ඈත රන් විමන් තුළින්

පාට සේලයෙන් සැදී

ඈත රන් විමන් තුළින්

පාට සේලයෙන් සැදී

මුදු සීත හිම මුදුන් අතරින්

ඒබී බලනවා...

ශ්‍රී ලාංකීය රසික හදවත් තුළ මෙවන් ගී රැඳවූ ප්‍රකට ගායන ශිල්පියෙකු වන ප්‍රියා සූරියසේන මහතා ඊයේ (2024 දෙසැම්බර් 24) අප අතරින් සමුගත් අතර,මියයන විට එතුමාගේ වයස අවුරුදු 80කි.ඔහුගේ සන්සුන් ගායන ශෛලිය  මෙරට ගායන ක්ෂේත්‍රයේ නොමියෙන මතකයකි.

අඳුර අඳුර මගේ, හෙට දවසේ අප දෙදෙනා, ඈත රන් විමන්, රටකින් එහා ඉගිලී, මගේ ළමැද, මොහොතක සුව දෙන, හදවත ඉල්ලා, සුදු පරවි රෑන සේ ආදිය ඔහුගේ ගී නිර්මාණ අතර අතිශය ජනාදරයට පාත්‍ර වූ ගීත අතරින් කිහිපයකි.1978 වසරේ සිට අඩ සියවසකට ආසන්න කාලයක් ඔහු මෙරට ගීත ක්ෂේත්‍රය පෝෂණය කළ කලාකරුවෙකු ලෙස නම් දරා තිබේ.

කවියෙකු වූ ජේමිස් අප්පුහාමි සහ එම්.කේ.එම්. පොඩිමැණිකේ යුවළට දාව

1944 ඔක්තෝබර් මස 27 නාත්තණ්ඩිය ප්‍රදේශයේදී උපත ලැබූ මඩවල ලියනගේ දොන් සරත්චන්ද්‍ර ප්‍රියදර්ශි සූරියසේන ලියනගේ, ජනප්‍රිය නාමයකින් ප්‍රියා සූරියසේන ලෙස ප්‍රසිද්ධි‍යට පත් විය.පාසල් අවධියේදී ම මොහිදීන් බෙග් සහ ජේ.ඒ. මිල්ටන් පෙරේරා වැනි ගායකයින්ගේ ගී ගයමින් ගායන දිවිය ඇරඹූ බව ඔහු වරෙක සරසවිය කලා

පුවත්පත සමග සංවාදයකට එක් වෙමින් සඳහන් කර තිබිණි.

1978 ජූනි 22 දා ඔහු විවාහ දිවියට එළඹුණේ, ඔහු සමග හේවුඩ්හි (වර්තමානයේ සෞන්දර්ය කලා විශ්වවිද්‍යාලය) සංගීතය හැදෑරූ තමරා කුමාරි වීරසිංහ සමගය.ඇය වෘත්තියෙන් සංගීත ගුරුවරියකි.

1972 දී 'අඳුර අඳුර මගේ' සහ 'මට වාසනා' වැනි ගීත ඔහුගේ මුල් ගීත ලෙස ජනප්‍රිය විය.ප්‍රවීණ ගීත රචක ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් සමඟ එකතු වී 'ආදරණීය නේරංජනා' සහ 'සුදු පරවි රෑන සේ' වැනි අරුතැති ආදර ගීත ප්‍රේක්ෂක සහෘදයන් වෙත දායාද කළේය. 

ගායන ශිල්පයේ විශිෂ්ටත්වයට පමණක් සීමා නොවූ ප්‍රියා සූරියසේන මහතා ලක්ෂිත ට්‍රේඩ් සෙන්ටර් නමින් කැසට් ව්‍යාපාරයක් ද පවත්වාගෙන ගියේය.ප්‍රියා සූරියසේන විසින් මුල් වරට සංගීත නිර්මාණය කර ගයන ලද ගීත වන 'සරතැස නිවා' සහ 'හෙට දවසේ' යන ගීත දැඩි ප්‍රේක්ෂක ආකර්ෂණයක් දිනා ගත් අතර,1980 දශකයේ තිරගත වුණු 'ඈතින් ඈතට' චිත්‍රපටයේ ඔහු මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි සමග ගැයූ 'කැන්දන් යන්නම් රන්මල් මාලා දාලා' ගීතය අදටත් ජනප්‍රිය ගීතයකි.

ඔහුගේ ජීවිතය විශිෂ්ට ගායකයකු වීමෙන් පමණක් නොව, විශිෂ්ට ගුරුවරයකු  වීමෙන් ලද අත්දැකීම්වලින්ද පිරී තිබුණි.නාත්තණ්ඩිය කටුනේරිය මහා විද්‍යාලයට (වර්තමානයේ සාන්ත සෙබස්තියන් විද්‍යාලය) මුල් වරට ගුරු පත්වීම ලද ඔහු අනතුරුව කැලණිය ගුරුකුල විද්‍යාලය, ශ්‍රී විජයාරාම මහා විද්‍යාලය සහ දෙහිවල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය ආදී පාසල්වල ඉගැන්වීම් කටයුතු සිදු කර තිබේ.

