ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය 2025

සෑම වසරකම ඔක්තෝබර් 10 වන දිනට යෙදෙන ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය යනු, ශරීර සෞඛ්‍යයට මෙන්ම අපගේ මනසේ යහපැවැත්මට ඇති වැදගත්කම ලොව පුරා අවධාරණය කරන ප්‍රධානතම දිනයකි. 1992 වසරේදී ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය සම්මේලනයේ (World Federation for Mental Health - WFMH) මූලිකත්වයෙන් ඇරඹි මෙම දිනය, මානසික රෝග සම්බන්ධ පැවති සමාජ ලැජ්ජාව (stigma) සහ අප්‍රසාදය තුරන් කිරීමේ ගෝලීය ව්‍යාපාරයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වී ඇත.

මෙම දිනයේ වැදගත්කම කුමක්ද?

ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනයේ මූලික අරමුණු කිහිපයක් තිබේ:

• දැනුවත් කිරීම (Awareness): මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු කොතරම් සුලභද යන්න පිළිබඳව මහජනතාව දැනුවත් කිරීම. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) පෙන්වා දෙන පරිදි, ලොව පුරා මිලියන ගණනක් ජනතාව කාංසාව (anxiety), මානසික අවපීඩනය (depression) හෝ වෙනත් මානසික සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන්ගෙන් පෙළෙති.
• සැහැල්ලු කිරීම (Destigmatization): මානසික රෝගයක් යනු පෞද්ගලික දුර්වලතාවක් හෝ වරදක් නොවන බවත්, එය ශාරීරික රෝගයක් සේම ප්‍රතිකාර කළ යුතු වෛද්‍ය තත්ත්වයක් බවත් සමාජගත කිරීම.
• සහාය බලමුළු ගැන්වීම: මානසික සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා ප්‍රවේශය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය අයට සහාය වීමට රජයන්, සංවිධාන සහ ප්‍රජාවන් පෙළගැස්වීම.

සෑම වසරකම තේමාවක්

මෙම දිනය වෙනුවෙන් සෑම වසරකම නව තේමාවක් යටතේ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක වේ. උදාහරණ ලෙස:

• 2023 වසරේ තේමාව වූයේ "මානසික සෞඛ්‍ය යනු විශ්වීය මානව අයිතිවාසිකමකි" යන්නයි.
• 2024 වසරේ තේමාව වූයේ "වැඩබිමේ මානසික සෞඛ්‍ය" යන්නයි.

මෙම තේමාවන් මඟින්, රැකියා ස්ථාන, අධ්‍යාපන ආයතන, සහ ප්‍රජාවන් තුළ මානසික සෞඛ්‍ය සඳහා වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කරයි. නිදසුනක් ලෙස, වැඩබිමේදී ඇතිවන අධික ආතතිය (stress), හිංසනය හෝ සහයෝගයක් නොමැතිකම නිසා සේවකයන්ගේ මානසික සෞඛ්‍ය බරපතළ ලෙස පිරිහී යා හැකි බව පෙන්වා දී තිබේ.

අපට කළ හැකි දේ

ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනයේදී, අපට පහත දේ තුළින් මෙම ගෝලීය ප්‍රයත්නයට දායක විය හැකිය:

• කතා කරන්න: මානසික සෞඛ්‍ය ගැන විවෘතව කතා කිරීම පුරුදු කරන්න. ඔබට දැනෙන දේ විශ්වාසවන්තයෙකු සමඟ බෙදා ගන්න.
• අවධානය දෙන්න: වෙනත් කෙනෙකුට අවශ්‍ය විටෙක සවන් දීමට සූදානම්ව සිටින්න. ඔවුන්ගේ අදහස් විනිශ්චය කිරීමෙන් තොරව, ඔවුන්ට අවශ්‍ය සහයෝගය ලබා දෙන්න.
• ස්වයං රැකවරණය (Self-Care): ඔබේ මානසික යහපැවැත්මට මුල් තැන දෙන්න. ප්‍රමාණවත් නින්දක් ලබා ගැනීම, සමබර ආහාර වේලක් ගැනීම සහ ව්‍යායාමවල නිරත වීම වැදගත් වේ.
• උදව් ඉල්ලන්න: මානසික වශයෙන් අපහසුතාවක් දැනේ නම්, වෘත්තීය උපකාර පැතීමට පසුබට නොවන්න. උපකාර පැතීම දුර්වලකමක් නොව, එය ශක්තියේ ලකුණකි.

