ලෝක මිත්‍රත්ව දිනය

මිත්‍රත්ව දිනය ( ජාත්‍යන්තර මිත්‍රත්ව දිනය හෝ මිතුරු දිනය ලෙසද හැඳින්වේ ) යනු රටවල් කිහිපයක මිත්‍රත්වය සැමරීම සඳහා වන දිනයකි. එය මුලින් ප්‍රවර්ධනය කරන ලද්දේ සුබපැතුම් පත් කර්මාන්තය විසිනි; සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි වලින් ලැබෙන සාක්ෂි මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ අන්තර්ජාලයේ ව්‍යාප්තියත් සමඟ, විශේෂයෙන් ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය සහ මැලේසියාව යන රටවල මිත්‍රත්ව දිනය කෙරෙහි ඇති උනන්දුව නැවත ඇති වී ඇති බවයි.

ජංගම දුරකථන, ඩිජිටල් සන්නිවේදනය සහ සමාජ මාධ්‍ය මෙම චාරිත්‍රය ජනප්‍රිය කිරීමට දායක වී ඇත. දකුණු ආසියාවේ දිනය ප්‍රවර්ධනය කරන අය මිතුරන්ට ගෞරව කිරීම සඳහා දිනයක් කැප කිරීමේ සම්ප්‍රදාය 1935 දී එක්සත් ජනපදයේ ආරම්භ වූ බව ආරෝපණය කරති.

මිත්‍රත්ව දිනය ප්‍රථම වරට පැරගුවේහිදී යෝජනා කරන ලද්දේ 1958 දී ජොයිස් හෝල් විසිනි. එය ගෝලීය නිවාඩු දිනයක් හරහා මිත්‍රත්වයන් සැමරීම ඇතුළත් නිවාඩු දිනයක් විය. සැමරීමේ මුල් දිනය අගෝස්තු 2 වන දින වූ නමුත් එක්සත් ජනපදයේ සමමුහුර්තකරණය අවලංගු කිරීම හේතුවෙන් එය අගෝස්තු 7 දක්වා ගෙන ගොස් ඇත.

🎖 විශේෂ අවස්ථාවක්: 1998 දී, නේන් අනන් විසින් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ මිත්‍රත්වයේ ලෝක තානාපතිනිය ලෙස විනී ද ෆූ නම් කරන ලදී.

මෙම උත්සවයට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහජන තොරතුරු දෙපාර්තමේන්තුව සහ කැතී ලී ගිෆර්ඩ් විසින් සම-සත්කාරකත්වය දරන ඩිස්නි එන්ටර්ප්‍රයිසස් විසින් සම-අනුග්‍රහය දක්වන ලදී.

ගෝලීය මිත්‍රත්ව දිනයක් පිළිබඳ අදහස ප්‍රථම වරට යෝජනා කරන ලද්දේ 1958 ජූලි 20 වන දින පැරගුවේ අසුන්සියොන් සිට සැතපුම් 200 ක් (කිලෝමීටර් 320) උතුරින් පැරගුවේ ගඟේ පිහිටි පුවර්ටෝ පිනාස්කෝ හි මිතුරන් සමඟ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයක් අතරතුර ආචාර්ය රේමන් ආටෙමියෝ බ්‍රාචෝ විසිනි.

එම හමුව අතරතුර, ලෝක මිත්‍රත්ව කුරුස යුද්ධය බිහි විය. ලෝක මිත්‍රත්ව කුරුස යුද්ධය යනු ජාතිය, වර්ණය හෝ ආගම නොසලකා සියලු මිනිසුන් අතර මිත්‍රත්වය සහ සහයෝගීතාවය ප්‍රවර්ධනය කරන පදනමකි.

එතැන් සිට, ජූලි 30 වන දින පැරගුවේහි සෑම වසරකම මිත්‍රත්ව දිනය ලෙස උද්‍යෝගයෙන් සමරනු ලබන අතර තවත් රටවල් කිහිපයක් විසින් ද එය සම්මත කර ගෙන ඇත.

ලෝක මිත්‍රත්ව කුරුස යුද්ධය ජූලි 30 ලෝක මිත්‍රත්ව දිනය ලෙස පිළිගැනීමට වසර ගණනාවක් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට බලපෑම් කළේය. අවසාන වශයෙන්, 2011 දී, එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය ජූලි 30 ජාත්‍යන්තර මිත්‍රත්ව දිනය ලෙස නම් කිරීමට තීරණය කළ අතර, අධ්‍යාපනය සහ මහජන දැනුවත් කිරීමේ ක්‍රියාකාරකම් ඇතුළුව, ඔවුන්ගේ දේශීය, ජාතික සහ කලාපීය ප්‍රජාවන්ගේ සංස්කෘතිය හා සිරිත් විරිත් අනුව ජාත්‍යන්තර මිත්‍රත්ව දිනය සැමරීමට සියලුම සාමාජික රටවලට ආරාධනා කළේය.

