ඇසළ පොහොය
ඇසළ පුන් පොහොය දිනය අදට යෙදී තිබේ.ඇසළ පෝය වනාහී ලෝකවාසී සියලු බෞද්ධ
ජනතාවටම සුවිශේෂී වූ පෝය දිනයකි.විශේෂයෙන් ම ලංකාවේ සිව් දිගේ වූ පුදබිම්
උත්සවශ්‍රීයෙන් බබළවන්නේ ඇසළ සමයටයි.
බෞද්ධ ඉතිහාසයේ වූ සුවිශේෂි සිදුවීම් රැසක් අද වැනි ඇසළ පුන් පොහොය දිනයේදී සිදුවී
ඇත.අප මහ බෝසතාණෝ තුසිත දෙව්ලොව දී දේවතාරාධනයෙන් පස් මහා බැලුම් බලා මිනිස්
ලොව උපදින්නට මහාමායා දේවියගේ කුස පිළිසිඳ ගන්නේ ඇසළ පොහොය දීනයකදි ය.එසේම
ගිහිගෙය කලකිරීමට හේතු වු සතර පෙරනිමිති දැක අභිනිෂ්ක්‍රමණය සිදු විමත්,සිද්ධාර්ථ
කුමරුගේ පුතණුවන් වන රාහුල කුමරු ජනිත වීමත් සිදු වන්නේ ඇසළ පොහොය දිනයේදීය.
එසේම බුදු රජාණන් වහන්සේ තීර්ථකයන්ගේ මානය බිදීම සඳහා ගන්ධබ්බ රුක්ඛ මූලයේදී
යමාමහ පෙළහර පෑම සිදුකළේද අද වැනි පෝය දිනයකදී ය.එමෙන්ම මාරයා විසින් සිදුහත්
බෝසතුන්ගේ ගිහිගෙය හැරයාම වළකා දින හතකින් සක්විති රජකම ලැබෙන බව පවසන්නේ
ද ඇසළ පෝ දිනයේදී ය.ගිහිගෙය හැරගොස් වසර හයකට පසුව ලොව්තුරා බුද්ධත්වයට පත්ව
බරණැස ඉසිපතන මීගදායේ දී ප්‍රථම වරට පස්වග තවුසන් උදෙසා ධම්ම චක්ක පවත්තන
සූත්‍රය දේශනා කොට වදාළේ ද ඇසළ පොහොය දිනකයි.
මේ ආකාරයට ඇසළ පොහොය දිනය බුද්ධ චරිතයට අදාළ සිදුවීම් වලට අමතරව ශාසන
ඉතිහාසයේ වැදගත් සිදුවීම් රැසකට ද හිමිකම් කියයි.විශේෂයෙන්ම ලක්දිව කිත් සිරි මෙවන්
රජ සමයෙහි හේමමාලා කුමරිය හා දන්ත කුමරයා විසින් ලංකාවට වැඩම කරවන ලද
දන්තධාතුන් වහන්සේ උදෙසා සිදු කරනු ලබන මහනුවර දළදා පෙරහැර ආරම්භ කිරීම සිදු
කරන්නේ ද මෙම ඇසළ පුර පසළොස්වක පොහොය දිනකයි.
මෙලෙස ඓතිහාසික වශයෙන් මෙන්ම ශාසනික වශයෙන් ද සුවිශේෂී වූ වැදගත්කම්
රාශියක් නිසාවෙන් ඇසළ පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය බෞද්ධ ජනයාට ඉතා වැදගත්
වේ.එබැවින් ගිහියෙකු වන ඔබත් ආමිස හා ප්‍රතිපත්තිමය පුජා වලටද දායක වෙමින් අද දිනය
වඩාත් අර්ථවත් දිනයක් බවට පත් කරගැනීමට අදිටන් කර ගන්න.
රචනය -
ලියෝ තරුෂි වීරසිංහ
දෙවන වසර
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාල ශාස්ත්‍ර පීඨය