ඔහුගේ අභාවය ශ්‍රී ලාංකේය සංගීත ක්ෂේත්‍රය තුළ නොපිරිය හැකි අඩුවකි.නමුත් ඔහුගේ ගීත තවදුරටත් ශ්‍රී ලාංකීය රසික හදවත් තුළ අනුරාව දෙනු ඇත.

ඉතින්,

ආදරණීය කලාකරුවණි ඔබට නිවන් සුව...

 

නත්තල් දිනය: ආදරයේ  හා ප්‍රීතියේ සැමරීම..

 වාර්ෂිකව දෙසැම්බර් 25 වන දින සමරනු ලබන නත්තල් දිනය ලොව පුරා වඩාත් ප්‍රීතිමත් දිනයකි.  එය ක්‍රිස්තියානි විශ්වාසයන්ට කේන්ද්‍රගත සිදුවීමක් වන ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ උපත සනිටුහන් කරයි.  කෙසේ වෙතත්, සියවස් ගණනාවක් පුරා, එය ආගමික වැදගත්කම උත්සව සම්ප්‍රදායන් සමඟ මුසු කරමින්, සෑම පසුබිමකම මිනිසුන් විසින් වැලඳගත් සංස්කෘතික උත්සවයක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත.

 එහි" හදවතෙහි නත්තල"  යනු පවුල, එකමුතුකම සහ ත්‍යාගශීලීත්වය සඳහා වූ කාලයකි.  නිවෙස් උත්සව සැරසිලි වලින් පරිවර්තනය කර ඇත . දිලිසෙන විදුලි පහන්, මල්මාලා සහ විසිතුරු භාණ්ඩවලින් සරසන ලද නත්තල් ගස ආදියෙන් නිවෙස් ඒකාලෝක කර ඇත.   ආදරය හා අගය කිරීමේ සංකේත ලෙස තෑගි හුවමාරු කර ගනී.  

 "සැන්ටා ක්ලෝස්" නොහොත් ශාන්ත නිකලස්, මෙම සමයේ ආදරණීය චරිතයකි.  සම්ප්‍රදායට අනුව, ඔහු ළමයින්ට තෑගි බෙදා දෙමින් ලොව පුරා සංචාරය කරයි, තරුණයින් අතර ප්‍රීතිය හා උද්යෝගය ඇති කරයි. " කැරොල්" නත්තල් ගීත ගායනා කිරීම ප්‍රජාවන් පුරා මෙම සමයේ   ආදරණීය පතුරුවන  ක්‍රියාකාරකමකි ලෙස සැලකේ.

 උත්සවවලින් ඔබ්බට නත්තල අවධාරනය කරන්නේ අනුකම්පාව සහ ආදරයේ වැදගත්කමයි.  බොහෝ අය මෙම අවස්ථාව අවශ්‍යතා ඇති අයට උපකාර කිරීමට , පුණ්‍යායතනවලට පරිත්‍යාග කිරීමට හෝ අන් අයට කරුණාව දැක්වීම කල හැක.

 මධ්‍යම රාත්‍රියේ දිව්‍ය පූජාව ඇතුළු පල්ලියේ දේව මෙහෙයන් පැවැත්වීම මෙම දිනයේ දී සිදු කරයි.  කිතුනුවන් සඳහා  එය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ උපත විසින් ගෙන එන ලද බලාපොරොත්තුවේ සහ ගැලවීමේ පණිවිඩයට ගෞරව කිරීමේ දිනයකි.

නත්තල් දිනය ආදරය, ප්‍රීතිය සහ එකමුතුකම සැමරීමකි.  එය මිනිසුන්ට එකට එකතු වීමට, ඔවුන්ගේ ආශිර්වාද බෙදා ගැනීමට සහ සාමය පිළිබඳ සැබෑ පනිවුඩය ගෙන දිනයකි.

 

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය

භාවිත කර අවසන් වූ ද්‍රව්‍ය නැවත පිරිපහදු කර උපයෝගී නිශ්පාදන බවට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ප්‍රතිචක්‍රීකරණය ලෙස හදුන්වයි. මෙහිදී විශේෂයෙන් කාඩ්බෝඩ්, කාච, ලෝහ, ප්ලාස්ටික් කඩදාසි වැනි ද්‍රව්‍ය සදහා භාවිතා කරයි. 

ප්‍රතිචක්‍රීකරණයේ වැදගත්කම:

• පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම: අපද්‍රව්‍ය හා කුණු ගොඩකිරිමේ ස්ථානවලින් සිදුවන වායු දූෂණය අවම                      කිරීම.

• සම්පත් සුරක්ෂිත කිරීම: ස්වභාවික සම්පත්, වානේ, ඇලුමිනියම්, හා ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය සඳහා                  අවශ්‍ය කරන අමුද්‍රව්‍ය සුරක්ෂිත කරයි.

• ජලය සහ ශක්තිය සුරක්ෂිත කිරීම: නව නිෂ්පාදන සඳහා වඩාත් අඩු ශක්තිය සහ ජලය අවශ්‍ය වේ.

