ඇසළ පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය

ඇසළ පුර පසළොස්වක පෝය බෝසතාණන් වහන්සේ මවු කුස පිළිසිඳ ගැනීම, අභිනිෂ්ක්‍රමණය, ප්‍රථම ධර්ම දේශනාව වූ "ධම්මචක්ක පවත්තන සූත්‍රය" දේශනා කිරීම යන කරුණු නිසා ඇසළ පොහෝ දිනය ලංකාවාසී බෞද්ධයන්ට ඉතා වැදගත් වේ.රාහුල කුමරුගේ උපත සිදුවීම, තීර්ථකයන්ගේ මානය බිඳීම සඳහා ගන්ධබ්බ රුක් මූලයේදී යමාමහ පෙළහර පෑම, කීර්ති ශ‍්‍රී රාජසිංහ රජුගේ කාලයේ සියම් රටින් උපාලි තෙරුන් වහන්සේ ඇතුළු පිරිස ගෙන්වා ලංකාවේ උපසම්පදාව යළි ඇති කිරීමත් ඇසළ පෝය දිනක දී සිදු වී ඇත.

විහාරස්ථානවල වැඩවෙසෙන භික්ෂූන් වහන්සේලා පෙර වස් විසීම සිදු කරන්නේත් මෙදිනයි. එමෙන්ම අපට ඉතා වැදගත් සංස්කෘතික උත්සවයක් ලෙස සැලකෙන මහනුවර දළදා පෙරහරත් ඇසළ මාසය තුළ දී සිදු කරනු ඇත.තව්තිසා දෙව් ලොවට වැඩම කළ බුදුරජාණන් වහන්සේ මව්ට උපස්ථාන කිරීමේ ආදර්ශය  ‌පෙන්වා දෙමින් අභිධර්ම දේශනා කිරීම සිදුකරනු ලැබුයේ ද අද වැනි පොහොය දිනක බව බෞද්ධ ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ.ඇසළ පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය මෙරට බෞද්ධ ඉතිහාසයේ ද වැදගත් පොහොය දිනයක් ලෙස සැලකේ.අරිට්ඨ කුමරු ඇතුළු 50 දෙනෙකු පැවිදි උපසම්පදාව ලැබුවේ ඇසළ පුරපසළොස්වක පොහොය දිනයක වන දන්ත කුමරු සහ හේමමාලා කුමරිය දන්ත ධාතූන් වහන්සේ ලක්දිවට වැඩම කරවූයේ ද අද වැනි පොහොය දිනයක බව සඳහන්ය.බෞද්ධ සහ ශාසන ඉතිහාසයේ ඉතා වැදගත් පොහොයක් ලෙස සැලකෙන ඇසළ පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය නිමිත්තෙන් දිවයින පුරා  ‌වෙහෙර විහාරස්ථානවල ආගමික වැඩසටහන් රැසක් සංවිධානය කරයි.දන්සැල් පවත්වයි,දානමය පිංකම් වල නිරත වෙයි.

පොහොය දිනයක් නියම ලෙස අර්ථාන්විතව ගත කල හැක්කේ දන්සල් වැදීමට හෝ නොයෙක් බහුබූත දේ කිරීමෙන් නොව අන් අය කෙරේ මෙත් සිත් උපදවා ගන්න,අන්සතු දේට ඊර්ෂ්‍යා කිරීමෙන් වලකින්න,අන් අයගේ සාර්ථකත්වයට අකුල් හෙලීමෙන් වැළකී සිටින්න,බුදු ගුණ සිහි කරන්න.....මේ ආදී වශයෙන් පොහොය දිනය අර්ථවත්ව ගත කරන්න.

Leo Poornima Nethmini 

First Year 

Faculty of Arts

ලොවක ආදරය ගෞරවය හිමිකරගත් නෙල්සන් මැන්ඩෙලා.

 

"ඔබට ලෝකය වෙනස් කිරීමට හැකියාවක් ඇති අතර එය වඩාත් යහපත් තැනක් කළ හැකි ය.එහෙත් එය රැඳී ඇත්තේ ඔබගේ දෑත් මතයි.