International Day of Friendship – July 30

Tuesday, July 30, 2025

Today, July 30, is International Day of Friendship.
This day is dedicated to promoting peace, friendship, and unity among people, communities, and nations. It's a reminder of the importance of nurturing strong, meaningful bonds with others.

What is International Friendship Day?

International Day of Friendship was proclaimed in 2011 by the United Nations General Assembly. It emphasizes the importance of friendship in fostering peace and building bridges between cultures and communities. The day also highlights how friendships contribute to promoting respect, mutual understanding, and solidarity.

Why Friendships Matter

Friendship is one of the most cherished relationships in life. It offers emotional support, boosts mental health, and helps us overcome life’s challenges. Strong friendships contribute to:

• Reduced stress and anxiety
• Increased sense of belonging
• Higher self-esteem
• Better physical health
• Greater happiness and life satisfaction

How to Celebrate

Here are some simple and meaningful ways to celebrate this beautiful day:

• Reach Out: Send a heartfelt message to a friend you haven’t spoken to in a while.
• Show Appreciation: Give a small gift, write a note, or simply say “thank you.”
• Promote Unity: Share a post or quote about friendship on social media.
• Be Kind: Perform a random act of kindness in your community.
• Make a New Friend: Introduce yourself to someone new and build a connection.

Common Traits of True Friendship

• Loyalty and trust
• Empathy and understanding
• Mutual respect
• Support in good and bad times
• Honest communication

Why This Day Matters

In a world full of conflict, isolation, and division, friendship becomes more vital than ever. The International Day of Friendship reminds us that small acts of kindness and connection can lead to big changes in our societies.

2025 Theme: “Together for Peace and Friendship”

Let’s come together to spread love, kindness, and unity — one friend at a time. As the UN puts it, "Our world faces many challenges. But through friendship — by accumulating bonds of trust — we can contribute to the fundamental shifts that are urgently needed."

Cherish your friendships. Celebrate the people who make your life brighter. On this day and every day, choose kindness.

Stay connected. Be kind. Build bridges, not walls. Happy International Friendship Day!

🌍 ලෝක හෙපටයිටිස් දිනය

සෑම වසරකම ජූලි 28 වන දින සමරනු ලබන ලෝක හෙපටයිටිස් දිනය, හෙපටයිටිස් A, B, C, D සහ E ලෙස හඳුන්වන බෝවන රෝග පිළිබඳ දැනුවත්භාවය, වැළැක්වීම, විනිශ්චය සහ ප්‍රතිකාර සඳහා දිරිමත් කිරීම අරමුණු කරයි. ලොව පුරා මිලියන ගණනකට බලපාන හෙපටයිටිස් නිසා සෑම වසරකම මිලියන 1.34 කට ආසන්න පුද්ගලයින් මියයයි.

හෙපටයිටිස් යනු කුමක්ද?

හෙපටයිටිස් යනු අක්මාවේ දැවිල්ලකි. එය වෛරස් ආසාදනයක් මෙන්ම අධික මත්පැන් පානය, ඇතැම් ඖෂධ, හා අනාරක්ෂිත සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන් නිසාද ඇතිවිය හැක. දිනෙන් දින එය අක්මා අකර්මණ්‍යතාවය හෝ අක්මා පිළිකා තත්ත්වය දක්වා පත්විය හැක.

හෙපටයිටිස් වර්ග

• හෙපටයිටිස් A: දූෂිත ජලය සහ ආහාර හරහා පැතිරේ.
• හෙපටයිටිස් B: රුධිරය, ශුක්‍ර තරලය, සහ යෝනි ශ්‍රාවයන් හරහා පැතිරේ.
• හෙපටයිටිස් C: රුධිරය හරහා සම්ප්‍රේෂණය වන අතර දිගු කාලීන රෝග බවට පත්විය හැක.
• හෙපටයිටිස් D: හෙපටයිටිස් B ආසාදනය තිබිය යුතු අතර රුධිරය හරහා පැතිරේ.
• හෙපටයිටිස් E: දූෂිත ජලය සහ ආහාර හරහා පැතිරේ.

