āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļ¯ිāļąāļē 2025
āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļ¯ිāļąāļē 2025
āˇෑāļ¸ āˇāˇāļģāļāļ¸ āļāļ්āļෝāļļāļģ් 10 āˇāļą āļ¯ිāļąāļ§ āļēෙāļ¯ෙāļą āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļ¯ිāļąāļē āļēāļąු, āˇāļģීāļģ āˇෞāļ්āļēāļēāļ§ āļ¸ෙāļą්āļ¸ āļ
āļ´āļේ āļ¸āļąāˇේ āļēāˇāļ´ැāˇැāļ්āļ¸āļ§ āļāļි āˇැāļ¯āļāļ්āļāļ¸ āļŊො⎠āļ´ුāļģා āļ
āˇāļ°ාāļģāļĢāļē āļāļģāļą āļ´්āļģāļ°ාāļąāļāļ¸ āļ¯ිāļąāļēāļි. 1992 āˇāˇāļģේāļ¯ී āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āˇāļ¸්āļ¸ේāļŊāļąāļēේ (World Federation for Mental Health - WFMH) āļ¸ූāļŊිāļāļ්āˇāļēෙāļą් āļāļģāļšි āļ¸ෙāļ¸ āļ¯ිāļąāļē, āļ¸ාāļąāˇිāļ āļģෝāļ āˇāļ¸්āļļāļą්āļ° āļ´ැāˇāļි āˇāļ¸ාāļĸ āļŊැāļĸ්āļĸා⎠(stigma) āˇāˇ āļ
āļ´්āļģāˇාāļ¯āļē āļුāļģāļą් āļිāļģීāļ¸ේ āļෝāļŊීāļē āˇ්āļēාāļ´ාāļģāļēේ āļේāļą්āļ¯්āļģāˇ්āļŽාāļąāļē āˇී āļāļ.
āļ¸ෙāļ¸ āļ¯ිāļąāļēේ āˇැāļ¯āļāļ්āļāļ¸ āļුāļ¸āļ්āļ¯?
āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļ¯ිāļąāļēේ āļ¸ූāļŊිāļ āļ
āļģāļ¸ුāļĢු āļිāˇිāļ´āļēāļ් āļිāļļේ:
- āļ¯ැāļąුāˇāļ් āļිāļģීāļ¸ (Awareness): āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļැāļ§āļŊු āļොāļāļģāļ¸් āˇුāļŊāļˇāļ¯ āļēāļą්āļą āļ´ිāˇ
ිāļļāļŗāˇ āļ¸āˇāļĸāļąāļා⎠āļ¯ැāļąුāˇāļ් āļිāļģීāļ¸. āļŊෝāļ āˇෞāļ්āļē āˇංāˇිāļ°ාāļąāļē (WHO) āļ´ෙāļą්āˇා āļ¯ෙāļą āļ´āļģිāļ¯ි, āļŊො⎠āļ´ුāļģා āļ¸ිāļŊිāļēāļą āļāļĢāļąāļ් āļĸāļąāļා⎠āļාංāˇා⎠(anxiety), āļ¸ාāļąāˇිāļ āļ
āˇāļ´ීāļŠāļąāļē (depression) āˇෝ āˇෙāļąāļ් āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļāļ්āļ්āˇāļēāļą්āļෙāļą් āļ´ෙāˇ
ෙāļි.
- āˇැāˇැāļŊ්āļŊු āļිāļģීāļ¸ (Destigmatization): āļ¸ාāļąāˇිāļ āļģෝāļāļēāļ් āļēāļąු āļ´ෞāļ¯්āļāļŊිāļ āļ¯ුāļģ්āˇāļŊāļාāˇāļ් āˇෝ āˇāļģāļ¯āļ් āļąොāˇāļą āļļāˇāļ්, āļāļē āˇාāļģීāļģිāļ āļģෝāļāļēāļ් āˇේāļ¸ āļ´්āļģāļිāļාāļģ āļāˇ
āļēුāļු āˇෛāļ¯්āļē āļāļ්āļ්āˇāļēāļ් āļļāˇāļ් āˇāļ¸ාāļĸāļāļ āļිāļģීāļ¸.
- āˇāˇාāļē āļļāļŊāļ¸ුāˇ
ු āļැāļą්āˇීāļ¸: āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āˇේāˇා āˇāļŗāˇා āļ´්āļģāˇේāˇāļē āˇැāļŠි āļ¯ිāļēුāļĢු āļිāļģීāļ¸āļ§ āˇāˇ āļ´්āļģāļිāļාāļģ āļ
āˇāˇ්āļē āļ
āļēāļ§ āˇāˇාāļē āˇීāļ¸āļ§ āļģāļĸāļēāļą්, āˇංāˇිāļ°ාāļą āˇāˇ āļ´්āļģāļĸාāˇāļą් āļ´ෙāˇ
āļැāˇ්āˇීāļ¸.
āˇෑāļ¸ āˇāˇāļģāļāļ¸ āļේāļ¸ාāˇāļ්
āļ¸ෙāļ¸ āļ¯ිāļąāļē āˇෙāļąුāˇෙāļą් āˇෑāļ¸ āˇāˇāļģāļāļ¸ āļąāˇ āļේāļ¸ාāˇāļ් āļēāļ§āļේ āˇැāļŠāˇāļ§āˇāļą් āļ්āļģිāļēාāļ්āļ¸āļ āˇේ. āļāļ¯ාāˇāļģāļĢ āļŊෙāˇ:
- 2023 āˇāˇāļģේ āļේāļ¸ා⎠āˇූāļēේ "āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļēāļąු āˇිāˇ්āˇීāļē āļ¸ාāļąāˇ āļ
āļēිāļිāˇාāˇිāļāļ¸āļි" āļēāļą්āļąāļēි.