කසළ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය නොකිරීමෙන් ඇති වන බලපෑම්

* වායු දූෂණය

* ජල දූෂණය

* කුණු ගොඩගැසී භූමි අභ්‍යන්‍තරටයට විෂ සහිත රසායන ද්‍රව්‍ය එකතු වීම

* විෂ සහිත කසළ ද්‍රව්‍ය මගින් සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇති වීම

ප්‍රතිචක්‍රීකරණයේ වාසි:

• අපද්‍රව්‍ය මට්ටම අඩු කිරීම: කුණු ගොඩ ගැසීම අවම කරයි.

• රැකියා අවස්ථා බිහි කිරීම: ප්‍රතිචක්‍රීකරණ කර්මාන්තය නව රැකියා මාර්ග සැලසිය හැක.

• පරිසර හිතකාමී සමාජයක් ගොඩනැගීම: පරිසර දුෂණය අවම කිරීම හරහා පරිසරය රැකගත හැක.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය මුහුණ දෙන අභියෝග:

• ප්‍රතිචක්‍රීකරණ උපකරණ නොමැතිකම: බොහෝ පළාත් වල ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සඳහා පහසුකම්                          සීමිත ය.

• ප්‍රජාවගේ අවධානය අඩු වීම: දැනුවත් කිරිම, හෝ සමාජයේ සහභාගීත්වය සම්බන්ධයෙන්                              අපහසුතා ඇතිවිය හැක.

• කාර්යක්ෂම කළමනාකරණයක් නොමැතිකම: ප්‍රතිචක්‍රීකරණ ක්‍රියාවලිය වඩාත් සංකීර්ණ හා                          කාලය ගත වේ.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය වෙනුවෙන් අපට දායක විය හැකි ආකාර: 

• පොලිතින්, ප්ලාස්ටික් භාවිතය අවම කිරීම

• අපද්‍රව්‍ය වර්ගීකරණය (කඩදාසි, ප්ලාස්ටික්, ලෝහ, ආහාර ඉතිරිය වෙන් වෙන්ව වර්ගකිරීම)

• ප්‍රතිචක්‍රීකරණ ස්ථාන වලට අපද්‍රව්‍ය ලබාදීම.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණයේ නව නිපැයුම් ලෙස:

* ජපානයේ කාඩ්බෝඩ් කසලින් අඩු වියදම් නිවාස ඉදිකිරීම

* ⁠නෙදර්ලන්තයේ ප්ලාස්ටික් කසලින් මාර්ග වල කොටස් නිපදවීම

* ⁠බංගලාදේශය තුළ කසල වලින් පොහොර නිශ්පාදනය

* ⁠Patagonia සමාගම විසින් ඇගලුම් කසල නැවත යාවත්කාලීන කර නව නිශ්පාදන ලෙස විකිණීම.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සරල ක්‍රියාවක් ලෙස පෙනුනද, ඒ තුළින් ලෝකයට, පරිසරයට අති විශාල සේවාවක් කළ හැක.”

 

උඳුවප් පොහොය දිනය

උඳුවප් පොහොය දිනය බෞද්ධ දින දර්ශනයේ, විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ සැලකිය යුතු පුන් පොහෝ දිනයකි.  එය සාමාන්‍යයෙන් දෙසැම්බර් මාසයේදී වැටෙන අතර ගැඹුරු සංස්කෘතික, ආගමික සහ ඓතිහාසික වැදගත්කමක් දරයි.  

 •ඓතිහාසික වැදගත්කම: සංඝමිත්තා තෙරණියගේ පැමිණීම

 උඳුවප් පොහොය සනිටුහන් කරන්නේ ක්‍රිස්තු පූර්ව 3 වැනි සියවසේදී අශෝක අධිරාජ්‍යයාගේ දියණිය වූ සංඝමිත්තා තෙරී ලංකාවට පැමිණීමයි.  ඇය බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත් වූ ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ යටතේ පැළයක් රැගෙන ආවාය.  මෙම පැළය අනුරාධපුරයේ රෝපණය කර ඇති අතර එය ලොව පැරණිතම ඓතිහාසික ලේඛනගත ගස ලෙස සැලකේ.  මෙම උත්සවය ශ්‍රී ලංකාවේ භික්ෂුණී (කන්‍යා සොහොයුරියන්) ශාසනය ස්ථාපිත කිරීම සහ කාන්තාවන් අතර බුදුදහම ව්‍යාප්ත කිරීම සංකේතවත් කරයි.

 •ආගමික වැදගත්කම

 භික්ෂුණී ශාසනය: සංඝමිත්තා තෙරී ශ්‍රී ලංකාවට කාන්තා පැවිදි ශාසනය (භික්ෂුණී ශාසනය) හඳුන්වාදීමේ ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කළ අතර, කාන්තාවන්ට බෞද්ධ පැවිදි ජීවිතයට සහ පිළිවෙතට පූර්ණ ලෙස සහභාගී වීමට හැකි විය.