            - නෙල්සන් මැන්ඩෙලා- 

අද ජූලි මස18 වෙනි දා.මෙතෙක් ලොව පහළ වූ ශ්‍රේෂ්ඨත ම මානව හිතවාදියෙකු වුණු අප්‍රිකාවේ හිටපු ජනාධිපති නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහතා වෙනුවෙන් වෙන් වුනු දවස තමයි අද.මුළු ලෝකයක් ම නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහතා ගැන කතා කරත් ඔහුගේ ජීවන කතාව දන්නේ හරි අඩු පිරිසක්.මුළු ලෝකයක ම ආදරේ දිනාගත් ලෙන්සන් මැන්ඩෙලාගේ ජීවන කතාවයි මේ.මෙතුමා වර්ෂ 1918 ජූලි මස 18 වන දින දකුණු අප්‍රිකාවේ umtata නම් ප්‍රදේශයට අයත් දුෂ්කර ගම්මානයක් වන mevezo ගමේ උපත ලදී.මොහුගේ උපන් නාමය වනුයේ රොඩිලාලා මැන්ඩෙලා ය.දකුණු අප්‍රිකාවේ සෑම පාසල් දරුවකුට ම ක්‍රිස්තියානි ආගමක නමක් ලබා දිය යුතු ය යන නියමය යටතේ ඔහුට පාසල් කාලයේ දී නෙල්සන් යන ක්‍රිස්තියානි නාමය සිය නාමයට එකතු විය.ඉන් පසුව ඔහු නෙල්සන් රොඩිලාලා මැන්ඩෙලා යනුවෙන් ප්‍රසිද්ධ විය.පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව 1933 වර්ෂයේ ක්ලාක්බැරි මෙතෝදිස්ත පාසලෙන් උසස් අධ්‍යාපනය ලබා ගෙන 1939 වර්ෂයේ ෆෝර්ට් ෆෙයාරි විශ්ව විද්‍යාලයෙන් කලා උපාධියක් ආරම්භ කරන නමුත් ඔහුට එය සම්පූර්ණ කිරීමට හැකියාවක් නොලැබෙයි.ඒ ඔහු වැඩවර්ජනයකට සම්බන්ධ වීම නිසා ඔහුගේ ශිෂ්‍ය භාවය අහෝසි වී විශ්වවිද්‍යාලය නැරඹී නෙරපා දැමීම නිසා ය.දෙමාපියන්ගේ බලවත් ඉල්ලීම මත ඔහු වර්ෂ 1941 දී රැකියා කටයුතුවල නියැලෙන අතරතුර දකුණු අප්‍රිකානු විශ්ව විද්‍යාලයෙන් සිය උපාධි ආරම්භ කර සාර්ථකව අවසන් කරන ලදී.

1942 සිට මැන්ඩෙලා විවිධ දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම්වල සක්‍රීය සහභාගිත්වයක් දැක්වූ අතර ඔහු 1944 අප්‍රිකානු ජාතික කොංග්‍රසය සමඟ සම්බන්ධ විය. දේශපාලන විරෝධතාවලදී මොහු  ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කිරීම නිසාත් කොමියුනිස්ට්වාදය මර්දනය කිරීමට කටයුතු කිරීම නිසාත් මොහු සිරගත විය .දකුණු අප්‍රිකාවේ පැවැති වර්ගවාදයට එරෙහිව එරෙහිව ක්‍රියා කරන මැන්ඩෙලා 1962 ජනවාරි මාස 11 වනදා වන දා සන්නද්ධ අරගලයට එංගලන්තයෙන් සහයෝගය ලබා ගැනීම සඳහා ඩේවිඩ් මොජියමාසි නමින් රහස් නාමයකින් දකුණු අප්‍රිකාවෙන් පිටත් විය. 1962 අගෝස්තු 05 දින ඔහු නැවත දකුණු අප්‍රිකාවට පැමිණි කාලයේ දී පොලිස් අතඩංගුවට පත් විය.ඉන්පසුව වසර 27කට අධික කාලයක් කේප් ටවුන් බන්ධනාගාරයේ සිර ගත් වී සිටි ඔහු බන්ධනාගාරයෙ සිරගතව සිටින කාලසමය තම ජීවිත කතාව පිටු 630  යුතු long work to freedom නමින් රචනා කරන ලදී.ඔහුගේ ජීවිත කතාව කියවූ බොහෝ පිරිස් එවකට ජනාධිපතිවරයා වූ වූ ඩි ක්ලාක් මහතාට ඔහුට නිදහස ලබා දෙන මෙන් කරන ඉල්ලීම්වල ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් දකුණු අප්‍රිකාවේ තහනම් දේශපාලන පක්ෂවලට අයත්ව තිබූ කොංග්‍රස් පක්ෂය ඇතුළු තහනම් වූ තවත් පක්ෂ තිස්සේ එකක තහනම් භාවය ඉවත් කර දේශපාලන සිරකරුවනුත් නිදහස් කරන ලදී. එහි දී 1993 දී ඔහුව නිදහස් කිරීම නිමිත්තෙන් එවකට ජනාධිපතිවරයා වූ වූ ඩි ක්ලාක් මහත්මාට නොබෙල් සාම ත්‍යාගය හිමි වේ.

1994 වර්ෂයේ දී දකුණු අප්‍රිකාවේ පැවති පළමු ජනවාර්ගික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඡන්දයේදී දකුණු අප්‍රිකාවේ කළු ජාතික ජනාධිපතිවරයා ලෙස මොහු තේරිපත් විය.වසර පහකට ආසන්න කාලයක් මොහු  දකුණු අප්‍රිකාවේ ප්‍රථම කළු ජාතික ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් පාලන කටයුතු සිදු කර ඇත.දකුණු  අප්‍රිකාවේ මෙන්ම ජාත්‍යන්තරයේ ද මුල් බැසගත් කාරණාවක් වූයේ වර්ණ භේදවාදයයි.සුදු ජාතිකයන්ට සෑම ක්ෂේත්‍රයක ම තැනක් හිමි වූ අතර කළු ජාතිකයන්ට ඊට අවස්ථාවක් නොලැබුණි. ඊට විරුද්ධව එරෙහිව ක්‍රියා කර සක්‍රීය දේශපාලනයෙක් ලෙස නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහත්මා පෙන්වා දිය හැකි ය.ඔහුගේ මේ වර්ණ භේදවාදයට විරුද්ධව ක්‍රියා කිරීම නිසා ඔහු මුළු ලෝකයක ම ආදරේ දිනාගත් පුද්ගලයෙක් බවට පත්විය.අතීතයේ සිටි මෙන්ම අනාගතයේ ජීවත්වන අප සැමටම නෙල්සන් මැන්ඩෙලාගේ ජීවිතයෙන් ගත හැකි ආදර්ශ බොහෝ ය.ඔහුගේ විවිධ ප්‍රකාශ මිනිසුන්ගේ ජීවිතය වෙනස් කිරීමට නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහත්මා සමස්ත ලෝකයමටම ලබාදුන් උපදේශ තමයි මේ.