රෝග ලක්ෂණ

• සෙංගමාලය (සම සහ ඇස් කහ වීම)
• තෙහෙට්ටුව සහ ඔක්කාරය
• උදර වේදනාව
• උණ සහ අඳුරු පාට මුත්‍රා
• මැටි පාට/සුදුපාට මලපහ

සම්ප්‍රේෂණය

• ශරීර තරල (රුධිරය, ශුක්‍ර තරලය, යෝනි ශ්‍රාවයන්)
• දූෂිත රුධිරය හරහා (ඉඳිකටු බෙදා ගැනීම)
• අහිතකර ආහාර හෝ ජලය හරහා (HAV, HEV)

සංකූලතා

හෙපටයිටිස් නිසා සිරෝසිස්, අක්මා පිළිකා, අක්මාව අකර්මණ්‍ය වීම, සහ ද්වාර අධි රුධිර පීඩනය වැනි තත්ත්වයන් ඇතිවිය හැක.

වැළැක්වීම

• හෙපටයිටිස් A සහ B සඳහා එන්නත් ලබා ගැනීම
• හොඳ සනීපාරක්ෂාව පිළිපැදීම
• අධික මත්පැන් පානයෙන් වළකින්න
• සමබල ආහාර වේලක් ලබා ගැනීම
• මානසික සෞඛ්‍යය කළමනාකරණය

2025 තේමාව: "හෙපටයිටිස්: අපි එය බිඳ දමමු" 2030 වන විට හෙපටයිටිස් නිසා ඇතිවන ගෝලීය ගැටලුව අවසන් කිරීමට දැන්ම ක්‍රියා කරන්න.

© 2025 ලෝක හෙපටයිටිස් දිනය | දැනුවත් වන්න. එන්නත් ගන්න. ජීවිතය බේරගන්න.

🌍 World Hepatitis Day – July 28

Today, July 28, is World Hepatitis Day. This day aims to raise global awareness about hepatitis, its prevention, testing, and treatment.

What is Hepatitis?

Hepatitis is a serious inflammation of the liver. It can be caused by viruses, toxins, alcohol, drugs, or autoimmune diseases. The virus that causes most cases is the hepatitis virus, and there are five main types.

The 5 Types of Hepatitis

• Hepatitis A (HAV): Highly contagious. Spread through contaminated food and water. Rarely causes long-term effects. Vaccine available.
• Hepatitis B (HBV): Transmitted through blood, body fluids, and from mother to child at birth. The virus can be present even in healthy people. Vaccine available.
• Hepatitis C (HCV): Spread mainly through blood. No vaccine available. Often leads to chronic, long-term disease.
• Hepatitis D (HDV): Only affects people already infected with Hepatitis B. Can lead to severe, long-term infections.
• Hepatitis E (HEV): Spread the same way as HAV (contaminated food and water). Pregnant women are at higher risk.

Common Symptoms

Jaundice, fever, abdominal pain, vomiting, and dark urine are common signs of hepatitis.

Why This Day Matters

Millions of people worldwide suffer from hepatitis, and hundreds of thousands die each year. Hepatitis B and C, in particular, can cause long-term disability and cancer. The purpose of World Hepatitis Day is:

• To raise awareness about hepatitis.
• Highlight prevention and medical services.
• Promote testing, vaccination, and treatment.
• Encourage global action to eliminate hepatitis.

Prevention Tips

• Get vaccinated for Hepatitis A and B.
• Use clean drinking water.
• Practice safe sex.
• Avoid unsafe blood transfusions.
• Sterilize medical and dental equipment.
• Get regular blood tests and early detection.

2025 Theme: "Hepatitis Can't Wait – Test, Treat, Save Lives."

WHO, governments, and NGOs across the world are working together to combat hepatitis and save lives.

🌐 Stay informed. Get tested. Get vaccinated. Together, we can end hepatitis.

⚖️ International Day for Judicial Well-being ⚖️

International days and weeks are occasions to educate the public on issues of concern, to mobilize political will and resources to address global problems, and to celebrate and reinforce achievements of humanity. The existence of international days predates the establishment of the United Nations, but the UN has embraced them as a powerful advocacy tool. We also mark other UN observances.

The concept of an "International Day of Judiciary" is evolving, with different aspects of the judiciary being recognized on specific days. Most prominently, the International Day for Judicial Well-being has been officially proclaimed by the United Nations General Assembly as July 25th. This designation, adopted in March 2025 (Resolution A/RES/79/266), stems from the Nauru Declaration on Judicial Well-being launched on July 25, 2024. The core purpose of this day is to highlight that the health and well-being of judges are crucial for maintaining judicial integrity, independence, and the quality of justice delivered to the public. It's a call to action for the global judicial community to implement strategies that support judicial officers, recognizing that a strong, well-supported judiciary is fundamental to justice and democracy.