මානසික සෞඛ්‍ය යනු එක් දිනකට පමණක් සීමා වූ දෙයක් නොවේ. එය අඛණ්ඩ ගමනක් වන අතර, අප සැමගේ සහයෝගය මත යැපේ. මෙම දිනය අපට මතක් කර දෙන්නේ: "ඔබේ මනසට කරුණාවන්ත වන්න, ඔබ තනි වී නැත."

💚 “ඔබේ මනස සලස්වන්න — නිදහස්ව කතා කරන්න, සහය දෙන්න, සහ ආදරයෙන් සවන් දෙන්න.” 💚

World Mental Health Day 2025

World Mental Health Day is observed every year on 10 October to raise awareness of mental health issues and mobilize efforts to support mental well-being. It is a day that encourages people to talk openly about mental health, challenge stigma, and promote understanding, compassion, and care for those experiencing mental health challenges.

The day was first observed in 1992 by the World Federation for Mental Health (WFMH). Since then, it has been recognized globally with the support of the World Health Organization (WHO) and various organizations that advocate for better mental health policies and support systems.

It emphasizes the importance of mental health as a universal human right, reminding everyone that good mental health is essential for overall well-being, productivity, and quality of life.

Mental health issues such as depression, anxiety and stress affect millions of people around the world. But stigma, discrimination and lack of awareness often prevent people from getting the help they need. By promoting open conversations, encouraging empathy and supporting access to mental health services, we can create a world where everyone feels safe and valued.

On this day, schools, workplaces and communities around the world organize awareness campaigns, advocacy sessions, art events and discussions to emphasize the message that "there is no health without mental health". It has the potential to save a huge number of lives.

“Your mental health matters — take care, speak out, and support others.” 💚

වප් පුර පසළොස්වක පොහොය 2025 🌕

වප් පුර පසළොස්වක පොහොය

වප් පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය, ගෞතම බුද්ධ ශාසනයේ ඉතිහාසය, විනය කර්ම සහ ධර්ම දේශනා යන ත්‍රෛවිධ පැතිකඩ ඔස්සේ සුවිශේෂී වූ වැදගත්කමක් උසුලයි. එය වස්සාන සෘතුවේ සමාප්තිය සනිටුහන් කරන අතර, භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ විනයානුකූල පැවැත්ම හා ගිහි සමාජයේ ආධ්‍යාත්මික දියුණුව අතර ඇති සබඳතාව තහවුරු කරන ප්‍රධානතම සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.

වස් පවාරණ විනය කර්මය සහ "චීවර මාසය"

වප් පොහොය දිනයේ ශාසනික ජීවිතය හා සම්බන්ධ මූලිකම විනය කර්මය වන්නේ මහා පවාරණය සිදුකිරීමයි.

• පවාරණය: වස් විසූ භික්ෂූන් වහන්සේලා තමන් වහන්සේලා ඉදිරියේ, "දිට්ඨේන, සුතේන, පරිසංකාය" යම් ඇවතක් සිදුවී ඇත්නම්, එය පෙන්වා දෙන ලෙස අනෙක් සබ්‍රහ්මචාරී භික්ෂූන් වහන්සේලාට ආරාධනා කිරීම සිදු කරති.
• චීවර මාසයේ ආරම්භය: වප් අවසන් වී ඉල් පොහොය දක්වා කාලය කඨින චීවර මාසය ලෙස නම් කෙරේ. මෙය ගිහි-පැවිදි සබඳතාව ශක්තිමත් කරන විශිෂ්ට පුණ්‍ය කර්මයකි.

ධර්ම ප්‍රාඥතාවේ සහ පෞරුෂ සංවර්ධනයේ සන්ධිස්ථාන

• දේවාවරෝහණය: තව්තිසා දිව්‍ය ලෝකයේදී අභිධර්ම දේශනා කිරීමෙන් පසු බුදුරජාණන් වහන්සේ සංකස්ස පුරයට වැඩම කළේ වප් පොහොය දිනකදීය.
• සාරිපුත්ත මහරහතන් වහන්සේගේ ප්‍රඥාව: දේවාවරෝහණ සිද්ධියෙන් පසු සංකස්ස පුරයේදී සිදු වූ ධර්ම සංවාදය තුළින් උන්වහන්සේගේ ප්‍රඥා පාරමිතාව තහවුරු විය.
• මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන්ගේ පැවිදි වීම: අනාගත බුද්ධත්වය අපේක්ෂා කරන මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන් වහන්සේ පැවිදි වූයේද වප් පොහොය දිනයකදීය.

