වාර්ෂික ,සැප්තැම්බර් 21 වන දින, ලෝකය ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනය සනිටුහන් කරයි.එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් පිහිටුවන ලද මෙම දිනය අසමගියෙන් හා කැලඹිලිවලින් තොර ලෝකයක් සදහා අපගේ ඒකාබද්ධ අභිලාෂය නිරූපනය කරයි.එක් දිනක සැමරුමකට වඩා,ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනයෙහි මුඛ්‍යාභිලාෂය වන්නේ සාමය ප්‍රවර්ධනය කිරිම සාමය පිළිබඳව සියලුම වෙනස්කම් ඉහළින් තබා එයට කැපවීම සදහා ජනතාව හා රටවල් උදෙසා අභියෝග කිරීමට උනන්දු කිරීමයි.මෙය සංවාදය සහ ගැටලු විසදීම සදහා සාමයකින් ජීවත් වීමේ වැදගත්කම නිසැකවම පිළිඹිබු කරයි.එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සෑම වසරකම ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනයට විශේෂ තේමාවක් තෝරා ගනියි.2024 වසරෙහි තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක (SDGs) හි තීරණාත්මක කාර්‍යභාර්‍ය කෙරෙහි විශේෂයෙන් අවධානය යොමු කරමින් ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනය සනිටුහන් කරයි.
2024 ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනයට පෙරාතුව එක් එක් තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක ,සාමකාමි ලෝකයක අභිලාෂයට දායක වන ආකාරය හදුනා ගැනීම වැදගත් වේ.උත්සවයේ සම්පත් තිරසාර සංවර්ධන අරමුණු හා සාමය අතර අන්තර් සම්බන්ධ පිළිබඳ පුළුල් අවබෝධයක් ලබා දෙනු ඇත.
දරිද්‍රතාවය සහ කුසගින්න තුරන් කිරීම
ජාත්‍යන්තර සාම දිනය පිළිබඳ මූලික අවබෝධය වන්නේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහ ගැටුම් වැළැක්වීම අතර සම්බන්ධයයි. දරිද්‍රතාව හා කුසගින්න තුරන් කිරීමෙන් ගැටුම් යුද්ධාදිය වැළැක්වීමට මහා පිටුවහලක් වේ.
යහපත් සෞඛ්‍ය,අධ්‍යාපනය,ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය
යහපත් සෞඛ්‍යයක් ඇති සමාජයක් සාමකාමී වේ.යහපැවැත්ම,අධ්‍යාපනය සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමතුලිතතාවය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අපි ගැටුම් වලට ඔරොත්තු දෙන සමාජයක් හැඩගස් වනු නොඅනුමානය.
පිරිසිදු ජලය,බලශක්තිය හා ආර්ථික වර්ධනය
තිරසාර සම්පත් සීමිත සැපයුම් මත අඩු කිරීමට පරිවර්තනය කරයි. මෙහිදී අත්‍යවශ්‍ය සම්පත් වෙත ප්‍රවේශය සහතික කිරීම ආතතිය දුරු කළ හැකි ආකාරය විස්තාරණය කළ හැක.
ආයතන ,යුක්තිය සහ හවුල්කාරීත්වය
ජාත්‍යන්තර සාම දිනයේ මූල්‍යයක් වන්නේ ශක්තිමත් ආයතන සඳහාපෙනී සිටීමයි.මෙහිදී සෑම තරාතිරමකම පුද්ගලයන්ගේ යුක්තිය සහ හවුල්කාරීත්වය සාමයේ ආචාරධර්ම වර්ධනය කිරීමට වැදගත් වේ.
2010 සිට මේ දක්වාඑක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් ජාත්‍යන්තර සාම දිනය සඳහා සුවිශේෂී තේමාවන් සකසා ඇත.