 පූජනීය බෝධීන් වහන්සේ වන්දනාව: බුද්ධත්වයේ පූජනීය සංකේතයක් වන සහ ශ්‍රී ලංකාවේ බෞද්ධ වන්දනාවේ කේන්ද්‍රීය වන අනුරාධපුර ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ වන්දනා කිරීම සඳහා ද දිනය කැප කර ඇත.

 ධර්ම ප්‍රචාරය: උඳුවප් පොහොය බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මය ශ්‍රී ලංකාව තුළ ප්‍රචලිත කිරීමට ගත් උත්සාහය ආවර්ජනය කරන දිනයක් ලෙස සැලකේ.

 •චාරිත්‍ර හා චාරිත්‍ර

 විහාරස්ථාන නැරඹීම: බැතිමතුන් පන්සල්වලට යාම, දානය පිරිනැමීම සහ බෝධි පූජා පැවැත්වීම (පූජනීය බෝධීන් වහන්සේට චාරිත්‍රානුකූල නමස්කාරය) වැනි ආගමික වතාවත්වල නිරත වේ.

 භාවනාව සහ ධර්ම කතා: බුද්ධ දේශනාව පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක් ලබා ගැනීම සඳහා භාවනා පුහුණුවීම් සහ ධර්ම දේශනාවලට සවන් දීමෙන් මෙම දිනය බොහෝ විට සලකුණු වේ.

 පුණ්‍ය ක්‍රියා: දානය (දාන) සහ වෙනත් පුණ්‍ය ක්‍රියා බහුලව සිදු කෙරේ.

 •සංස්කෘතික වැදගත්කම

 උඳුවප් පොහොය ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතික උරුමයන් තුළ ගැඹුරින් කාවැදී ඇත.  බෝ අංකුරය රෝපණය කිරීම අධ්‍යාත්මික වැදගත්කමක් පමණක් නොව, බුදුදහමට ශ්‍රී ලංකාවේ දිගුකාලීන සබඳතාවයක් ද සංකේතවත් කරයි.  ජාතික සමගිය හා අභිමානය පෝෂණය කරන දිනයකි.

ඒ අනුව 

 උඳුවප් පොහොය යනු ගැඹුරු ආධ්‍යාත්මික ආවර්ජනයක සහ ඓතිහාසික අනුස්මරණ දිනයකි.  එය සංඝමිත්තා තෙරීගේ දායකත්වය, භික්ෂුණී ශාසනය හඳුන්වාදීම සහ ලොව පුරා සිටින මිලියන සංඛ්‍යාත බෞද්ධයන් දිරිමත් කරන පූජනීය බෝධීන් වහන්සේගේ උරුමයට ගෞරව කරයි

 Trash to Treasure (T2T)

Phase    1

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි වලින් කලාත්මක නවෝත්පාදන 

 

Chie Hitotsuyama නම් කලාකරුවා යමෙකුට අපද්‍රව්‍ය කඩදාසි භාවිතා කර එය කලා කෘතියක් බවට පත් කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳ අවධානය යොමු කොට ඇත.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි කලාත්මක නවෝත්පාදනයන් සඳහා වැඩි වැඩියෙන් ජනප්‍රිය මාධ්‍යයක් බවට පත් වී ඇති අතර, කලාකරුවන්ට නිර්මාණාත්මක ආකාරවලින් වැඩ කළ හැකි තිරසාරභාවය සහ අද්විතීය වයනය යන දෙකම ලබා දෙයි. ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි භාවිතයෙන් කලාත්මක නවෝත්පාදන සඳහා උදාහරණ කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

 

• කඩදාසි මූර්ති

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි සංකීර්ණ මූර්ති බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය. ත්‍රිමාණ කෑලි නිර්මාණය කිරීම සඳහා කලාකරුවන් පැරණි පුවත්පත්, සඟරා සහ වෙනත් ඉවතලන කඩදාසි හසුරුවයි. කඩදාසියේ වයනය ගැඹුර සහ ඉතිහාසය පිළිබඳ හැඟීමක් එක් කරයි, චිත්‍ර ශිල්පියා බොහෝ විට අපේක්ෂිත බලපෑම ලබා ගැනීම සඳහා කඩදාසි ස්ථර කිරීම, නැවීම සහ රෝල් කිරීම ආදිය සිදු කරයි. සමහර කලාකරුවන් කඩදාසි කැබලි මල්, සතුන් හෝ වියුක්ත හැඩතල වැනි සියුම්, ජීවමාන ආකාර බවට පත් කරයි. චිත්‍ර ශිල්පිනී Elena Stonaker විසින් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද සඟරා වලින් කඩදාසි මූර්ති නිර්මාණය කරයි, එහිදී කඩදාසිවල අකුරු සහ වර්ණ ඇගේ කාර්යයේ දෘශ්‍ය රිද්මයක් නිර්මාණය කරයි.