ලංකා ශාසනික වංශකතාවේ වප් පොහොයේ භූමිකාව

දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ සමයෙහි පළමුවන විනය සංගායනාව ථූපාරාමයේදී සිදුකිරීමත්, සංඝමිත්තා මහරහත් මෙහෙණින් වහන්සේ ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේගේ දක්ෂිණ ශාඛාව සමග ශ්‍රී ලංකාවට වැඩම කිරීමත් වප් පොහොය සමග සම්බන්ධ ශාසනික මහා සිදුවීම් වේ.

නිගමනය

වප් පුර පසළොස්වක පොහොය යනු වස් ඍතුවේ අවසානය, පවාරණ විනය කර්මය, සහ කඨින චීවර මාසයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරන දිනයකි. එය බුද්ධ චරිතය, ශ්‍රාවක පරපුර සහ ලංකා ශාසන ඉතිහාසය තුළ අග්‍රගණ්‍ය සන්ධිස්ථාන සනිටුහන් කරන, ආධ්‍යාත්මික වැදගත්කමෙන් පිරි දිනයකි.

🌕 වප් පුර පසළොස්වක පොහොය 2025 🌕

The Vap Full Moon Poya Day 2025 🌕

The Vap Full Moon Poya Day (Vap Pura Pasalosvaka Poya)

The Vap Full Moon Poya Day (Vap Pura Pasalosvaka Poya) is a highly significant day in the Theravada Buddhist calendar, particularly in Sri Lanka. It generally falls in the month of October and marks the culmination of the three-month annual 'Vas' (Rainy Season Retreat) for Buddhist monks.

1. The Conclusion of the 'Vas' Retreat and Maha Pavarana

The most important monastic event associated with Vap Poya is the Maha Pavarana (Great Invitation) ceremony.

• End of 'Vas': The three-month retreat, which began on Esala Poya, concludes on Vap Poya. During this period, monks abstain from traveling and stay within their designated temples, focusing intensely on meditation and spiritual practice.
• Pavarana: This is a Vinaya (monastic discipline) ritual where monks formally invite their fellow companions to point out any misconduct ("seen, heard, or suspected") that occurred during the 'Vas' period. This ritual is fundamentally important for maintaining monastic purity, self-correction, and harmonious communal living within the Sangha.

2. The Beginning of the 'Cheevara Masaya' (Month of Robes)

Vap Poya marks the beginning of the month-long period known as the 'Cheevara Masaya' or 'Katina Masaya' (Month of Robes/Steadfastness).

• Katina Chīvara Pūjā (Robe Offering Ceremony): Starting from the day after Vap Poya and continuing until the next Poya (Il Poya), lay devotees perform the Katina Chīvara Pūjā, which is considered one of the eight greatest acts of merit (Aṭṭha Mahā Kusala) in Buddhism.
• The Katina robe is a special offering made to a monk who has successfully completed the three-month 'Vas' retreat. The merit (Punya) gained from this offering is believed to be exceptionally powerful and yields great benefits, often symbolically referred to as being "solid and unbreakable" like a diamond or Mount Meru.

3. Events Related to the Buddha's Life (Buddha Charita)

Vap Poya commemorates several momentous events from the time of the Gauthama Buddha:

• Dēvāvarōhaṇa (Descent from Heaven): After attaining Enlightenment, the Buddha spent the seventh 'Vas' period in Tāvatiṃsa Heaven preaching the profound teachings of the Abhidhamma (Ultimate Reality) to the deities, including his deceased mother, Māyā Dēvī. His miraculous descent back to the human world, near the city of Sankassa Pura, took place on a Vap Poya Day.
• Establishment of Sāriputta Thera as Chief Disciple: Following the Dēvāvarōhaṇa, the Buddha engaged in a Dharma discussion with Arahant Sāriputta, who answered the profound questions of the Buddha and the gathered deities, confirming his position as the chief disciple foremost in wisdom (Paññā).
• Ordination of Maithree Bōdhisattva: The future Buddha, Maithree Bōdhisattva, who was then known as a wealthy layman, was deeply moved by the Buddha's miracle and the wisdom of Arahant Sāriputta. He consequently received his ordination into the Saṅgha on this Poya Day.