" යමක්කර නිමා වනතුරු එය ඔබට පෙනෙන්නේ කළ නොහැක්කක් ලෙස ය.එබැවින් අරඹන්න."

"ජීවිතයෙ මහිමය නම් කිසිදා නොවැටීම නොව වැටෙන විට නැගිටීමයි".

දශක හතළිහකට ආසන්න කාලයක් පුරාවට සම්මාන සීයකට අධික ප්‍රමාණයක් හිමි කර ගනිමින් ද 1993 වර්ෂයේ දී නොබෙල් සාම ත්‍යාගයයෙන් ද පිදුම් ලැබූ ප්‍රථම කළු ජාතිකයා වන්නේ ද නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහත්ම යි.මුළු ලෝකයක් තමන්ට විරුද්ධව සිට ගත්තත් තමන්ගේ අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීමට නොපසුපට උත්සාහයෙන් යුතුව ක්‍රියා කරපු ලෝකයට ම මහඟු ආදර්ශයක් වන නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මහත්මාගේ ජීවන දර්ශනය ඉතා වැදගත් දෙයක්.මහත්මා ගාන්ධි තුමාගේ පරමාදර්ශී චරිතය වන්නෙත්  නේසන් මැන්ඩෙලා මහතා යි.මැන්ඩෙලා මහත්මාගේ ජීවන දර්ශනයේ යමින් තමාගේ ජීවිතයට සාර්ථක කරගන්න මැන්ඩෙලාගේ ජීවින් 

දර්ශනය මහත්මා ගාන්ධි තුමාට මහත් පරමාදර්ශයක් වූ බව සදහන් වේ. ලෝකයට ම පරමාදර්ශී චරිතයක් වූ මැන්ඩෙලා මහතාට ඔහුගේ ගෝත්‍රයෙන් පිදූ ගෞරව නාමය වූයේ, "මදීබා" යන්නයි. ලොවක් ආදරය කරන නෙල්සන් මැන්ඩෙලා 2013 දෙසැම්බර් 05  දින එනම් ඔහුට වයස අවුරුදු 95 දී ශ්වසන ආබාධයක් හේතුවෙන් දැයෙන් සමුගන්නා ලදී.ලොවට සිදුවූ සේවය උදෙසා ඔහුව අගයමින් ඔහුගේ මරණය වෙනුවෙන් දින දහයක ශෝකී කාලයක් අප්‍රිකාවේ ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.නෙල්සන් මැන්ඩෙලා යන පරමාදර්ශී චරිතයෙන් අපගේ ජීවිතයට ගත හැකි ආදර්ශ බොහෝ ය.නෙල්සන් මැන්ඩෙලා නම් උතුම් පරමාදර්ශී චරිතය සිහිපත් කරන අද දවස ඔහුට උපහාරයක්ම වේවා!!

Leo Nisansala Mihirani 

Second Year

Faculty of Arts

පොදු මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ [ Mind Pulse - Article 02]

 

Mind Pulse

Phase - 1

Session - 1

පොදු මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ මොනවාද යන්න මනා අවබෝධයක් ලබා දීම මෙහිදී මාගේ පරමාර්ථයයි .

ඇත්ත වශයෙන්ම, එක් එක් පොදු මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ පිළිබඳ වඩාත් සවිස්තරාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් මෙන්න:

 1. මානසික  අවපීඩනය: 

    - රෝග ලක්ෂණ: දුක, බලාපොරොත්තු සුන්වීම සහ කලින් විනෝද වූ ක්‍රියාකාරකම් කෙරෙහි ඇති උනන්දුව නැතිවීම වැනි නිරන්තර හැඟීම්.  ශාරීරික රෝග ලක්ෂණ අතර ආහාර රුචිය සහ නින්දේ රටාවේ වෙනස්කම්, තෙහෙට්ටුව සහ අවධානය යොමු කිරීමේ අපහසුතාව ඇතුළත් විය හැකිය.

    - බලපෑම: රැකියාව, පාසැල සහ පුද්ගලික සබඳතා ඇතුළුව දෛනික ජීවිතයේ සැලකිය යුතු දුර්වලතා ඇති විය හැක.

 2. සාංකාව ආබාධ:

    - සාමාන්‍ය කාංසාව ආබාධය (GAD): රැකියාව, සෞඛ්‍යය හෝ සමාජ අන්තර්ක්‍රියා වැනි ජීවිතයේ විවිධ පැති ගැන අධික, පාලනය කළ නොහැකි කනස්සල්ල.