• කඩදාසි කොලෙජ් හා මිශ්‍රමාධ්‍ය

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි කොලෙජ් වැඩ සඳහා වඩාත් සුදුසු පොහොසත් වයනය සහ රටා ලබා දෙයි. චිත්‍ර ශිල්පීන්ට විවිධ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි, පැරණි පොත්වල පවා  විචිත්‍රවත් සහ ස්ථර කලා කෘති සෑදීමට කැපීමට, ඉරා දැමීමට සහ ඇලවීමට හැකිය. තීන්ත, තීන්ත හෝ රෙදි වැනි වෙනත් මාධ්‍ය සමඟ කඩදාසි ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් කලාකරුවන්ට ගතික මිශ්‍ර මාධ්‍ය කෑලි නිර්මාණය කළ හැකිය . සුප්‍රසිද්ධ චිත්‍ර ශිල්පිනියක් වන ස්වෝන්, ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසිවලින් සාදන .  ලද මහා පරිමාණ කොලෙජ් සඳහා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි, එය සමාජ ගැටලු සමඟ සම්බන්ධ වන වීදි චිත්‍ර නිර්මාණය කිරීමට ඇය භාවිතා කරයි.

• ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි කලා මුද්‍රණ

කලාකරුවන් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි මුද්‍රණ මාධ්‍යයක් ලෙස භාවිතා කරයි.ලී කැපීම, ලිතෝග්‍රැෆි හෝ සිල්ක්ක්‍රීන් වැනි ශිල්පීය ක්‍රම භාවිතා කිරීමෙන් කලාකරුවන්ට ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසිවල වයනය සහ තිරසාරත්වය සහ පරිසරවාදය යන තේමාවන් දෙකම පිළිබිඹු කරන මුද්‍රණ නිර්මාණය කළ හැකිය.

     Robert Rauschenberg ඔහුගේ "Combine" මාලාව සඳහා ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ අතර, මුද්‍රණ සඳහා කඩදාසි වැනි ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද ද්‍රව්‍ය භාවිතා කිරීම සහ මහා පරිමාණ නිෂ්පාදනය, පරිභෝජනය සහ කලාව යන මංසන්ධි පිළිබඳව අදහස් දක්වන ලදී.

  

•  ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි ආභරණ

නව්‍ය කලාකරුවන් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි භාවිතයෙන් පැළඳිය හැකි චිත්‍ර නිර්මාණය කරයි, කඩදාසි සංකීර්ණ ස්වර්ණාභරණ බවට පත් කරයි. කඩදාසි රෝල් කිරීම, නැවීම සහ ස්ථර කිරීම මගින් නිර්මාණකරුවන්ට පරිසර හිතකාමී සහ සැහැල්ලු කරාබු, මාල සහ බ්රේස්ලට් නිර්මාණය කළ හැකිය.

 ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසි පබළු ආභරණ යනු කලාකරුවන් කඩදාසි තීරු ගෙන ඒවා තදින් රෝල් කර වාර්නිෂ් වලින් ආලේප කර අලංකාර, අද්විතීය ආභරණ නිර්මාණය කරන ජනප්‍රිය ව්‍යාපාරයකි.

 අවසාන වශයෙන්, කලා ලෝකයේ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද කඩදාසිවල හැකියාවන් විශාල වන අතර, නිර්මාණශීලිත්වය සහ තිරසාරත්වය සඳහා නිමක් නැති අවස්ථා ලබා දෙයි. මෙම නවෝත්පාදනයන් කලාකරුවන්ට පාරිසරික විඥානය කලාත්මක ප්‍රකාශනය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට ඉඩ සලසයි, කලාව, ද්‍රව්‍යමය හා පරිසර විද්‍යාවේ ඡේදනය පිළිබඳ ප්‍රබල ප්‍රකාශයන් සිදු කරයි.

ව්‍යවසායකයින් අපද්‍රව්‍ය ධනය බවට පත් කරයි.

පාරිසරික අභියෝග සහ සම්පත් ක්ෂය වීම සමඟ පොරබදමින් සිටින ලෝකයක, නව්‍ය ව්‍යවසායකයින් නාස්තිය ධනය බවට පරිවර්තනය කිරීමෙන් නිර්මාණාත්මක විසඳුම් සොයමින් සිටිති. මෙම ප්‍රවේශය නවෝත්පාදනය සහ සමාජ බලපෑම පෝෂණය කරන අතරම, අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය සහ ආර්ථික තිරසාරභාවය යන ගෝලීය ගැටලු දෙකක් ආමන්ත්‍රණය කරයි. අපද්‍රව්‍ය බරකට වඩා සම්පතක් ලෙස නැවත සිතීම මගින් මෙම දූරදර්ශී කර්මාන්ත යළි හැඩගස්වා හරිත අනාගතයක් සඳහා අවස්ථා නිර්මාණය කරති.

