Mind Pulse
Phase - 1
Session - 1
අද කාලයේ සමාජයෙහි සෑම අයෙකුටම ආතති සමඟ ජීවිතය ගත කිරීම අත්විඳියහැකි කාරණයකි. එනම් සංකීර්ණ ලෝකය තුල ආතතිය යනු සුලබව දැකිය හැකි තත්ත්වයක් ලෙස පෙන්වාදිය හැකිය. සරල ලෙස ගත්කල, ඔබේගේ ජීවිතයේ සිදු වන විවිධාකාර වූ වෙනස්කම් වලට ඔබේ ශරීරය ප්‍රතිචාර දක්වන එක් ආකාරයක් ලෙස ආතතිය හදුන්වා දිය හැකිය. එනම් ආතතිය යනු ජීවිතයේ ගැටලු සහ අභියෝග සඳහා ස්වභාවික, කායික හා මනෝවිද්‍යාත්මක දක්වනු ලබන ප්‍රතිචාරයකි. ආතතිය ඇතිවන සාධකයන් පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ. නමුදු පොදුවේ ගත්කල ආතතිය ඇති වීම කෙරෙහි, ආර්ථික අස්ථාවරමය තත්ත්වයන්, විරැකියාව, සෞඛ්‍ය ගැටලු වැනි සාධකයන් හේතුවේ. මෙම සෑම ආතතිකාරකයක්ම පුද්ගලයාගේ සමතුලිතතාවය සහ යහපැවැත්ම කෙරෙහි බලපෑම් කරනු ලැබේ.
ආතතිය යනු සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කළ හැකි දෙයක් නොවූවත් එය අවම කර ගැනීම වැදගත් වේ. පුද්ගලයෙකුට ඇතිවන මෙම ආතතිමය තත්ත්වය නිසියාකාරව පාලනය නොකලවිට එය නිදන්ගත විය හැකිය. නිදන්ගත ආතතිය ශාරීරික සෞඛ්‍යයට ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළ හැකි අතර, අධි රුධිර පීඩනය, දුර්වල ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වය සහ හෘද රෝග ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි වීම වැනි ගැටළු වලට මග පාදයි. එලෙසම, එය මානසික සෞඛ්‍යයට ද සැලකිය යුතු ලෙස බලපාන අතර කාංසාව, මානසික අවපීඩනය සහ නින්දේ ආබාධ වැනි තත්වයන්ට දායක වේ. එබැවින් ආතතිය තත්ත්වය නිසියාකාරව පාලනය කිරීම වැදගත් බව පෙනීයයි.
ආතති කළමනාකරණය යනු පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ ආතති මට්ටම් පාලනය කිරීමට සහ අඩු කිරීම නම්වේ. ආතතිය ඇති කරන ප්‍රභවයන් හඳුනා ගැනීම, ආතති සාධක සමඟ ඵලදායී ලෙස කටයුතු කිරීම සඳහා ක්‍රියා කිරීමේ යාන්ත්‍රණයන් සංවර්ධනය කිරීම සහ ආතතිය ඇති කරන සාධක අවම කිරීම තුලින් ආතතිය පාලනය කිරීම සිදු කල හැක. ආතතිය කළමනාකරණය කිරීම කායික හා මානසික සෞඛ්‍යය යන දෙකම පවත්වා ගැනීම සඳහා ඵලදායී ලෙස ඉතා වැදගත් වේ. ආතති කළමනාකරණයේ ප්‍රධානතම දෙය වන්නේ ආතතිය මුළුමනින්ම තුරන් කිරීම නොව එය පාලනය කර එහි හානිකර බලපෑම් අවම කර ගන්නේ කෙසේද යන්න ඉගෙන ගැනීමයි. ඵසේනම් ආතතිය පාලනය කර ගැනීමට උපකාර වන සාධක කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමු .
1. ආතතියට හේතු නිවැරදිව හඳුනා ගැනීම
මානසික ආතතිය ඵලදායි ලෙස කළමනාකරණය කිරීමේදී එයට හේතු සාධක සාර්ථකව නිර්ණය කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. ඔබට ආතතිය ඇති වීමට හේතු වී ඇත්තේ කුමක් දැයි ඔබට පැහැදිලි අවබෝධයක් ලැබුණු පසු, ඔබට එම ගැටළු සෘජුව විසඳීමට හෝ ඔබේ ජීවිතයට ඒවායේ බලපෑම අවම කිරීමට ක්‍රම සොයා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ.
නිදසුනක් ලෙස, ඔබට ආතතිය ඇති වන්නේ රැකියාව නිසාවෙන් යන්න අවබෝධ කරගත් විට එය ආතතිය නිසි ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරීවේ.
2. නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම
ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදීම ප්‍රබල ආතතිය පාලනය කිරීමේ ප්‍රධාන ක්‍රමවේදයකි. එය ආතතියෙන් ගොඩනඟන ලද ශක්තිය සහ ආතතිය විසුරුවා හැරීම සඳහා ඵලදායී ක්‍රමවේදයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. අප ආතතියට පත් වූ විට, අපගේ ශරීර උද්දීපනය වීමේ ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර, ව්‍යායාම මගින් අතිරික්ත ආතති හෝමෝන පරිවෘත්තීය කිරීමට මාධ්‍යයක් සපයයි, අපගේ ශරීරය සහ මනස සන්සුන්, වඩාත් ලිහිල් තත්වයකට ප්‍රතිස්ථාපනය කරයි.
ශාරීරික වෙහෙස අපගේ ශරීරයේ ආතති හෝමෝන මට්ටම අඩු කිරීමට පමණක් නොව, ස්වභාවික මනෝභාවයන් එන්ඩොර්ෆින් නිෂ්පාදනය උත්තේජනය කරයි. මීට අමතරව, ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා නිතිපතා සහභාගී වීමෙන් සමස්ත ශාරීරික සෞඛ්‍යය සහ යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කළ හැකි අතර එමඟින් ආතතියේ භෞතික බලපෑම් වලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කළ හැකිය.
3. සිහිකල්පනාව සහ ලිහිල් කිරීමේ ක්‍රම පුරුදු කිරීම.
භාවනාව, යෝගා සහ ගැඹුරු හුස්ම ගැනීමේ අභ්‍යාස වැනි පුරුදු මගින් විවේකයක් සහ විවේකයක් ඇති කිරීම මගින් ආතතිය මට්ටම් සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කළ හැකිය. සිහිය, ශරීරයේ ආතති ප්‍රතිචාරයට එරෙහිව ක්‍රියාකරයි.. මෙම ශිල්පීය ක්‍රම මගින් මනස සන්සුන් කිරීම සහ හෘද ස්පන්දන වේගය වැඩිවීම සහ කෝටිසෝල් නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම වැනි ආතතියේ භෞතික විද්‍යාත්මක බලපෑම් අඩු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
භාවනාව මගින් විවේකී දැනුවත්භාවයේ ගැඹුරු තත්වයක් දිරිමත් කරයි, ක්ෂණික ආතතීන්ගෙන් මානසික වෙන්වීමක් සහ සාමයේ හැඟීමක් ප්‍රවර්ධනය කරයි. යෝග අභ්‍යාස පාලනය සහ භාවනාව සමඟ ශාරීරික ඉරියව් ඒකාබද්ධ කරයි, ශාරීරික නම්‍යශීලීභාවය සහ මානසික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව යන දෙකම වැඩි දියුණු කරයි. ගැඹුරු හුස්ම ගැනීමේ අභ්‍යාස, parasympathetic ස්නායු පද්ධතිය උත්තේජනය කිරීමෙන්, හුස්ම ගැනීම සහ හෘද ස්පන්දනය මන්දගාමී කිරීමට උපකාරී වේ. මෙම පිළිවෙත් ආතතියේ රෝග ලක්ෂණ වලින් ක්ෂණික සහනයක් ලබා දීම පමණක් නොව, නිතිපතා පුහුණු වන විට, දිගුකාලීන ආතති කළමනාකරණය සහ සමස්ත යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කිරීමට හේතු විය හැක.