Why judicial well-being matters

Judges and other judicial officers such as magistrates, court commissioners, and arbitrators shoulder a profound responsibility - upholding the rule of law, protecting rights, and ensuring that justice is impartial and fair. But behind the bench, many judges struggle in silence. Long hours, isolation, and the emotional toll of decision-making can affect their well-being, ultimately influencing the quality of justice.

Corruption thrives where integrity falters. A judiciary under stress is more vulnerable to external influence, conflicts of interest, and erosion of public confidence. The United Nations Convention against Corruption (UNCAC), especially Article 11, acknowledges this danger and calls for safeguarding the independence and integrity of the judiciary.

Judicial well-being is a prerequisite for judicial independence, integrity, and efficiency. When judges are supported, they are better equipped to resist undue influence, uphold ethical standards, and deliver justice fairly and competently.

The Nauru Declaration: a milestone for judicial well-being

The path to international recognition began with the Regional Judicial Conference on Integrity and Judicial Well-being, held in Nauru in July 2024. Organized by the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) in partnership with the Nauru Judiciary, the gathering brought together nearly twenty judicial leaders and global experts to confront a shared concern: judges around the world are under pressure, often without the resources or acknowledgment they need.

On 25 July 2024, they adopted the Nauru Declaration on Judicial Well-being which recognizes that the health and well-being of judges is critical to ensuring judicial integrity, independence, and the quality of justice delivered to the public.

Seven Guiding Principles

• Judicial well-being is fundamental – It is essential to ensuring a fair and effective justice system. Without it, judicial independence and public trust are at risk.
• Stigma must be removed – Judicial stress and mental health challenges should be openly acknowledged. Experiencing such difficulties does not reflect weakness or lack of fitness to serve.
• Shared responsibility – Promoting judicial well-being is a collective responsibility—individual judges, court systems, and judicial institutions must all take action.
• Culture matters – A supportive and inclusive judicial culture is necessary. Institutions must foster ethical environments that prioritize well-being.
• Holistic approaches – Well-being efforts should include a mix of awareness-raising, prevention, early intervention, and recovery strategies.
• Adaptability to local context – Actions to support judicial well-being should reflect the specific needs and realities of each jurisdiction.
• Linked to human rights – Judicial well-being is connected to the broader protection and promotion of human rights, including the rights of court users and staff.

Proclaiming the International Day

Building on the momentum of the Nauru Declaration, in March 2025, the United Nations General Assembly adopted Resolution A/RES/79/266, officially proclaiming 25 July as the International Day for Judicial Well-being.

The resolution ties the observance directly to international legal frameworks like the United Nations Convention against Corruption (UNCAC), emphasizing that judicial well-being supports anti-corruption, access to justice, and sustainable peace.

Global Conference, August 2025

To build on the commitments made in Nauru and reinforced by the UN resolution, the International Conference on Judicial Integrity and Well-being is taking place in Port Moresby, Papua New Guinea on 20-22 August 2025. The event brings together judicial leaders and policymakers to develop concrete tools and strategies for integrating well-being into court systems worldwide.

⚖️ අධිකරණ යහපැවැත්ම පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය ⚖️

ජූලි 25 දිනයට අදාලව යෙදෙන මෙය හැඳින්වෙන්නේ "අධිකරණ යහපැවැත්ම පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය" ලෙසයි. "Judici" යන්නෙන් "Judiciary" එනම්, (අධිකරණය) යන්න දැක්වේ. මෙය අධිකරණ පද්ධතිය, නීතියේ ආධිපත්‍යය, සාධාරණත්වය, සහ අධිකරණයේ ස්වාධීනභාවය වැනි මාතෘකා කිහිපයකින් සමන්විත වේ.

