Mind Pulse
Phase - 1
Session - 1
පශ්චාත් ප්‍රසව මානසික අවපීඩනය (PPD) හෙවත් වැදූ ගේ සන්නිය යනු දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු කාන්තාවන්ට බලපාන මානසික ආබාධයකි. එය සාමාන්‍යයෙන් දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු පළමු සති කිහිපයේ සිට මාස කිහිපය තුළ වර්ධනය වේ, නමුත් එය දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු පළමු වසර තුළ ඕනෑම වේලාවක සිදුවිය හැකිය. PPD පිළිබඳ විස්තර කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
1. රෝග ලක්ෂණ: සාමාන්‍ය රෝග ලක්ෂණ අතර දුක, කාංසාව, නුරුස්නා බව, වරදකාරි හැඟීම හෝ වටිනාකමක් නොමැතිකම, නින්දේ හෝ ආහාර රුචියේ වෙනස්වීම්, දරුවා සමඟ බැඳීම දුෂ්කර වීම සහ තමාට හෝ දරුවාට හානි කිරීමේ සිතුවිලි ඇතුළත් වේ.
2. හේතු: PPD හෝමෝන වෙනස්වීම්, මාතෘත්වයට මනෝවිද්‍යාත්මක ගැලපීම සහ සමහරවිට ජානමය නැඹුරුතාවයක් නිසා ඇති වන බව විශ්වාස කෙරේ. දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු හෝමෝන (ඊස්ට්‍රජන් සහ ප්‍රොජෙස්ටරෝන්) සීඝ්‍රයෙන් පහත වැටීම සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ඇතැයි සැලකේ.
3. අවදානම් සාධක: PPD වර්ධනය වීමේ අවදානම වැඩි කරන සාධක අතරට මානසික අවපීඩනය හෝ කාංසාව පිළිබඳ ඉතිහාසයක්, සහකරු හෝ පවුලේ අයගෙන් ප්‍රමාණවත් සහයෝගයක් නොලැබීම, ආතති සහගත ජීවිත සිදුවීම්, ගර්භණී සමයේදී හෝ දරු ප්‍රසූතියේදී ඇතිවන සංකූලතා සහ සෞඛ්‍ය ගැටලු සහිත දරුවෙකු බිහි කිරීම ඇතුළත් වේ.
4. රෝග විනිශ්චය: රෝග විනිශ්චය පදනම් වන්නේ රෝග ලක්ෂණ, වෛද්‍ය ඉතිහාසය සහ සමහර විට පරීක්ෂණ මෙවලම් භාවිතය පිළිබඳ සාකච්ඡාවක් ඇතුළුව සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයෙකුගේ සම්පූර්ණ තක්සේරුවක් මත ය. සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන් සාමාන්‍ය "බේබි බ්ලූස්" (මෘදු මනෝභාවයන්) සහ වඩාත් බරපතල PPD අතර වෙනස හඳුනා ගැනීම වැදගත් වේ.
5. ප්‍රතිකාර: PPD සඳහා ප්‍රතිකාර විකල්පවලට බොහෝ විට මනෝචිකිත්සාව (ප්‍රජානන-චර්යා ප්‍රතිකාර වැනි), උපකාරක කණ්ඩායම් සහ සමහර අවස්ථාවල ඖෂධ (විෂාදනාශක) ඇතුළත් වේ. පවුලේ අය සහ මිතුරන්ගේ සහයෝගය මෙන්ම ප්‍රමාණවත් විවේකයක් සහ ස්වයං රැකවරණයක් සහතික කිරීම ද ඉතා වැදගත් වේ.
6. බලපෑම: PPD මවට සහ ඇගේ පවුලට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය. එය සබඳතා පළුදු විය හැකි අතර, තමා සහ තම දරුවා රැකබලා ගැනීමට මවගේ හැකියාවට බලපෑම් කළ හැකිය, සහ දරුණු අවස්ථාවල දී, දරුවාට ස්වයං හානියක් හෝ හානියක් පිළිබඳ සිතුවිලි ඇති කරයි.
7. වැළැක්වීම: PPD අවදානම අඩු කිරීමේ උපාය මාර්ග අතර ශක්තිමත් ආධාරක ජාලයක් ගොඩනැගීම, සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් පවත්වා ගැනීම, ප්‍රසව පන්තිවලට සහභාගී වීම සහ සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන් සමඟ ඕනෑම ගැටළුවක් සාකච්ඡා කිරීම ඇතුළත් වේ.එමෙන්ම පවුල තුලින් ලැබෙන සහයෝගය රැකවරණය මතද මෙම තත්ත්වයන් වළක්වා ගත හැකිය.
PPD කල්තියා හඳුනා ගැනීම සහ ප්‍රතිකාර කිරීම මවගේ සහ දරුවාගේ යහපැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඔබ හෝ ඔබ දන්නා කෙනෙකු PPD රෝග ලක්ෂණ අත්විඳින්නේ නම්, සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයෙකුගෙන් උපකාර පැතීම ඉතා වැදගත් වේ.
Leo Shanika Sathsarani
First Year
Faculty of Arts