4. Significance in Sri Lankan Buddhist History

In Sri Lanka, Vap Poya is also historically important:

• Beginning of the Bhikkhunī Sāsana Request: It was on a Vap Poya Day that King Devanampiyatissa of Anuradhapura sent a delegation, led by his nephew Prince Aritta, to Emperor Ashoka in India. The mission was to formally request the arrival of Arahant Saṅghamittā Therī, along with a sapling of the Sri Maha Bodhi, to establish the Bhikkhunī Sāsana (Order of Nuns) in Sri Lanka.
• First Vinaya Recital (Saṅgāyana): The first recitation and codification of the Vinaya Piṭaka in Sri Lanka, which took place at the Thūpārāma under the guidance of Arahant Mahinda, is also traditionally associated with a Vap Poya. This was a pivotal moment in establishing the Sāsana firmly on Sri Lankan soil.

In essence, Vap Poya is a profound day that reinforces the relationship between the monkhood and the laity, celebrates the deepest aspects of Buddhist philosophy (Abhidhamma), and marks a key transition period in the annual monastic cycle, characterized by both discipline (Vinaya) and devotion (Dēvarōhaṇa and Katina).

🌕 The Vap Full Moon Poya Day 2025 🌕

🌍 World Teachers' Day 2025 🌍

World Teachers' Day is celebrated annually to honor the invaluable contribution that teachers make to education and society. It is a day dedicated to recognizing the important role that teachers play in shaping the future of individuals and communities by imparting knowledge, instilling values ​​and nurturing skills for life.

The day was established by UNESCO in 1994 to commemorate the adoption of the 1966 ILO/UNESCO Recommendation on the Status of Teachers. This historic recommendation sets benchmarks for the rights, responsibilities and working conditions of teachers worldwide, and highlights their essential role in sustainable development and peace.

Teachers are often called the "architects of society" because they build the foundation on which progress and innovation depend. World Teachers' Day is a reminder that education is a human right and that teachers are at the heart of ensuring quality, inclusive and equitable education for all. The day also highlights the need to address the challenges teachers face, such as limited resources, lack of recognition, and heavy workloads.

Each year, World Teachers’ Day is celebrated under a specific theme that reflects global education priorities. Themes typically focus on issues such as innovation in education, teachers’ rights, inclusive learning, and the role of teachers in achieving the Sustainable Development Goals (SDGs).

On this day, schools, universities, and communities around the world organize events such as award ceremonies, cultural programs, discussions, and workshops to honor teachers. Students express their gratitude through messages, gifts, and performances, and appreciate the guidance and dedication of their mentors.

World Teachers’ Day is more than a celebration – it is a call to action to support teachers in their mission to educate future generations. By appreciating and empowering teachers, societies invest in a brighter, more knowledgeable, and more compassionate future.

✨ Celebrating the true architects of our future – our Teachers ✨

ලෝක සත්ව දිනය - 2025

🐾

🐾

🐾

🐾

ලෝක සත්ව දිනය - අනුකම්පාව සහ වගකීම සඳහා කැඳවීමක්

ඔක්තෝබර් 4 වන දින සමරනු ලබන ලෝක සත්ව දිනය, මිනිස් ජීවිතයේ සතුන්ගේ වැදගත්කම සහ ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව සහ යහපැවැත්ම සහතික කිරීමේ අවශ්‍යතාවය පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා කැප වූ ගෝලීය වශයෙන් පිළිගත් දිනයකි. 1925 දී ජර්මනියේ හෙන්රිච් සිමර්මන් විසින් ආරම්භ කරන ලද මෙම දිනය ක්‍රමයෙන් සත්ව අයිතිවාසිකම්, ජෛව විවිධත්ව සංරක්ෂණය සහ සියලු ජීවීන්ට සදාචාරාත්මකව සැලකීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරයක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත. විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් සඳහා, මෙම දිනය සතුන් කෙරෙහි ඔවුන්ගේ සදාචාරාත්මක යුතුකම් මතක් කිරීමක් ලෙස පමණක් නොව, පෘථිවියේ මිනිස් සහ මිනිසුන් නොවන ජීවිතයේ අනාගතය හැඩගස්වන අර්ථවත් ක්‍රියාවක නිරත වීමට අවස්ථාවක් ලෙස ද සේවය කරයි.