    - භීතිකා ආබාධය: හදිසි සහ නැවත නැවතත් සන්ත්‍රාසය ප්‍රහාරයන් මගින් සංලක්ෂිත වේ - හෘද ස්පන්දනය, දහඩිය දැමීම සහ ඉදිරියේදී සිදුවන විනාශය පිළිබඳ හැඟීම් ඇතුළත් විය හැකි දැඩි බිය හෝ අසහනය.

    - සමාජ කාංසාව ආබාධය: සමාජ තත්ත්වයන් පිළිබඳ දැඩි බිය සහ අන් අය විසින් විනිශ්චය කිරීම හෝ ඍණාත්මක ලෙස ඇගයීමට ලක්වීම, සමාජ අන්තර්ක්‍රියා මඟහරවා ගැනීමට හේතු වේ.

    - බලපෑම: දෛනික ක්‍රියාකාරකම් සහ සබඳතාවලට බාධා කළ හැකි අතර, වළක්වා ගැනීමේ චර්යාවන් සහ හෘද ස්පන්දන වේගය වැඩිවීම සහ මාංශ පේශි ආතතිය වැනි ශාරීරික රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි.

 3. Bipolar Disorder:

    -  රෝග ලක්ෂණ : මානසික අවපීඩනය සහ උමතුවෙහි විකල්ප කාල පරිච්ඡේදයන්.  මානසික අවපීඩන කථාංග මානසික අවපීඩනයේ රෝග ලක්ෂණ පිළිබිඹු කරන අතර උමතු කථාංගවල ඉහළ මනෝභාවයක්, වැඩි ශක්තියක්, නින්දේ අවශ්‍යතාවය අඩුවීම සහ බොහෝ විට අවදානම් හැසිරීම් ඇතුළත් වේ.

    - බලපෑම: රැකියාවට සහ සමාජ ජීවිතයට බලපාන ආන්තික මනෝභාවයන් සමඟ දෛනික ක්‍රියාකාරිත්වය සහ සබඳතා දැඩි ලෙස කඩාකප්පල් කළ හැකිය.

 4. භින්නෝන්මාදය:

    - රෝග ලක්ෂණ: මායාවන්, මායාවන්, අසංවිධානාත්මක චින්තනය සහ අසාමාන්‍ය මෝටර් හැසිරීම් ඇතුළත් වේ.  අභිප්රේරණය නොමැතිකම සහ චිත්තවේගීය ප්රකාශනය අඩු වීම වැනි සෘණාත්මක රෝග ලක්ෂණ ද පොදු වේ.

    - බලපෑම: දෛනික ජීවිතයට සහ ක්‍රියාකාරීත්වයට ප්‍රබල ලෙස බලපායි, බොහෝ විට දිගුකාලීන ප්‍රතිකාර සහ සහාය අවශ්‍ය වේ.

 5. උමතු-සම්පීඩන ආබාධ (OCD):

    - රෝග ලක්ෂණ: අනවශ්‍ය, ආක්‍රමණශීලී සිතුවිලි (උමතුකම්) සහ පුනරාවර්තන හැසිරීම් හෝ මානසික ක්‍රියා (බලකිරීම්) මෙම උමතු නිසා ඇති වන කාංසාව අඩු කිරීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.

    - බලපෑම: සැලකිය යුතු කාලයක් වැය කළ හැකි අතර දෛනික කටයුතු සහ වගකීම්වලට බාධා කළ හැකිය.

 6. පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධ (PTSD):

    - රෝග ලක්ෂණ: ෆ්ලෑෂ්බැක් හෝ නපුරු සිහින හරහා කම්පන සහගත සිදුවීමක් නැවත අත්විඳීම, කම්පනය පිළිබඳ මතක් කිරීම් වළක්වා ගැනීම, උද්දීපනය වැඩි වීම (පහසුවෙන් තැතිගැන්ම වැනි) සහ මනෝභාවයේ සහ චින්තනයේ negative ණාත්මක වෙනස්කම්.

    - බලපෑම: පුද්ගලයෙකුගේ එදිනෙදා ජීවිතයේදී ක්‍රියා කිරීමට ඇති හැකියාව කෙරෙහි දැඩි ලෙස බලපෑ හැකි අතර, පීඩාව සහ දුර්වලතා ඇති කරයි.

 7. අවධානය-ඌනතාවය/අධි ක්‍රියාකාරීත්වයේ ආබාධය (ADHD):

    - රෝග ලක්ෂණ: පුද්ගලයාගේ වයසට නොගැලපෙන නොසැලකිල්ල, අධි ක්‍රියාකාරීත්වය සහ ආවේගශීලී බව.  රෝග ලක්ෂණ අවම වශයෙන් මාස හයක්වත් පැවතිය යුතු අතර සමාජ, ශාස්ත්‍රීය හෝ වෘත්තීය ක්‍රියාකාරිත්වයේ ගැටළු ඇති කළ යුතුය.

    - බලපෑම: අවධානය යොමු කිරීම, සංවිධානය කිරීම සහ හැසිරීම් පාලනය සමඟ ඇති ගැටළු හේතුවෙන් පාසල, රැකියාව සහ සමාජ තත්වයන් තුළ දුෂ්කරතා ඇති විය හැක.