- 2024 āˇāˇāļģේ āļේāļ¸ා⎠āˇූāļēේ "āˇැāļŠāļļිāļ¸ේ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē" āļēāļą්āļąāļēි.
āļ¸ෙāļ¸ āļේāļ¸ාāˇāļą් āļ¸āļිāļą්, āļģැāļිāļēා āˇ්āļŽාāļą, āļ
āļ°්āļēාāļ´āļą āļāļēāļāļą, āˇāˇ āļ´්āļģāļĸාāˇāļą් āļුāˇ
āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āˇāļŗāˇා āˇැāļŠි āļ
āˇāļ°ාāļąāļēāļ් āļēොāļ¸ු āļිāļģීāļ¸ේ āļ
āˇāˇ්āļēāļා⎠āļ
āˇāļ°ාāļģāļĢāļē āļāļģāļēි. āļąිāļ¯āˇුāļąāļ් āļŊෙāˇ, āˇැāļŠāļļිāļ¸ේāļ¯ී āļāļිāˇāļą āļ
āļ°ිāļ āļāļāļිāļē (stress), āˇිංāˇāļąāļē āˇෝ āˇāˇāļēෝāļāļēāļ් āļąොāļ¸ැāļිāļāļ¸ āļąිāˇා āˇේāˇāļāļēāļą්āļේ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļļāļģāļ´āļāˇ
āļŊෙ⎠āļ´ිāļģිāˇී āļēා āˇැāļි āļļ⎠āļ´ෙāļą්āˇා āļ¯ී āļිāļļේ.
āļ
āļ´āļ§ āļāˇ
āˇැāļි āļ¯ේ
āļŊෝāļ āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļ¯ිāļąāļēේāļ¯ී, āļ
āļ´āļ§ āļ´āˇāļ āļ¯ේ āļුāˇ
ිāļą් āļ¸ෙāļ¸ āļෝāļŊීāļē āļ´්āļģāļēāļ්āļąāļēāļ§ āļ¯ාāļēāļ āˇිāļē āˇැāļිāļē:
- āļāļා āļāļģāļą්āļą: āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļැāļą āˇිāˇෘāļ⎠āļāļා āļිāļģීāļ¸ āļ´ුāļģුāļ¯ු āļāļģāļą්āļą. āļāļļāļ§ āļ¯ැāļąෙāļą āļ¯ේ āˇිāˇ්āˇාāˇāˇāļą්āļāļēෙāļු āˇāļ¸āļ āļļෙāļ¯ා āļāļą්āļą.
- āļ
āˇāļ°ාāļąāļē āļ¯ෙāļą්āļą: āˇෙāļąāļ් āļෙāļąෙāļුāļ§ āļ
āˇāˇ්āļē āˇිāļ§ෙāļ āˇāˇāļą් āļ¯ීāļ¸āļ§ āˇූāļ¯ාāļąāļ¸්⎠āˇිāļ§ිāļą්āļą. āļāˇුāļą්āļේ āļ
āļ¯āˇāˇ් āˇිāļąිāˇ්āļ āļē āļිāļģීāļ¸ෙāļą් āļොāļģāˇ, āļāˇුāļą්āļ§ āļ
āˇāˇ්āļē āˇāˇāļēෝāļāļē āļŊāļļා āļ¯ෙāļą්āļą.
- āˇ්āˇāļēං āļģැāļāˇāļģāļĢāļē (Self-Care): āļāļļේ āļ¸ාāļąāˇිāļ āļēāˇāļ´ැāˇැāļ්āļ¸āļ§ āļ¸ුāļŊ් āļැāļą āļ¯ෙāļą්āļą. āļ´්āļģāļ¸ාāļĢāˇāļ් āļąිāļą්āļ¯āļ් āļŊāļļා āļැāļąීāļ¸, āˇāļ¸āļļāļģ āļāˇාāļģ āˇේāļŊāļ් āļැāļąීāļ¸ āˇāˇ āˇ්āļēාāļēාāļ¸āˇāļŊ āļąිāļģāļ āˇීāļ¸ āˇැāļ¯āļāļ් āˇේ.
- āļāļ¯āˇ් āļāļŊ්āļŊāļą්āļą: āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇāˇāļēෙāļą් āļ
āļ´āˇāˇුāļාāˇāļ් āļ¯ැāļąේ āļąāļ¸්, āˇෘāļ්āļීāļē āļāļ´āļාāļģ āļ´ැāļීāļ¸āļ§ āļ´āˇුāļļāļ§ āļąොāˇāļą්āļą. āļāļ´āļාāļģ āļ´ැāļීāļ¸ āļ¯ුāļģ්āˇāļŊāļāļ¸āļ් āļąොāˇ, āļāļē āˇāļ්āļිāļēේ āļŊāļුāļĢāļි.
āļ¸ාāļąāˇිāļ āˇෞāļ්āļē āļēāļąු āļāļ් āļ¯ිāļąāļāļ§ āļ´āļ¸āļĢāļ් āˇීāļ¸ා āˇූ āļ¯ෙāļēāļ් āļąොāˇේ. āļāļē āļ
āļāļĢ්āļŠ āļāļ¸āļąāļ් āˇāļą āļ
āļāļģ, āļ
āļ´ āˇැāļ¸āļේ āˇāˇāļēෝāļāļē āļ¸āļ āļēැāļ´ේ. āļ¸ෙāļ¸ āļ¯ිāļąāļē āļ
āļ´āļ§ āļ¸āļāļ් āļāļģ āļ¯ෙāļą්āļąේ: "āļāļļේ āļ¸āļąāˇāļ§ āļāļģුāļĢාāˇāļą්āļ āˇāļą්āļą, āļāļļ āļāļąි āˇී āļąැāļ."