ඉතිහාසය පුරාම සතුන් මානව ශිෂ්ටාචාරයට අත්‍යවශ්‍ය වී ඇත. ඔවුන් ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම්, සහයෝගීතාවය, ශ්‍රමය සහ සංස්කෘතිය, ආගම සහ විද්‍යාව සඳහා ආශ්වාදයක් පවා සපයයි. නිදසුනක් වශයෙන්, එළදෙනුන් සහ මී හරකුන් දකුණු ආසියාවේ කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ සහ ඉන්දියාවේ අලි ඇතුන් දිගු කලක් සංස්කෘතික අභිමානයේ සහ ආගමික භක්තියේ සංකේත වේ. ගෘහස්ථ සහකරුවන් ලෙස බල්ලන් සහ බළලුන් චිත්තවේගීය සහයෝගය ලබා දෙනවා පමණක් නොව, ආතතිය සහ තනිකම අඩු කිරීමට ද උපකාරී වේ. මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ උපයෝගීතාවයෙන් ඔබ්බට, සතුන් පාරිසරික සමතුලිතතාවයේ වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි: මී මැස්සන් සහ සමනලුන් පරාගණයට සහාය වේ, පක්ෂීන් පළිබෝධකයන් නියාමනය කරයි, සහ විලෝපිකයන් පරිසර පද්ධති තුළ ජනගහන පාලනය පවත්වා ගනී. එවැනි විශේෂ අහිමි වීම පාරිසරික බිඳවැටීමකට තුඩු දිය හැකි අතර, ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව ගෝලීය ප්‍රමුඛතාවයක් වන්නේ මන්දැයි ඉස්මතු කරයි.

ඔවුන්ගේ වැදගත්කම තිබියදීත්, සතුන් බහුවිධ තර්ජනවලට මුහුණ දෙයි. වන විනාශය සහ නාගරීකරණය ස්වභාවික වාසස්ථාන විනාශ කරයි, බොහෝ විශේෂ වඳ වී යාමට බල කරයි. නිදසුනක් වශයෙන්, වාසස්ථාන අහිමි වීම සහ දඩයම් කිරීම හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකා දිවියා දැන් වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති බවට ලැයිස්තුගත කර ඇත. ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යාම පක්ෂීන්ගේ සංක්‍රමණ රටාවන්ට බාධා කර ඇති අතර, සාගර ජීවීන් ප්ලාස්ටික් දූෂණයෙන් හුස්ම හිරවී ඇත. එපමණක් නොව, නීති විරෝධී වනජීවී වෙළඳාම ලොම්, ඇත්දළ සහ සාම්ප්‍රදායික වෛද්‍ය විද්‍යාව සඳහා සතුන් සූරාකෑම දිගටම කරගෙන යයි. මෑත කාලීන COVID-19 වසංගතය වනජීවී සූරාකෑමේ අවදානම් ද පෙන්නුම් කර ඇති අතර, සත්ව හිංසනය සහ මානව සෞඛ්‍ය අර්බුද අතර සම්බන්ධය පෙන්නුම් කරයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ වන අලි ඇතුන් විවිධ මානව-සම්බන්ධ හේතූන් නිසා තුවාල හා මරණයට ගොදුරු වීමේ අවදානම වැඩි වෙමින් පවතී. 2024 සහ 2025 මුල් භාගය අතර මාධ්‍ය සහ රජයේ ප්‍රකාශන මගින් විදුලි සැර වැදීම්, දුම්රිය ගැටීම්, වෙඩි තැබීම් සහ හිතාමතා විෂ වීම ඇතුළු ඉහළ පෙළේ සිදුවීම් කිහිපයක් ලේඛනගත කරන ලදී - වාසස්ථාන හැකිලීම සහ අලි කෘෂිකාර්මික හා ජනාවාස ප්‍රදේශවලට සංක්‍රමණය වීමත් සමඟ තීව්‍ර වන මිනිස්-අලි ගැටුම ඉස්මතු කරයි.