 8. ආහාර ගැනීමේ ආබාධ

    - ඇනරෙක්සියා නර්වෝසා: සීමා සහිත ආහාර ගැනීම, බර වැඩිවීමට ඇති දැඩි බිය සහ විකෘති වූ ශරීර රූපය මගින් සංලක්ෂිත වේ.  මන්දපෝෂණය හේතුවෙන් බරපතල ශාරීරික සෞඛ්ය ගැටළු ඇති විය හැක.

    - Bulimia Nervosa වමනය, අධික ව්‍යායාම, හෝ විරේචක භාවිතය වැනි වන්දි හැසිරීම් වලින් පසුව අධික ලෙස ආහාර ගැනීමේ කථාංග ඇතුළත් වේ.  එය ආමාශ ආන්ත්රයික ගැටළු සහ විද්යුත් විච්ඡේදක අසමතුලිතතාවයට හේතු විය හැක.

    - අධික ලෙස ආහාර ගැනීමේ අක්‍රමිකතාව පසුකාලීන පිරිසිදු කිරීමේ හැසිරීම් වලින් තොරව, බොහෝ විට ඉක්මනින් සහ අපහසුතාවයට පත්වන විශාල ආහාර ප්‍රමාණයක් අනුභව කිරීමේ පුනරාවර්තන කථාංග.  එය තරබාරුකම හා ඒ ආශ්‍රිත සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇති විය හැක.

    - බලපෑම මෙම ආබාධ බරපතල ශාරීරික සෞඛ්‍ය ගැටලු, මානසික පීඩා සහ සමාජීය දුර්වලතා ඇති කළ හැකිය.

 මෙම සෑම ආබාධයක්ම සුදුසු ප්‍රතිකාර මගින් කළමනාකරණය කළ හැකි අතර, එයට ප්‍රතිකාර, ඖෂධ, ජීවන රටාව වෙනස් කිරීම සහ සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන්ගේ සහ ආදරණීයයන්ගේ සහාය ඇතුළත් විය හැකිය. එනිසා මේ පිලිබදව මනා අවබෝධයකින් යුතුව කටයුතු කිරීම අප සැමගේ දැනුවත්භාවයට කදිම උපායමාර්යකි.

Leo Sanjana Pathiraja

First Year 

Factory of Arts

ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සදහා වන ලෝක දිනය

ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වන ලෝක දිනය, යුක්තිය, වින්දිතයින්ගේ අයිතිවාසිකම් ඉදිරියට ගෙනයාම සහ ලෝකයේ සාමය, ආරක්ෂාව සහ යහපැවැත්ම අනතුරේ හෙළන අපරාධ වැළැක්වීම සඳහා සහය වන ලෙස සියලු දෙනාගෙන් ඉල්ලා සිටී. අර්බුදකාරී කාලවලදී, අපි අවදානමට ලක් වූවන් ආරක්ෂා කළ යුතු අතර සාමය සහ යුක්තිය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා එක්සත් විය යුතුය.

 ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනයේ ඉතිහාසය

ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනය එහි මූලාරම්භය 1998 ජූලි 17 වන දින සම්මත කරන ලද ඓතිහාසික රෝම ප්‍රඥප්තිය වෙත යොමු කරයි. මෙම ප්‍රඥප්තිය ICC පිහිටුවීම සඳහා පදනම දැමුවේය, එය පුද්ගලයන්ට බරපතලම නඩු පැවරිය හැකි පළමු ස්ථිර ජාත්‍යන්තර අධිකරණය වේ. 

මෙය ජාත්‍යන්තර අපරාධ යුක්ති විනිශ්චය පද්ධතියක් සඳහා වූ ගෝලීය ප්‍රයත්නයක් සනිටුහන් කළේය. පසුව, 2010 දී, රාජ්‍ය පාර්ශවයන්ගේ රැස්වීම රෝම ප්‍රඥප්තිය පිළිබඳ සමාලෝචන සමුළුවේදී ජූලි 17 ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනය ලෙස සැමරීමට තීරණය කළේය.

    1998 : රෝම ප්‍රඥප්තිය සම්මත කර ගැනීම

    2002 : ICC ස්ථාපිත කරමින් රෝම ව්‍යවස්ථාව බලාත්මක වේ

   2010 : ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ පළමු ලෝක දිනය සමරනු ලැබීය

   2011 : යුක්තිය පිළිබඳ මුලපිරීම් ඉස්මතු කරමින් අඛණ්ඩ ගෝලීය නිරීක්ෂණ

   2024 : ICC රාජ්‍ය පාර්ශව 124කට ළඟා වේ.

ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනය 2024 තේමාව

2024 ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වන ලෝක දින තේමාව තවමත් ප්‍රකාශයට පත් කර නොමැත. සෑම වසරකම මෙම දිනය සැමරීම පිටුපස ඇති කේන්ද්‍රීය තේමාව වන්නේ යුක්තිය ඉටු කිරීමට සහ වින්දිතයින්ගේ අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට කැමති සියලුම පාර්ශ්වකරුවන් එක්සත් කිරීමයි. 

