Friday, July 26, 2024

වැඩිහිටි මානසික සෞඛ්‍ය [ Mind Pulse - Article 08]

 


Mind Pulse

Phase - 1

Session - 1


මිනිසුන් වයස්ගත වන විට බරපතල රෝගාබාධයකට මුහුණ දීම හෝ ආදරය කරන කෙනෙකු අහිමි වීම වැනි ඔවුන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යයට බලපාන ඇතැම් ජීවන අත්දැකීම් අත්විදිය හැක.බොහෝ වැඩිහිටියන් මේ ජීවිතයේ වෙනස්කම් වලට හැඩගැසුනද සමහරුන්ට ශෝකය , සමාජ හුදෙකලාව හෝ තනිකම වැනි හැඟීම් අත්විඳීමට සිදු වේ.  මෙහිදී මානසික අවපීඩනය හා කාංසාව ආබාධ වැනි මානසික සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන් වර්ධනය වීමේ අවදානමක් ඇත. එමෙන්ම සංචලනය අඩු වීම, නිදන්ගත වේදනාවන් හා දුර්වලතාවයන් ඩිමෙන්ශියාව හෝ වෙනත් සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇතිවිය හැක. ඒ සඳහා ඔවුන්ට යම් ආකාරයකට දිගුකාලීන රැකවරණයක් අවශ්‍ය වේ. මිනිසුන් වයසට යත්ම ඔවුන් එකවරම තත්ත්වයන් කිහිපයකට හෝ මුහුණ දීමට ඉඩ ඇත.

වැඩිහිටි පුද්ගලයන්  මානසික සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන් බොහෝ විට හඳුනා නොගෙන අඩුවෙන් ප්‍රතිකාර කරනු ලබන අතර මෙම තත්ත්වයන් වටා ඇති අපකීර්තිය ඔවුන් උපකාර පැතීමට මැලි විය හැක.

වැඩිහිටි විය පැමිණෙන විට මානසික සෞඛ්‍ය හැඩගැසෙන්නේ කායික හා සාමාජිය පරිසරයෙන් මත පමණක් නොව පෙර ජීවිත අත්දැකීම්වල සමුච්චිත  බලපෑම් හා වයස්ගත වීම සම්බන්ධ විශේෂ වු ආතති තත්ත්වයන් මගින් වේ.එමෙන්ම තවද සමාජය තුල 

* වියපත් වැඩිහිටියන් වියෝවීම.

* ⁠ආදායම පහත  වැටීම 

* ⁠විශ්‍රාම යාම 

* ⁠අරමුනු පිළිබඳ හැඟීම අඩුවීම වැනි අහිතකර සිදුවීම් මෙන්ම තම දරු මුණුපුරන් තමාට දක්වන ආදරය , රැකවරණය , කැපකිරීම්  නොමැති වීමා නිසා ඇති වන මානසික පීඩනය බරපතල ලෙස මානසික සෞඛ්‍යයට බලපානු ලැබේ.


එමෙන්ම සමාජය තුල යම් වැඩිහිටි පිරිසක් මේ එක් එක් ආකාරයේ තත්ත්වයන්න්ටද මුහුණ දෙයි. සමාජ හුදෙකලාව හා තනිකම පසුකාලීනව ජීවිතයේ ප්‍රධාන ලෙසම මානසික සෞඛ්‍ය අවධානම් තත්ත්වයකට පත් වීමට ඉඩ ඇත. එසේම වයස්ගත පුද්ගලයන් අපයෝජනය කිරීම ,ඕනෑම ආකාරයක කායික ,මානසික , වාචික , ලිංගික  හෝ මූල්‍ය අපයෝජනයන් මෙන්ම නොසලකා හැරීම්ද ඇතුලත් වේ. 

මෙහිදී අප නිරෝගීව වැඩිහිටියෙකු වයසට යාම සඳහා මානසික සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධනයට මෙන්ම අනවශ්‍ය දේ වැලැක්වීමේ උපාය මාර්ග අප  හඳුනාගෙන තිබීම වැදගත්ය. 

එලෙස යම් නිදසුන් කිහිපයක් ලෙස 

       •මූල්‍යමය ලෙස අනාරක්ෂිතභාවය අවම කිරිමට පියවර ගැනීම

       •වැඩිහිටියන් සහ ඔවුන් රැකබලාගන්නන් සඳහා සමාජ සහයෝගය ලබා දීම

       •සෞඛ්‍ය සම්පන්න ලෙස සමාජය                

        තුල හැසිරීමට  ජීවිතය පවත්වා              ගෙන යාමට සහය වීම. 

       •විශේෂයෙන්ම සමබර ආහාර               

       වේලක්ගැනීම     

       •ශාරිරික ක්‍රියාශීලි වීම 

       •දුම්වැටි , මධ්‍යසාර ආදී දේ 

        භාවිතයෙන් අඩු කිරීම 

එමෙන්ම ජීවිතයේ  මේ අවස්ථාව තුලට ඔවුන්ට අර්ථවත් සමාජ ක්‍රියාකාරකම් ආදිය මගින් ධනාත්මක මානසික සෞඛ්‍යය, ජීවිත තෘප්තිය හා ජීවන තත්ත්වය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු කිරීම ආදි දේ කිරීම කල හැකිය. 

මේ ආදි නොයෙකුත් යහපත් ක්‍රියාමාර්ගයක් හරහා අපගේ වැඩිහිටි ප්‍රජාවගේ මානසික සෞඛ්‍ය යහපත් හා සෞඛ්‍ය සම්පන්නව පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වේ.


Leo Waruni Chathurika

වප් පුන් පොහෝ දිනය

  වප් පුන් පොහෝ දිනය අසිරිමත් බෞද්ධාගමික සිදුවීම් රැසක් සිදුවුනු වැදගත් පොහෝ දිනයකි. මහා පවාරණය, දේවාවරෝහණය, සාරිපුත්ත තෙරණුවෝ ප්‍රඥාවෙන් අග...