අපද්‍රව්‍ය වර්ධනය වන ගැටලුව

වාර්ෂිකව ජනනය වන අපද්‍රව්‍ය ටොන් බිලියන ගණනින් ගෝලීය අපද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය භයානක මට්ටම් කරා ළඟා වී තිබේ. කසළ ගොඩකිරීම් පිරී ඉතිරී යයි. සාගර ප්ලාස්ටික්වලින් හිරවී ඇත, අපද්‍රව්‍ය දිරාපත් වීමෙන් හරිතාගාර වායු විමෝචනය දේශගුණික විපර්යාස උග්‍ර කරයි. නිර්මාණශීලීත්වය, තාක්‍ෂණය සහ අධිෂ්ඨානය තුළින් කසළ නිධානයක් බවට පත් කරමින් නව්‍ය ලෙස අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය කිරීමට ව්‍යවසායකයින් පෙළඹී ඇත්තේ මෙම නිසාය.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සහ උපචක්‍රීකරණය

ව්‍යවසායකයින් අපද්‍රව්‍ය ධනය බවට පරිවර්තනය කරන එක් ප්‍රමුඛ ක්‍රමයක් වන්නේ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සහ උපචක්‍රීකරණයයි. ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට නව නිෂ්පාදන නිර්මාණය කිරීම සඳහා ද්‍රව්‍ය බිඳ දැමීම ඇතුළත් වන අතර, උපචක්‍රීකරණය මඟින් අපද්‍රව්‍ය ඉහළ වටිනාකමක් ඇති අයිතම බවට පරිවර්තනය කරයි. නිදසුනක් වශයෙන්, සමාගම් විසින් ඉවතලන ප්ලාස්ටික් ගෘහ භාණ්ඩ, රෙදිපිළි හෝ ඉදිකිරීම් ද්රව්ය බවට පත් කරයි. ඒ හා සමානව, විලාසිතා සන්නාමයන් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද රෙදි වලින් නවීන ඇඳුම් නිර්මාණය කරමින් පරිසරය දූෂණය කරන ද්‍රව්‍යවලට නව ජීවයක් ලබා දෙයි. 

කාබනික අපද්‍රව්‍ය සිට පුනර්ජනනීය බලශක්තිය දක්වා.....

ආහාර අපද්‍රව්‍ය සහ කෘෂිකාර්මික අපද්‍රව්‍ය ඇතුළු කාබනික අපද්‍රව්‍ය ගෝලීය අපද්‍රව්‍ය සඳහා තවත් ප්‍රධාන දායකයෙකි. මෙම අපද්‍රව්‍ය ජීව වායු සහ ජෛව ඉන්ධන වැනි පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රභවයන් බවට පරිවර්තනය කිරීමට ව්‍යවසායකයින් විසඳුම් සකස් කර ඇත. නිර්වායු දිරවීමේ ක්‍රියාවලීන් හරහා, කාබනික ද්‍රව්‍ය මීතේන් බහුල ජීව වායු බවට පරිවර්තනය වන අතර එමඟින් නිවාස, කර්මාන්ත සහ වාහන බල ගැන්විය හැකිය. කසළ ගොඩකිරීම්වලින් කාබනික අපද්‍රව්‍ය හරවා යැවීමෙන්, මෙම මුල පිරීම් මීතේන් විමෝචනය අවම කර බලශක්ති සුරක්ෂිතතාවයට දායක වේ.

විද්‍යුත් අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය

තාක්ෂණික දියුණුවේ වේගවත් වේගය සැලකිය යුතු පාරිසරික අවදානමක් ඇති කරමින් ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය (ඊ-අපද්‍රව්‍ය) ඉහළ යාමට හේතු වී තිබේ. ව්‍යවසායකයින් විද්‍යුත් අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමට සහ ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට නව්‍ය ක්‍රම සමඟ ඉදිරියට යමින් සිටිති. රන්, රිදී සහ පැලේඩියම් වැනි වටිනා ලෝහ ඉවතලන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ වලින් නිස්සාරණය කරන අතර ක්‍රියාකාරී සංරචක නවීකරණය කර නැවත විකුණනු ලැබේ. මෙම උත්සාහයන් ලාභදායී ව්‍යාපාර ආකෘති නිර්මාණය කරන අතරම විද්‍යුත් අපද්‍රව්‍යවල පාරිසරික බලපෑම අවම කරයි. මෙම ආකෘතිය වැලඳ ගන්නා ව්‍යවසායකයින් නැවත භාවිතා කිරීමේ හැකියාව සහ කල්පැවැත්ම සඳහා ප්‍රමුඛත්වය දෙන තිරසාර නිෂ්පාදන සහ පද්ධති නිර්මාණය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.

සමාජ හා ආර්ථික ප්‍රතිලාභ

අපද්‍රව්‍ය ධනය බවට පත් කිරීම පරිසරයට ප්‍රතිලාභයක් පමණක් නොව සැලකිය යුතු සමාජ හා ආර්ථික ඇඟවුම් ද ඇත. මෙම ව්‍යාපාර මගින් රැකියා උත්පාදනය කරයි, විශේෂයෙන් අපද්‍රව්‍ය එකතු කිරීම, සැකසීම සහ නිෂ්පාදන නවෝත්පාදනය. මීට අමතරව, ඔවුන් ආන්තික ප්‍රජාවන් තිරසාර ව්‍යාපාරික භාවිතයන් සඳහා සම්බන්ධ කර ගැනීමෙන් සහ දැරිය හැකි, ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ නිෂ්පාදන සඳහා ප්‍රවේශය ලබා දීමෙන් ඔවුන් සවිබල ගන්වයි.