එය ජාතීන්, සංවිධාන සහ පුද්ගලයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ වඩාත් සාධාරණ සහ සාධාරණ ලෝකයක් සඳහා එකට වැඩ කරන ලෙසත් ලෝකයේ ආරක්ෂාවට, සාමයට සහ යහපැවැත්මට තර්ජනයක් වන අපරාධ වැළැක්වීමට උදවු කිරීමටත්ය.

2024 ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනයේ වැදගත්කම 

ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනය ගෝලීය යුක්තිය සඳහා වන අවශ්‍යතාවය සහ ICC හි කාර්යභාරය පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා සැලකිය යුතු වැදගත්කමක් දරයි. ජාත්‍යන්තර අපරාධ නීතිය සහ සාධාරණ සහ සාධාරණ සමාජයක අවශ්‍යතාවය පිළිබඳව මහජනතාව දැනුවත් කිරීමේ වේදිකාවක් ලෙස එය ක්‍රියා කරයි.

2024 ජාත්‍යන්තර යුක්තිය සඳහා වූ ලෝක දිනය සැමරීමේ ප්‍රධාන වැදගත්කම වන්නේ  

 වගවීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම: කිසිවකු නීතියට ඉහළින් නොසිටින බවටත්, බරපතළ අපරාධවල යෙදෙන්නන් වගකිව යුතු බවටත් පණිවිඩය මෙම දිනය ශක්තිමත් කරයි.

වින්දිතයන් සඳහා සහාය: එය අපරාධවලට ගොදුරු වූවන්ට හඬක් සපයයි, ඔවුන්ගේ දුක් වේදනා හඳුනාගෙන නීතිමය ක්‍රම මගින් ඒවාට විසඳුම් ලබා දීම සහතික කරයි.

දැනුවත් කිරීම සහ අධ්‍යාපනය: ICC විසින් නඩු පවරනු ලබන නඩු සහ අපරාධ යුක්තිය පිළිබඳ පුළුල් රාමුව ඉස්මතු කිරීමෙන්, බරපතල අපරාධවලට ගොදුරු වූවන් සඳහා යුක්තිය ඉටු කිරීමේ වැදගත්කම සහ අනාගත වැරදි වළක්වා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය මෙම දිනය අවධාරණය කරයි.

ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාව: සාධාරණ සහ සාධාරණ ලෝකයක් සඳහා ජාත්‍යන්තර යුක්ති පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ජාතීන් අතර සහයෝගීතාව සැමරීම ප්‍රවර්ධනය කරයි.

 ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය (ICC) ගැන

ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය (ICC) යනු ජාත්‍යන්තර නීතිය යටතේ බරපතලම වැරදි සම්බන්ධයෙන් පුද්ගලයන්ට නඩු පවරන ස්වාධීන සහ ස්ථිර සංවිධානයකි. රෝම ප්‍රඥප්තිය මගින් පිහිටුවන ලද ICC 2002 ජූලි 1 දින සිට ක්‍රියාත්මක විය.

ICC ක්‍රියාත්මක වන්නේ ජන සංහාර, යුද අපරාධ සහ මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධවලට ගොදුරු වූවන් සඳහා යුක්තිය පසිඳලීමේ අවසාන විසඳුම ලෙසයි. ICC හි අරමුණ වන්නේ අපරාධකරුවන්ට දණ්ඩමුක්තිය අවසන් කිරීම සහ එහි අධිකරණ ක්‍රියාවලීන් හරහා අනාගත අපරාධ වැළැක්වීමයි.

  2002: පිහිටුවා ඇත

  මූලස්ථානය : හේග්, නෙදර්ලන්තය

   සාමාජික රටවල් ගණන : 124 (2024 වන විට)

  ජනාධිපති : නවාෆ් සලාම් (ලෙබනනය)

  ආරම්භක ගිවිසුම : රෝම ව්‍යවස්ථාව

  අධිකරණ බලය

ජන සංහාරය, යුද අපරාධ, මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධ සහ ආක්‍රමණශීලී අපරාධ සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබූ පුද්ගලයන් සම්බන්ධව කටයුතු කිරීම.

 ප්‍රධාන කාර්යය

බරපතල ජාත්‍යන්තර අපරාධ සම්බන්ධයෙන් පුද්ගලයන්ට නඩු පැවරීම.

ඔබට මෙම දිනය සලකුණු කළ හැකි ආකාරය

ඔබට කොටසක් ඉටු කළ හැකි විවිධ ක්‍රම ගණනාවක් තිබේ. ඔබ ජීවත් වන ප්‍රදේශයේ යුක්තිය පිළිබඳ අවශ්‍යතාවය ඉස්මතු කිරීමට ලිපියක් හෝ සගරාවක් එලිදැක්විය හැකිය. ඔබට ඔබේ ප්‍රදේශයේ තේරී පත් වූ නියෝජිතයාට ලියුමක් යවා ඔබේ අදහස ප්‍රකාශ කළ හැකිය. ඔබේ ආණ්ඩුවේ සාමාජිකයන්ට ආමන්ත්‍රණය කල හැකිය. නැතහොත් ලොව පුරා නගරවල පැවැත්වෙන බොහෝ සිදුවීම් වලින් එකකට සහභාගී විය හැකිය.