* 2010 - සාමය සහ සංවර්ධනය සඳහායෞවනය
* 2011 - සාමය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය
* 2012 - තිරසාර අනාගතයක් සඳහා තිරසාර සාමය
* 2013 - සාමය අධ්‍යාපනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම
* 2014 - සාමය සඳහා අයිතිය
* 2015 - සාමය සඳහා හවුල්කාරීත්වය- සැමට ගෞරවය
* 2016 - තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක- සාමය සඳහා ගොඩනැගිලි
* 2017 - සාමය සඳහා එක්ව- සැමට ගෞරවය ආරක්ෂාව හා අභිමානය
* 2018 - සාමය සඳහා ඇති අයිතිය
* 2019 - සාමය සඳහා දේශගුණික ක්‍රියාමාර්ග
* 2020 - covid- 19 හි බලපෑම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් සාමය හැඩගැස්වීම
* 2021- සාධාරණ සහ තිරසාර ලෝකයක් සඳහා වඩා හොඳින් ප්‍රකෘතිමත් වීම
* 2022 - ප්‍රතිවාදය අවසන් කරන්න සාමය ගොඩනඟන්න
* 2023 - සාමය සහ ගෝලීය ඉලක්ක සඳහා අපගේ අභිලාෂය
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් සෑම වසරකටම මෙවැනි තේමා මගින් සාමයේ අරමුණු ගැන මෙනෙහි කිරීමට සහ ජය ගැනීමට ගෝලීය පුරවැසියන් දිරිමත් කරයි.ජාත්‍යන්තර සාමයේ දිනයට සහභාගි වන්නන්ට පුළුල් ක්‍රියාකාරකම් රාශියක්ද ඉදිරිපත් කරයි. ඒ අතර අන්තර් ක්‍රියාකාරී වැඩමුළු,මණ්ඩල සාකච්ඡා, ප්‍රදර්ශන ඇතුළත් වේ. ඒ මගින් තිරසාර සංවර්ධන අරමුණු වල සූක්‍ෂමතා සහ සාමය පෝෂණය කිරීම සඳහා ඒවායේ අදාලත්වය ග්‍රහණය කර ගත හැකිය
එක්සත් ජාතීන්ගේ මහ ලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් සඳහන් කළේ " අද සාමය සඳහා ඇති ඉල්ලුම අසමසමයි. ගැටුම් සහ යුද්ධ විනාශය, දරිද්‍රතාවය සහ කුසගින්න ඇති කරයි.එසේම අසංඛ්‍යාත පුද්ගලයින් අවතැන් කරයි. දේශගුණික විපර්යාස වලට මුහුණ දීමට සිදුවේ."
බියෙන් සහ ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් තොර වඩාත් සාමකාමී යුක්ති සහගත සහ සියල්ලන් ඇතුළත් සමාජයක් පෝෂණය කිරීම අරමුණු කරගනිමින්,තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සාර්ථක කර ගනිමින් ලෝක සාමය පවත්වා ගත හැක්කේ ලොව පුරා සිටින බිලියන 1.2 ක තරුණ තරුණියන්ගේ හා විශාල පාර්ශ්වකරුවන් පිරිසකගේ දායකත්වය මගිනි.ක්‍රියාශීලී සාම ක්‍රියාමාර්ග සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයාචනයට අවනත වීම වැදගත් වෙයි.අසමානතාවට එරෙහිව සටන් කිරීම,දේශගුණික ක්‍රියාවන් ජය ගැනීම සහ මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිමින් සාමය නංවාලිය යුතුය.
සමාජයක හෝ සම්බන්ධතාවයක සංකූලතාවය,ගැටුම් හෝ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා නොමැතිව සාමකාමී යහපත් ආකාරයෙන් පැවතිය යුතුය.එහිදී පුද්ගල සාමය, සමාජ සාමය ,දේශපාලන සාමය ,ආධ්‍යාත්මික සාමය වැදගත් වන අතර රාජ්‍යයන් හි පුරවැසියන් ලෙස එකාවන්ව සාමය උදෙසා කැපවෙමු.
Leo Navodya Wimalawansha