අපද්‍රව්‍ය වටිනා සම්පත් බවට සාර්ථකව පත් කළ ව්‍යවසායකයින් 

1.Biogen (එක්සත් රාජධානිය)- නිර්වායු ජීර්ණය හරහා ආහාර අපද්‍රව්‍ය පුනර්ජනනීය ශක්තියක් බවට පත් කිරීම Biogen විශේෂීකරණය කරයි. මෙම ක්‍රියාවලිය මගින් කාබනික අපද්‍රව්‍ය ජීව වායු බවට පරිවර්තනය වන අතර එය විදුලිය නිපදවීමට සහ පොහොර නිෂ්පාදනය කිරීමට යොදා ගනී. මෙම ප්‍රවේශය කුණු ගොඩවල් වලින් අපද්‍රව්‍ය ඉවතට හරවා තිරසාර කෘෂිකර්මාන්තයට දායක වේ

.2. Eco Post (කෙන්යාව)- ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය කල් පවතින වැට කණු බවට ප්‍රතිනිර්මාණය කරයි, දැව සඳහා පරිසර හිතකාමී විකල්පයක් සපයයි. මෙම නවෝත්පාදනය වන විනාශය අවම කිරීමටත්, රැකියා අවස්ථා නිර්මාණය කිරීමටත්, කෙන්යාවේ වර්ධනය වන ප්ලාස්ටික් දූෂණ අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීමටත් උපකාරී වේ.

3.Goonj (ඉන්දියාව)- Goonj විසින් ඉවතලන රෙදිපිළි සහ නාගරික අපද්‍රව්‍ය බෑග්, පැදුරු සහ ඇඳුම් වැනි ප්‍රයෝජනවත් නිෂ්පාදන බවට ප්‍රතිනිර්මාණය කරයි. සංවිධානය පාරිසරික හා සමාජීය බලපෑම් ඒකාබද්ධ කරමින් අඩු පහසුකම් සහිත ප්‍රජාවන්ට මෙම අයිතම බෙදා හරිනු ලැබේ.

මෙම උදාහරණ මගින් සමාජ, පාරිසරික සහ ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ගෙන යන අතරම ව්‍යවසායක බුද්ධියෙන් අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ අභියෝගවලට මුහුණ දිය හැකි ආකාරය ඉස්මතු කරයි.

නිගමනය.....

අපද්‍රව්‍ය ධනය බවට පරිවර්තනය කරන ව්‍යවසායකයින් ලෝකයේ පාරිසරික අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා අවශ්‍ය නවෝත්පාදනයේ සහ ඔරොත්තු දීමේ ආත්මය මූර්තිමත් කරයි. ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් සම්පතක් ලෙස අපද්‍රව්‍යවල විභවය අවධාරනය කරන අතර ව්‍යාපාරයේ තිරසාරභාවයේ වැදගත්කම ඉස්මතු කරයි. නාස්තියෙන් ධනයට මුල පිරීම් වැලඳ ගැනීමෙන්, සමාජයට පිරිසිදු, හරිත හා සමෘද්ධිමත් අනාගතයක් සඳහා මග පෑදිය හැකිය.

කසලෙන් හරිත සොබාදහමක්ති;රසාර ගෙවතු වගාවේ නව මාවතක්

කසල යන වචනය අපට ඇති කරන්නේ පිළිකුලක් හා අපිරිසිදු බවක්. එහෙත්, මදක් නිර්මාණාත්මකව සිතන්නට තිබේ නම්, කසල අපගේ ගෙවතු වලට අමුද්‍රව්‍යයක් බවට පත් කළ හැකිය. ඔව්, ඔබ නිවැරදිව කියවා ඇත! කසලෙන් හරිත පරිසරයක් ගොඩනගා ගත හැකිය.

පළතුරු හා එළවළු වල පොතු, කෝපි තේ පැකට්, කඩදාසි, පොළොවට වැඩි කරන ඕනෑම ද්‍රව්‍යයක් පොහොර බවට පත් කළ හැකිය. මෙම පොහොර ගස් වැල් වලට අතිශයින් පෝෂ්‍යදායී වන අතර, ඒ හරහා අපට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වගා කර ගත හැකිය.

කොම්පෝස්ට් යනු මෙම නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය  හඳුන්වන නමයි. කොම්පෝස්ට් යනු ස්වභාවිකව සිදුවන ක්‍රියාවලියක් වන අතර, එය බැක්ටීරියා, දිලීර ආදී ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්ගේ උපකාරයෙන් සිදුවේ. මෙම ක්‍රියාවලියේදී කාබනික ද්‍රව්‍ය කුඩා අංශු බවට පත්වී පසට මිශ්‍ර වේ.