Leo Poornima Nethmini

First Year

Faculty of Arts 

Disability Pride Month

 

Disability Pride Month, observed every July, is a time to honor and recognize the achievements, experiences, and struggles of individuals with disabilities. This celebration started in 1990, the same year the Americans with Disabilities Act (ADA) was passed. The ADA is a landmark law that prohibits discrimination against people with disabilities and ensures they have the same rights and opportunities as everyone else.

The goal of Disability Pride Month is to promote visibility and mainstream awareness of the positive pride felt by people with disabilities. It is a time for disabled individuals to take pride in their identities, fight against ableism, and educate others about the importance of accessibility and inclusion.

Understanding Disability

Disability can come in many forms. It can be physical, like needing a wheelchair or having difficulty hearing. It can also be invisible, such as mental health issues or chronic illnesses. No matter the type, people with disabilities often face barriers that make daily life more challenging.

The Importance of Disability Pride Month

Disability Pride Month is important for several reasons. First, it helps to challenge and change the negative stereotypes that often surround disability. By celebrating their achievements and contributions, people with disabilities can show the world that they are capable and valuable members of society.

Second, Disability Pride Month promotes self-acceptance and confidence among disabled individuals. It encourages them to embrace their disabilities as an integral part of who they are, rather than something to be ashamed of. This empowerment can lead to greater self-advocacy and a stronger sense of community.

Finally, this month serves as a reminder to everyone about the importance of accessibility. It highlights the need for policies and practices that support full participation in all areas of life, including work, education, and recreation.

 Celebrating Disability Pride Month

There are many ways to celebrate Disability Pride Month. Communities and organizations often host events such as parades, art exhibits, panel discussions, and workshops. These events provide opportunities for people with disabilities to share their stories, express their talents, and connect with others.

Individuals can also celebrate by educating themselves and others about disability issues. Reading books, watching documentaries, and following disability advocates on social media are great ways to learn more. Engaging in conversations about disability can help to break down prejudices and promote understanding.

The Role of Allies

Allies play a crucial role in Disability Pride Month. An ally is someone who supports and stands up for the rights of people with disabilities. Allies can help by advocating for accessibility in their workplaces, schools, and communities. They can also amplify the voices of disabled individuals and ensure that their perspectives are heard.

Conclusion

Disability Pride Month is a powerful reminder of the strength and resilience of the disabled community. It is a time to celebrate diversity, promote equality, and work towards a more inclusive society. By recognizing and honoring the contributions of people with disabilities, we can help to create a world where everyone is valued and respected, regardless of their abilities.

Leo Dinil Perera

First Year

Faculty of Arts

මානසික සෞඛ්‍යය යනු කුමක්ද? [ Mind Pulse - Article 01]

 

Mindpulse

Phase - 1

Session  - 1

මෙත් සිත ඇති වන්නාක් සමග සිත මෘදු  හා මොලොක් වීමට පටන් ගන්නව.පිපි එන රෝස මලක් සෙ අලංකාර වේ.

  - බුදු දහම.-

 මානසික සෞඛ්‍යය අපගේ චිත්තවේගීය, මානසික සහ සමාජීය යහපැවැත්ම ආවරණය කරයි.  එය අප සිතන, හැඟෙන සහ ක්‍රියා කරන ආකාරය කෙරෙහි බලපාන අතර, අපගේ සබඳතා සහ කාර්ය සාධනයේ සිට ආතතියට මුහුණ දීමට සහ තීරණ ගැනීමට ඇති හැකියාව දක්වා අපගේ ජීවිතයේ සෑම අංශයකටම බලපෑම් කරයි.  යහපත් මානසික සෞඛ්‍යය යනු මානසික රෝග නොමැති වීම පමණක් නොව සමස්ත යහපැවැත්මේ තත්ත්වයකි.

 මෑත වසරවලදී, මානසික සෞඛ්‍යය පිළිබඳ දැනුවත්භාවය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වී ඇත.  මානසික රෝග වලට  ඇති බිය හෝ මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු මොනවාද යන්න පිළිබඳ වැරදි අවබෝධය නිසා බොහෝ අය මේ සදහා උපකාර පැතීමට මැලි වෙති.  සාමාන්‍ය මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ අතර කාංසාව, මානසික අවපීඩනය  සහ භින්නෝන්මාදය ඇතුළත් වේ.  මෙ සදහ කරන සෑම ප්‍රතිකාරය ක්ම  පුද්ගලයන්ට අනුව වෙනස් වන  අතර විශේෂිත අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා ප්‍රතිකාර සැලසුම් සකස් කළ යුතුය.