4.කාල කළමනාකරණ කිරීම
ඔබ කාලය කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කිරීමෙන් ආතතිය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කර ගත හැකිය. එය ඔබගේ කාර්යයන් සහ වගකීම් වලින් යටපත් වී ඇති බවක් දැනෙනවාට වඩා ඒවා පාලනය කිරීමට ඔබට ඉඩ සලසයි. හොඳ කාල කළමනාකරණය මඟින් ඔබට කාර්යයන් සඳහා ප්‍රමුඛත්වය දීමට, නිසිලෙස කාලසීමාවන් සැකසීමට සහ එක් එක් කාර්යය සඳහා නියමිත කාලය ඉක්මවා නොයෑමට ඉඩ ලබා දේ.
එලෙසම, ඵලදායී කාල කළමනාකරණය බොහෝ විට ඵලදායිතාව සහ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි දියුණු කිරීමට හේතු වන අතර, ඔබට ජයග්රහණය සහ පාලනය පිළිබඳ හැඟීමක් ලබා දෙයි. මෙම සියල්ල තුලින් ආතතිය සමනය කිරීමට උපකාරී වේ.
5.සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවකට හුරුවීම.
මානසික ආතතිය පාලනය කිරීමේදී සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් පවත්වා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. මෙයට පෝෂ්‍ය පදාර්ථ වලින් පොහොසත් සමබර ආහාර වේලක්, නිතිපතා ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්, ප්‍රමාණවත් නින්දක් සහ දුම්පානය හෝ අධික ලෙස මත්පැන් පානය වැනි හානිකර පුරුදුවලින් වැළකී සිටීම ඇතුළත් වේ.
පෝෂ්‍යදායී ආහාර ශරීරයට ක්‍රියාකාරී ලෙස ක්‍රියා කිරීමට අවශ්‍ය ශක්තිය සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ලබා දෙන අතර ව්‍යායාම ආතතියෙන් ගොඩනඟන ලද ශාරීරික ආතතිය අඩු කිරීමට උපකාරී වනවා පමණක් නොව, ස්වාභාවික මනෝභාවය වැඩි කරන්නන් වන එන්ඩොර්ෆින් නිදහස් කරයි. සංජානන ක්‍රියාකාරකම් සහ චිත්තවේගීය නියාමනය සඳහා ප්‍රමාණවත් නින්දක් අත්‍යවශ්‍ය වේ, මේ දෙකම ආතතියෙන් සැලකිය යුතු ලෙස බලපෑ හැකිය.
මීට අමතරව, මානසික ආතතිය අඩු කිරීමට දායක වන සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක වැදගත් අංගයන් වන සිහිය සහ විවේකී ශිල්පීය ක්‍රම සමඟ විනෝදාංශ සහ සමාජ ක්‍රියාකාරකම්වල නිරත වේ. මෙම ක්‍රමවේද වලට ප්‍රමුඛත්වය දීමෙන් පුද්ගලයන්ට තම ආතතිය වඩාත් ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කිරීම පමණක් නොව ඔවුන්ගේ සමස්ත යහපැවැත්ම සහ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කළ හැකිය.
අවසාන වශයෙන්, අපගේ නවීන, වේගවත් ලෝකයේ ආතති කළමනාකරණය අත්‍යවශ්‍ය බව අප දන්නා කරුණකි. එය ආතතිය දුරු කිරීම ගැන නොව, එය ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේදැයි ඉගෙන ගැනීමයි.
ආතති කළමනාකරණය යනු කුමක්ද යන්න මෙන්ම ආතතියට මුහුණ දීමේ හැකියාව වැඩිදියුණු කරන විවිධ ශිල්පීය ක්‍රම පිළිබඳව මෙම ලිපියෙන් යම් අවබෝධයක් ලැබෙනු ඇතැයි අපි බලාපොරොත්තු වේ.
Leo Dulasha Thanuli
First Year
Faculty of Arts