• කලාවැවේදී විදුලි සැර වැදීම (දෙසැම්බර් 2024): කලාවැව අසල නීති විරෝධී/අනවසර විදුලි වැටක පැටලී වන අලියෙකු මිය ගොස් ඇත; බලධාරීන් නීති විරෝධී රැහැන් ඇදීම විය හැකි හේතුව ලෙස විමර්ශනය කළහ. මෙම නඩුව 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී එම වසරේ විදුලි සැර වැදී මරණ කිහිපයකින් එකක් ලෙස වාර්තා විය.
• පුළුල් විදුලි සැර වැදීම් (2024, ජාතික එකතුව): ශ්‍රී ලංකා බලධාරීන් සහ මාධ්‍ය වාර්තා කළේ නීති විරෝධී විදුලි වැටවල් හෝ නීති විරෝධී ලෙස කපා දැමූ විදුලි රැහැන්වලට හසුවීමෙන් 2024 දී වන අලි 50 ක් පමණ විදුලි සැර වැදී මිය ගිය බවයි - 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී නිතර සඳහන් කරන ලද සංඛ්‍යාවක් වසරේ මරණයට හේතු පිළිබඳ සාරාංශයකි.
• දුම්රිය ගැටීම - මින්නේරිය (2024 ඔක්තෝබර් සහ 2025 පෙබරවාරි): මින්නේරිය කලාපයේ දුම්රිය කිහිප වතාවක් අලි රංචුවක ගැටී ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, 2024 ඔක්තෝබර් මාසයේදී මින්නේරිය අසල දුම්රියක ගැටීමෙන් අලි දෙදෙනෙකු මිය ගිය අතර, 2025 පෙබරවාරි 20 වන දින වනජීවී අභයභූමියක් අසල මගී දුම්රියක් රංචුවක ගැටීමෙන් අලි ඇතුන් හය දෙනෙකු මිය ගියේය. මෙම සිදුවීම් මගින් අලි කොරිඩෝ හරහා හෝ ඒ අසල ගමන් කරන දුම්රිය මාර්ග මගින් ඇති වන අවදානම අවධාරණය කෙරේ.
• වෙඩි තැබීම, වස දීම සහ අනෙකුත් හිතාමතා ඝාතනය කිරීම් (2024–2025): මාධ්‍ය වාර්තාකරණය සහ නිල අදහස් දැක්වීම්වලින් පෙනී යන්නේ මිනිස්-අලි ගැටුමේ කොටසක් ලෙස 2024–2025 කාලය තුළ වෙඩි තැබීම්, විෂ වීම (අලින්ට හානි කිරීමට යොදන ලද විෂ සහිත ආහාර/පුපුරණ ද්‍රව්‍ය) සහ අනෙකුත් හිතාමතා ඝාතනයන් අඛණ්ඩව වාර්තා වූ බවයි.

ලෝක සත්ව දිනය හුදෙක් සංකේතාත්මක නොවන නමුත් වෙනසක් සඳහා තීරණාත්මක වේදිකාවක් වන්නේ මන්දැයි මෙම උදාහරණ අවධාරණය කරයි.

🌍 සත්ව ආරක්ෂාව සඳහා ගෝලීය සංවිධාන

1. ස්වභාවධර්මය සඳහා ලෝක ව්‍යාප්ත අරමුදල (WWF) • වනජීවී සංරක්ෂණය, වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂ ආරක්ෂාව සහ වාසස්ථාන සංරක්ෂණය සඳහා ක්‍රියා කරයි. • ආසියාව සහ අප්‍රිකාව ඇතුළුව ලොව පුරා ක්‍රියාකාරී වේ.
2. ලෝක සත්ව ආරක්ෂාව (WAP) • ගෝලීය වශයෙන් සතුන්ගේ දුක් වේදනා අවම කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. • කර්මාන්තශාලා ගොවිතැන, වනජීවී වෙළඳාම සහ විනෝදාස්වාදයේ කෲරත්වයට එරෙහි ව්‍යාපාර.
3. ස්වභාවධර්ම සංරක්ෂණය සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර සංගමය (IUCN) • තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂවල "රතු ලැයිස්තුව" ප්‍රකාශයට පත් කරයි. • රජයන් සඳහා විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සහ සංරක්ෂණ උපාය මාර්ග සපයයි.
4. වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති වන සතුන් සහ වෘක්ෂලතා විශේෂවල ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම පිළිබඳ සම්මුතිය (CITES) • වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති ශාක හා සතුන් වෙළඳාම පාලනය කරන ජාත්‍යන්තර ගිවිසුමක්.
5. මානව සමාජ ජාත්‍යන්තරය (HSI) • ගොවිපල සතුන්, වනජීවීන් සහ සහචර සතුන් ඇතුළු සත්ව අයිතිවාසිකම් සඳහා ක්‍රියා කරයි.
6. නිදහස් උපන් පදනම • වනජීවීන් වනයේ තබා ගැනීම සහ වහල්භාවයේ සිටින සතුන් සූරාකෑම අවසන් කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි./li>
7. සත්ව සුභසාධනය සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර අරමුදල (IFAW) • ආපදා, නීති විරෝධී දඩයම් කිරීම සහ ජාවාරම් වලින් පීඩාවට පත් සතුන් සඳහා ගලවා ගැනීමේ මෙහෙයුම් සපයයි.