කොම්පෝස්ට් භාවිතයෙන් ගොඩනඟන ගෙවතු  තුළින් බොහෝ පරිසර හිතකාමී මෙන් ම සෞඛ්‍ය අංශයෙන් ද  ප්‍රතිලාභ රාශියක් අත්පත් කොට ගැනීමේ ඉඩප්‍රස්ථාව පවතී. තව ද එම කාබනික පොහොර වර්ග  පස සාරවත් කරන අතර, ජලය රඳවා ගැනීමේ හැකියාව වැඩි කරයි. එමෙන්ම, එය පසෙහි වාතාශ්‍රය වැඩි දියුණු කරන අතර, පළිබෝධ පාලනයට ද උපකාරී වේ.

කසලෙන් හරිත පරිසරයක් ගොඩනැඟීම සඳහා දායකත්වය දැක්වීම තුළින් පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ද ඉහල දායකත්වයක් විය හැකිය.  ඒ අනුව කසල ප්‍රමාණය අවම කරලීම, පාංෂු ඛාදනය වීම වැළැක්වීමට සහ ජල දූෂණය අවම කරලීම සඳහා ද  මෙම ක්‍රියාවලිය ඉතා වැදගත් ක්‍රමයක් ලෙස දැක්විය හැකි වේ.

මේ අනුව අප සැමට අපගේ නිවෙස් වටා කුඩා ගෙවතු වගා කළ හැකිය. එයට විශාල ඉඩක් අවශ්‍ය නොවේ. බෝතල්, පැරණි බේසම් ආදිය භාවිතා කර මෙම වගා කටයුතු සඳහා අවැසි වන පොහොර නිෂ්පාදනය සඳහා කුඩා කොම්පෝස්ට් බඳුනක් සාදා ගත හැකිය.

මෙරට තුළ විශේෂයෙන් ම වර්තමානයේ දැකිය හැකි සුලභ රෝග තත්වයක් ලෙස, වකුගඩු ආශ්‍රිත රෝගයන් දැක්විය හැකිය. මෙම රෝග තත්වයන්ට ප්‍රධාන හේතුකාරකය වී ඇත්තේ වගාවන්ට මහා පරිමාණයෙන් යොදනු ලබන රසායනික පොහොර වර්ග සහ වෙනත් රසායනික අමුද්‍රව්‍ය වර්ගයන් ය. මෙම රෝගවලින් තොර නීරෝගීමත් දේශයක් බිහි කරලීමට නම්, ඉවතලන අපද්‍රව්‍ය යොදා කොම්පෝස්ට් සහ කාබනික දියර පොහොර වර්ග නිෂ්පාදනය කර්මාන්තයක් ලෙසින් ඇරඹීම සිදු විය යුතු වේ. 

කාලාන්තරයක් තිස්සේ ලක්වාසීන් රෝගීන් කරලීමට රසායනික පොහොර වර්ග ආනයනය සිදු වෙයි. මෙරට නව නිපැයුමෙහි දස්කම් ඇති නිර්මාණකරුවන් විසින්  විවිධ අවස්ථාවන්හි දී අපද්‍රව්‍යවලින් කාබනික පොහොර නිපදවන යන්ත්‍ර නිර්මාණය කොට හඳුන්වා දී තිබෙන නමුත්, එම යන්ත්‍රවල සේවාව ලබා ගැනීම සඳහා ඉඩ සැලසීම වෙනුවට සිදුවන්නේ රටෙහි ඉහල බලවතුන් විසින් එම නිපැයුම් ක්‍රියාවට නැංවීමට අල්ලස් ආදිය ලබා ගැනීම හෝ එම යන්ත්‍ර විදේශයන්ට අළෙවි කරමින් අයතා මුදල් ලබා ගැනීමත් ය. ඔවුහු එසේ ලාභ ලබා ගනිමින් රසායනික ද්‍රව්‍ය ආනයනය කර, එම ද්‍රව්‍යවලින් ද මුදලක් උපයමින් අති සුඛෝපබෝගී ජීවිත ගත කරන අතර, සාමාන්‍ය ජනයා රෝගීන් කරවීමට එසේ ආනයනය කළ රසායනික ප්‍රවර්ධනය කිරීම සිදු කරයි. 

සිදු විය යුත්තේ මෙය නොවෙයි, ඉතා සුළු පරිමාණයේ සිට ම කසල කලමනාකරණ ව්‍යාපෘති ඇරඹීම, එම කටයුතු සඳහා රාජ්‍ය අනුග්‍රහය සැපයීම මෙන්ම රසායනික ද්‍රව්‍ය ආනයනය වලක්වාලමින් ස්වදේශික ව්‍යවසායකයින්ට අවස්ථා හා ප්‍රතිපාධන සැපයීම සිදු විය යුතු වෙයි. එසේම කාලාන්තරයක් රසායනික ද්‍රව්‍ය ආනයනය කරමින් බලවතුන් පොහොසත් කොට, රටවැසියන් රෝගීන් කොට ගෙන යන කූඨ ව්‍යාපාර සහ සියලු මාෆියාවන් සදාකාලික නින්දට පැමිනවීමට ද කාලය එළඹ තිබේ.