ලෝක පාංශු දිනය (WSD) සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 5 වේ. මෙම දිනයේදී, පස අපගේ ස්වාභාවික පද්ධතිවල තීරණාත්මක අංගයක් ලෙසත්, ආහාර, ජලය සහ බලශක්ති සුරක්ෂිතභාවය තුළින් මිනිස් සෞඛ්‍යයට අත්‍යවශ්‍ය දායකත්වයක් ලෙසත් අපි හඳුනා ගනිමු. පසෙහි ජෛවවිවිධත්වය නැතිවීම සහ දේශගුණික විපර්යාසවලට එරෙහිවීමට ද මෙම දිනයේ අරමුණු වේ.
සෞඛ්‍ය සම්පන්න පසෙහි වටිනාකම ඉස්මතු කිරීමට සහ පාංශු සම්පත් තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 5 වන දින ලෝක පාංශු දිනය (WSD) සමරනු ලැබේ.
ලෝක පාංශු දිනය පාංශු සම්පත් තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කිරීම ගැන සලකා බැලීමට පුද්ගලයන්ට බල කරයි. පාංශු හායනය නිසා ඇති විය හැකි ඛාදනය, කාබනික ද්‍රව්‍ය නැතිවීම සහ පාංශු සාරවත් බව පහත වැටීම වැනි සැලකිය යුතු පාරිසරික ගැටළු පිළිබඳව මහජනතාව දැනුවත් කිරීම මෙම දවසේ ප්‍රධාන අරමුණයි.
🪵පාංශු දිනයේ වැදගත්කම කුමක්ද?
ලෝක පාංශු දිනය (WSD) වාර්ෂිකව දෙසැම්බර් 5 වන දින පවත්වනු ලබන්නේ සෞඛ්‍ය සම්පන්න පසෙහි වැදගත්කම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහ පාංශු සම්පත් තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කිරීම සඳහා පෙනී සිටීමේ මාධ්‍යයක් වශයෙනි. පස සැමරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර දිනයක් ජාත්‍යන්තර පාංශු විද්‍යා සංගමය (IUSS) විසින් 2002 දී නිර්දේශ කරන ලදී.
🪵ලෝක පාංශු දිනයේ කතාව කුමක්ද?
ලෝක පාංශු දිනයේ ඉතිහාසය පිලිබද හැදෑරීමේදි මෙම දිනය සැමරීමට දෙසැම්බර් 5 තෝරා ගැනීම සිදු වූයේ එය H.M.King Bhumidul Adulyagith රජුගේ ජන්ම සංවත්සරයට සමගාමිව ය.. මොහු තායිලන්තයේ රජු වූ අතර ලෝක පාංශු දිනය ගොඩනැගීමට තුඩු දුන් ක්‍රියාකාරීත්වයේ විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කිරිමට මෙහු දායක විය.
🪵2023 ලෝක පාංශු දිනයේ තේමාව කුමක්ද?
පස , ජලය 💦හා ජීවය.
🪵පසෙහි වැදගත්කම කුමක්ද?
පස මිනිසුන්ට සහ පෘථිවියට තීරණාත්මක සේවාවන් රාශියක් සපයයි. පස අපගේ ආහාර අවශ්‍යතා සපුරයි, අපගේ ජලය පිරිසිදු කරයි, ගංවතුරෙන් අපව ආරක්ෂා කරයි සහ නියඟයට එරෙහිව සටන් කරයි.
එය විශාල කාබන් ප්‍රමාණයක් ග්‍රහණය කර ගබඩා කරන බැවින් දේශගුණික විපර්යාසවලට මුහුණ දීම සඳහා ද එය ප්‍රධාන වේ. සෞඛ්‍ය සම්පන්න පසකින් තොරව ආහාර සුරක්ෂිතතාවයක් නොමැත.
🪵ලෝක පාංශු දිනය වෙනුවෙන් ඔබට කුමක් කළ හැකිද?
• නිවසේදී ම කොම්පෝස්ට් ගොඩක් සාදන්න. ඔබට ඔබේම ගෙවත්තේ හෝ මහල් නිවාසයේ සිටම සෞඛ්‍ය සම්පන්න පසකට සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ග්‍රහලෝකයකට දායක විය හැක.
• පස දූශනය වන කටයුතු සිදු නොකිරීම
• පාංශු ජීවින් ආරක්ශා කිරීම .
🪵 පස පිළිබ ඇති අර්ථ දැක්වීම් මොනවාද ?
පස යනු පෘථිවි පෘෂ්ඨයේ ඉහළම ස්ථරයේ වර්ධනය වී ඇති ජීව විද්‍යාත්මකව ක්‍රියාකාරී සහ සිදුරු සහිත මාධ්‍යය වේ. එය ජලය සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සංචිතය ලෙසත්, හානිකර අපද්‍රව්‍ය පෙරීම සහ බිඳවැටීම සඳහා මාධ්‍යයක් ලෙසත් සේවය කරයි. එය ගෝලීය පරිසර පද්ධතිය හරහා කාබන් සහ අනෙකුත් මූලද්‍රව්‍ය චක්‍රීය කිරීමට ද උපකාරී වේ.
🪵පාංශු ද්‍රව්‍ය යනු කුමක්ද?
පසෙහි ඝන කොටස සෑදී ඇත්තේ කාබනික ද්‍රව්‍ය, රොන්මඩ, වැලි සහ මැටි වැනි අංශු වලින් වන අතර ඒවා සමස්ථයක් ලෙස සෑදේ.
සමස්ථයන් මැටි අංශු සහ කාබනික අංශු මගින් පාංශු පැතිකඩ එකිනෙක සම්බන්ධ කර තබා ඇත. කාබනික ද්‍රව්‍ය පාංශු සමූහ සඳහා ප්‍රධාන බන්දන කාරකයකි.
🪵ගෝලීය පස් හවුල්කාරිත්වය යනු කුමක්ද? (GSP)
ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහ දේශගුණික විපර්යාස අවම කිරීම සහ අනුවර්තනය සඳහා වන ගෝලීය පාංශු හවුල්කාරිත්වය (GSP) පාංශු ආරක්ෂණය සහ තිරසාර කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන ජාත්‍යන්තර, කලාපීය සහ ජාතික සංවිධාන එකට එක්ව නිර්මාණය කර ගෙන ඇති කමිටුවයි.
🪵පස මිනිසුන්ට බලපාන්නේ කෙසේද?
මිනිස් සෞඛ්‍යයට සහාය වීම සඳහා සෞඛ්‍ය සම්පන්න පස ඉතා වැදගත් වේ.
ආහාර, ජෛව ස්කන්ධ සහ තන්තු නිෂ්පාදනය, ඇතැම් ඖෂධ නිෂ්පාදනය, ජලය රඳවා තබා ගැනීම සහ පෙරීම සඳහා පස අත්‍යවශ්‍ය වේ. සෞඛ්‍ය සම්පන්න පස ද කාබන් සහ පෝෂක චක්‍රවල ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
🪵පස ආරක්ෂා කර ගත හැක්කේ කෙසේද?
1. පාංශු සෞඛ්‍ය කළමනාකරණ පද්ධතියක් අනුගමනය කරන්න.
2. සංරක්ෂණ වගාව.
3. ආවරණ බෝග.
4. බෝග මාරුව
5. නොඉඳුල් වගා පද්ධති ක්‍රම අනුගමනය
6. පෝෂක කළමනාකරණය.
7. තෘණ කළමනාකරණය.
8. මතුපිට බෝග අපද්‍රව්‍ය නඩත්තු කිරීම.
Leo Nadeesha Mayomi
First Year
Faculty of Arts