ශ්‍රී ලාංකික ආයතන සහ සංවිධාන

1. වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව (DWC) - ජාතික වනෝද්‍යාන, අලි සංරක්ෂණය සහ වනජීවී නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම කළමනාකරණය කරන රජයේ ආයතනය.
2. ශ්‍රී ලංකා වනජීවී සංරක්ෂණ සංගමය (SLWCS) - අලි මිනිස් ගැටුම් අවම කිරීම සහ ජෛව විවිධත්ව ආරක්ෂාව කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
3. පාරිසරික පදනම සීමාසහිත (EFL) - සත්ව හා පාරිසරික ආරක්ෂාව සඳහා නීතිමය උපදේශනය සඳහා කටයුතු කරයි.
4. ජෛව විවිධත්වය සහ අලි සංරක්ෂණ භාරය (BECT) - අලි සංරක්ෂණය සහ ප්‍රජාවන් දැනුවත් කිරීම සඳහා කැපවී සිටී.
5. සත්ව SOS ශ්‍රී ලංකාව - ප්‍රධාන වශයෙන් වීදි බල්ලන් සහ බළලුන් සමඟ කටයුතු කරයි, ගලවා ගැනීම, වෛද්‍ය සත්කාර සහ නවාතැන් සපයයි.
6. බ්ලූ පෝ ට්‍රස්ට් - පශු වෛද්‍ය සත්කාර, ජලභීතිකා වැළැක්වීම සහ ප්‍රජා දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
7. ආරුගම් බේ සත්ව සුභසාධනය - වෙරළබඩ ප්‍රදේශවල අයාලේ යන සතුන් සඳහා රැකවරණය සපයන දේශීය රාජ්‍ය නොවන සංවිධානය.

✅ මෙම ආයතන (ගෝලීය සහ දේශීය) වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂ ආරක්ෂා කිරීමට, සත්ව හිංසනය අවම කිරීමට සහ මිනිසුන් සහ සතුන් අතර සහජීවනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට එක්ව කටයුතු කරයි.

මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීමේදී විශ්ව විද්‍යාල සිසුන්ට පරිවර්තනීය කාර්යභාරයක් ඉටු කළ හැකිය. පළමුව, ඔවුන්ට සම්මන්ත්‍රණ, පෝස්ටර් ප්‍රදර්ශන සහ විවාද සංවිධානය කිරීමෙන් දැනුවත් කිරීමේ ව්‍යාපාරවල නිරත විය හැකි අතර, සෙසු සිසුන්ට සහ පුළුල් ප්‍රජාවට සත්ව සුභසාධන ගැටළු වල බරපතලකම අවබෝධ වන බව සහතික කරයි. දෙවනුව, සිසුන්ට පර්යේෂණ සහ නවෝත්පාදන සඳහා දායක විය හැකිය, සත්ව පරීක්ෂණ සඳහා තිරසාර විකල්ප කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම, පරිසර හිතකාමී නිෂ්පාදන සංවර්ධනය කිරීම හෝ වනජීවීන්ට දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම අධ්‍යයනය කිරීම. නිදසුනක් වශයෙන්, පරිසර විද්‍යා සිසුන්ට ශ්‍රී ලංකාවේ ඌව පළාතේ වන විනාශය සහ ජෛව විවිධත්වයට එහි බලපෑම් පිළිබඳව පර්යේෂණ කළ හැකිය. තෙවනුව, ප්‍රජා සේවය තවත් මාර්ගයක් ලබා දෙයි; සත්ව නවාතැන් වල ස්වේච්ඡාවෙන් සේවය කිරීම, වනජීවී සංරක්ෂණ ව්‍යාපෘතිවලට සම්බන්ධ වීම හෝ ලෝක වනජීවී අරමුදල (WWF) වැනි රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සමඟ වැඩ කිරීම සෘජු බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය. ඊට අමතරව, සතුන් මත පරීක්ෂා කරන ලද නිෂ්පාදන වළක්වා ගැනීමෙන්, මස් පරිභෝජනය අඩු කිරීමෙන් සහ විදේශීය සුරතල් සතුන් මිලදී ගැනීම අධෛර්යමත් කිරීමෙන් සිසුන්ට සදාචාරාත්මක පාරිභෝගිකවාදය ප්‍රගුණ කළ හැකිය.