මෙහිදී අවධානය යොමු කරන කරුණු වන්නේ,

1. අධිකරණ පද්ධතියේ භූමිකාව
   යුක්තිය පසිඳලීමේ අග්‍රගණ්‍ය මධ්‍යස්ථානය ලෙස අධිකරණය ක්‍රියාකරයි. නීතිරීතිවලට අනුව තීන්දුවක් දීම, මිනිස් අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සහ සාමය රඳවා තබා ගැනීම සඳහා අධිකරණය මූලික වේ.
2. අධිකරණයේ ස්වාධීනභාවය
   ජනරජයක අධිකරණය නිදහස් ව හා ස්වාධීන ව ක්‍රියා කළ යුතුය.
3. නීතියේ සාධාරණත්වය
   ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට නීතිය ඉදිරියේ සමානව සැලකිය යුතු ය. දුප්පත්, පොහොසත් ආදිය නොසලකා සියලු ජනතාවට එකම නීතිය ක්‍රියාත්මක විය යුතු ය.
4. නීතියේ ආධිපත්‍යය (Rule of Law)
   නීතියේ ආධිපත්‍යය යනු, නීතිය සැමට සමාන ව අදාළ වීම යන්නයි. ආණ්ඩුව, බලධාරීන්, සහ පුරවැසියන් – හැමෝම නීතියට යටත්ව සිටිය යුතුය.
5. අධිකරණය පිළිබඳ විශ්වාසය
   පුරවැසියන්ට විශ්වාසය ඇති වන පද්ධතියක් වශයෙන් අධිකරණය ක්‍රියා කළ යුතු ය. පක්ෂග්‍රහයෙන් තොරව, තොරතුරු සහ සාක්ෂි අනුව තීන්දුවක් ලබාදීම අතිශයින් වැදගත් වේ.
6. කලට වේලාවට, සාධාරණ ලෙස නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම
   ශ්‍රී ලංකාවේ ද අධිකරණය විධිමත් පාලනයක් සඳහා අවශ්‍යම කණ්ඩායමකි. පරිපාලන දූෂණය, අධිකරණ ප්‍රමාද, සහ පාර්ශ්වගත බලපෑම් වැනි අභියෝග හමුවේ පද්ධතිය ශක්තිමත් කරගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

මෙම දිනය සැමරීමේ අරමුණු වන්නේ, අධිකරණ පද්ධතියේ වැදගත්කම ගැන සමාජය දැනුවත් කිරීම, නීති අධ්‍යාපනයට සහ අධිකරණ නීතිය පිළිබඳව ජනතාව අතර දැනුම වර්ධනය කිරීම හා සාධාරණත්වය සහ අයිතිය රැකගැනීම සඳහා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ආදියයි.

♟️ ලෝක චෙස් දිනය - ජුලි 20♟️

♟️ ලෝක චෙස් දිනය ♟️

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංගමය විසින් 2019 වර්ෂයේ සිට ජුලි මස 20 වන දින ලෝක චෙස් දිනය (World Chess Day) ලෙස නම් කර ඇත. චෙස් ක්‍රීඩාවේ ඉතිහාසය මීට වසර 1500 පමණ ඉපැරණි වන අතර චෙස් ක්‍රීඩාව ඉන්දියාවෙන් ආරම්භ වී ලොව පුරා ප්‍රචලිත විය. එය "චතුරංග" ක්‍රීඩාව ලෙස මුල්කාලීනව හඳුන්වා ඇත. එසේම එය රජවරුන්ගේ ක්‍රීඩාව ලෙස ද හඳුන්වයි.

මුල් කාලීනව ආරම්භ වූ චෙස් ක්‍රීඩාව 18 වන සියවසේ පමණ සිට වර්තමානය දක්වා විද්‍යාත්මක පදනමක් යටතේ නවීනතම ස්වරූපයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතී. අද වන විට අන්තර්ජාලය ඔස්සේ චෙස් ක්‍රීඩා හා තරඟාවලි පැවැත්වීම ප්‍රචලිතව සිදුවේ.

ලෝකයේ ජනප්‍රියතම ක්‍රීඩා අතරින් එකක් වන චෙස් ක්‍රීඩාව මඟින් මානසික සංවර්ධනය, බුද්ධි වර්ධනය, තර්කන හැකියාව, තීරණ ගැනීමේ හැකියාව මෙන්ම පුද්ගල සම්බන්ධතා වර්ධනය සහ එකිනෙකා අතර අවබෝධය වැඩි වීම වැනි ප්‍රතිලාභ අත්කර ගත හැකිය.

1924 වර්ෂයේදී ලෝක චෙස් සම්මේලය පිහිටුවා ඇති අතර එම ආයතනයේ අනුග්‍රහය ලබමින් වසරක් පාසා ලෝක චෙස් දිනය සමරනු ලැබේ. ලෝක චෙස් දිනය සමඟාමීව චෙස් තරඟ, වැඩමුළු, සම්මන්ත්‍රණ පැවැත්වීම සිදු කරයි.

"අපි එක පවුලක්" යන තේමා පාඨය පෙරදැරිව ගෝලීය වශයෙන් චෙස් ක්‍රීඩාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම, එහි අධ්‍යාපනික හා සංස්කෘතික වටිනාකම ඉස්මතු කිරීමේ අරමුණින් ලෝක චෙස් දිනය සමරනු ලැබේ.