 මානසික සෞඛ්‍යයට ජාන විද්‍යාව, පරිසරය, ජීවන රටාව සහ කම්පනය  වැනි ජීවිත අත්දැකීම් ඇතුළු විවිධ සාධක මගින් බලපෑම් කළ හැක.  හොඳ මානසික සෞඛ්‍යයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා නිතිපතා ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්, සමබර ආහාර වේලක්, ප්‍රමාණවත් නින්දක් සහ ශක්තිමත් සමාජ සම්බන්ධතා වැනි උපාය මාර්ගවල එකතුවක් ඇතුළත් වේ.  චිකිත්සකයින් හෝ උපදේශකයින්ගේ වෘත්තීය සහාය සමඟ භාවනාව සහ යෝග වැනි සිහිකල්පනාව පුහුණුවීම් ද තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

 මානසික සෞඛ්‍යය ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කිරීම සඳහා පූර්ව මැදිහත්වීම ප්‍රධාන වේ.  නොනැසී පවතින දුක, අධික කනස්සල්ල, සමාජ ක්‍රියාකාරකම් වලින් ඉවත් වීම සහ නින්දේ හෝ ආහාර රුචියේ වෙනස්වීම් වැනි මානසික සෞඛ්‍ය ගැටළු වල සලකුණු හඳුනා ගැනීම - කාලෝචිත සහය සහ හොඳ ප්‍රතිඵල ලබා ගැනීමට හේතු විය හැක.  මානසික සෞඛ්‍යය පිළිබඳ දැනුවත්භාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ අපකීර්තිය අවම කිරීම සඳහා පුද්ගලයන්ට උපකාර පැතීම  සහතික කිරීම මෙහි දී  අත්‍යවශ්‍ය වේ.

 අවසාන වශයෙන්, මානසික සෞඛ්‍යය සමස්ත සෞඛ්‍යයේ මූලික අංගයක් වන අතර එය ශාරීරික සෞඛ්‍යයට සමාන වැදගත්කමක් සහිතව සැලකිය යුතුය.  උපකාරක පරිසරයක් පෝෂණය කිරීමෙන් සහ විවෘත සංවාද ප්‍රවර්ධනය කිරීමෙන්, පුද්ගලයන්ට සෞඛ්‍ය සම්පන්න, වඩාත් තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගත කිරීමට අපට උපකාර කළ හැකිය.

Leo Mayomi Ekanayake

First Year 

Faculty of Arts

ලෝක ජනගහන දිනය

ලෝක ජනගහන දිනය සෑම වසරකම ජූලි මස 11 වැනි දින සමරයි. එයින් බලාපොරොත්තුවන්නේ ලෝක ජනගහනයේ වර්ධන පිලිබඳ පරීක්ෂාවෙන් කටයුතු කිරීමටයි. මෙම සැමරුම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහනේ පාලන කවුන්සලය විසින් පිහිටුවන ලදි. මෙය 1987 ජූලි 11 වැනි දින ලෝක ජනගහනය ආසන්න වශයෙන් බිලියන පහක් වීම හේතුවෙන් පිහිටුවන ලදී.2024 ලෝක ජනගහන දිනය වෙනුවෙන් තේමාව ලෙස "අනාගත පරම්පරාවන් සවිබල ගැන්වීම තිරසාර සංවර්ධනය සහ ජනගහන ප්‍රවණතා"

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය පවසන්නේ ජනගහනය වැඩිවීම ආර්ථික සංවර්ධනය, රැකියා, ආදායම් බෙදීයාම, දරිද්‍රතාවය සහ සමාජ ආරක්ෂණයට බලපාන බවයි. එය සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය, නිවාස, සනීපාරක්ෂාව, ජලය, ආහාර සහ බලශක්තිය සඳහා ප්‍රවේශයට ද බලපායි. මෙම අවශ්‍යතා තිරසාර ලෙස ආමන්ත්‍රණය කිරීමට ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට නිවැරදි ජනගහන දත්ත අවශ්‍ය වේ. 1989 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන (UNDP) විසින් පිහිටුවන ලද, 1987 බිලියන පහේ දිනයෙන් පසුව, ලෝක ජනගහන දිනය ජනගහන ගැටළු වල හදිසිතාව ඉස්මතු කරයි. 1990 දෙසැම්බරයේදී, පරිසරයට සහ සංවර්ධනයට ජනගහන බලපෑම් පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා මෙම දිනය අඛණ්ඩව පැවැත්වීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය තීරණය කළේය. 1990 ජූලි 11 වැනිදා සිට ලෝක ජනගහන දිනය ගෝලීය වශයෙන් සමරනු ලබයි.  ලෝක ජනගහන දිනය ජනගහන ගතිකතාවයන් සහ සමාජ ආර්ථික සංවර්ධනය, පාරිසරික තිරසාරභාවය සහ පුද්ගල යහපැවැත්ම කෙරෙහි ඒවායේ බලපෑම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමේදී වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.  ලෝක ජනගහන දිනය සමරනු ලබන්නේ ජනගහන ගැටළු වල වැදගත්කම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහ අධික ජනගහනයේ බලපෑම පිළිබඳව ජනතාව දැනුවත් කිරීම සඳහා ය. අධික ජනගහනය පාරිසරික හායනය, මහජන සෞඛ්‍ය අභියෝග සහ සම්පත් මත පීඩනය වැනි බරපතල ගැටළු ඇති කළ හැකිය. ලෝක ජනගහන දිනය මිනිසාට බොහො සෙයින් වැදගත් වනුයේ මනුශ්‍යකු ලෙස ලෝකය තුළට ඔහුගෙන් ඉටුවිය යුතු වගකීම් කෙසේද යන්න දැනගත හැකී වීමය.

Leo Prabuddya Senarathna

First Year

Faculty of Arts