ලෝක සත්ව දිනය ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් පෙනී සිටීමේ වැදගත්කම ද ඉස්මතු කරයි. සත්ව හිංසනය, නීති විරෝධී දඩයම් කිරීම සහ නියාමනය නොකළ වන විනාශයට එරෙහිව දැඩි නීති ඉල්ලා සිටීමේදී විශ්ව විද්‍යාල සිසුන්ට බලවත් හඬක් විය හැකිය. නිදසුනක් වශයෙන්, ආසියාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය සඳහා අලි ජාවාරමට එරෙහි ව්‍යාපාර අර්ධ වශයෙන් ශිෂ්‍ය ක්‍රියාකාරිත්වය හරහා ශක්තිය ලබා ගෙන ඇත. තම සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා වගකීමෙන් යුතුව භාවිතා කිරීමෙන්, සිසුන්ට මහජන මතයට බලපෑම් කළ හැකි අතර මානුෂීය සහ තිරසාර භාවිතයන් අනුගමනය කිරීමට රජයන්ට සහ සංස්ථාවලට බලපෑම් කළ හැකිය.

අවසාන වශයෙන්, ලෝක සත්ව දිනය යනු සතුන් සැමරීම පමණක් නොවේ; එය ජීවිතයේ අන්තර් සම්බන්ධිතභාවය සහ සොබාදහමේ භාරකරුවන් ලෙස මිනිසුන් දරන වගකීම හඳුනා ගැනීමයි. විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් සඳහා, එය අධ්‍යයන දැනුම සමාජ වගකීම සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට අගනා අවස්ථාවක් ඉදිරිපත් කරයි. දැනුවත්භාවය, පර්යේෂණ, ක්‍රියාකාරීත්වය සහ පෞද්ගලික ජීවන රටා වෙනස්කම් හරහා, සිසුන්ට සියලු විශේෂ සඳහා දයානුකම්පිත, තිරසාර සහ සාධාරණ ලෝකයක් නිර්මාණය කිරීමට මඟ පෙන්විය හැකිය. අවසානයේ සතුන් ආරක්ෂා කිරීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ ග්‍රහලෝකයම ආරක්ෂා කිරීම සහ මනුෂ්‍යත්වයේ අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීමයි.

World Animal Day 2025

World Animal Day, celebrated on October 4, 2025, is a global event dedicated to raising awareness about the welfare and rights of animals. The day was first introduced in 1931 to highlight endangered species, but today it has grown into a worldwide movement that promotes kindness, protection, and respect for all animals.

This year’s theme focuses on “Protecting Wildlife, Preserving the Future”, reminding us that the survival of animals is directly linked to the balance of ecosystems and human well-being. From domestic pets to wild creatures, every animal plays a vital role in maintaining the natural environment. Sadly, deforestation, climate change, illegal hunting, and habitat destruction continue to threaten countless species.

On this day, animal lovers, organizations, and communities across the globe engage in activities such as awareness campaigns, shelter adoptions, fundraising events, and educational programs. Schools and environmental groups also organize workshops to encourage young people to care for animals and respect biodiversity.

World Animal Day 2025 is not just a celebration but also a call to action. It reminds us that small acts of compassion feeding strays, protecting habitats, or supporting conservation efforts can collectively make a big difference for the animal world.