Monday, January 22, 2024

කැහිබෙල්ලා

 


පොදු නාමයකැහිබෙල්ලා

විද්‍යාත්මක නාමය-  Cissa Ornate

රාජධානිය -ඇනිමේලියා

වංශය - කෝඩටා

වර්ගය- ආවේස්

ශ්‍රී ලංකා කැහිබෙල්ලා ශ්‍රී ලංකාවටම ආවේණික පක්ෂියෙකි.(Sri Lanka Blue Magpie or Ceylon Magpie (Urocissa ornata)  සිංහරාජය ඇතුලු සදාහරිත වැසි වනාන්තර වල මොවුන් වාසය කරයි.කපුටු පවුලට අයත් පක්ෂියෙකි.මොවුන් ජීවත් වන සදාහරිත වැසි වනාන්තර විනාශ වීමත් සමඟ වදවී යාමේ තර්ජනයට වර්ථමානයේදී ලක්වී තිබේ.

සාමාන්‍යයෙන් හය හත් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත කුඩා කණ්ඩායම් ලෙස සැරිසරන කැහිබෙල්ලන් අධික මාංශ භක්ෂකයින් ලෙස කුඩා ගෙම්බන්, කටුස්සන්, කෘමීන් සහ අපෘෂ්ඨවංශීන් ආහාරයට ගන්නා අතර පලතුරුද ආහාරයට ගනී.යුරෝපීය කැහිබෙල්ලාට ප්‍රමාණයෙන් සමාන 32-47 cm පමණ වන ශ්‍රී ලංකා කැහිබෙල්ලා ගසක හෝ පඳුරක කෝප්පයක හැඩති කුඩා කූඩුවක දුඹුරු ලප සහිත සුදු පැහැ  බිත්තර 3-5 අතර ප්‍රමාණයක් දමයි.

 වර්ථමානය වනවිට කැහිබෙල්ලාගේ වවවීමේ ප්‍රවණතාව වැඩි වී තිබේ. තේ වෆාව ව්‍යාප්ත කිරීම සඳහා වැසි වනාන්තර විනාශ කිරීම,අනවසරෙන් වැසි වනාන්තර ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම, සිංහරාජය හා අවට වනාන්තර තුළ සිදුවන දැව ජාවාරම ,පෞද්ගලික කුඩා ජල විදුලි බලාගාර සඳහා ප්‍රේරක කලාප විනාශ කිරීම නිසා ලංකා කැහිබෙල්ලා ඇතුලු ආවේණික ශාක හා සත්ත්වයින් රැසක් දැඩි තර්ජනයටලක් වී ඇත.

කැහිබෙල්ලා සශ්‍රීක භූ දර්ශන වලට පමණක් ආවේණික වූ සිත් ඇදගන්නා පක්ෂි විශේෂයකි.ඔවුන් දීප්තිමත් පිහාටු සහ අද්විතීය ලක්ෂ්ණ වලින් කැපී පෙනෙන මධ්‍ය ප්‍රමාණයෙන් යුත් පක්ෂියෙකි .එහි වඩාත් සුවිශේෂී ලක්ෂණය වන්නේ විච්ත්‍රවත් සහ බහුවර්ණ පිහාටුය.හිස, බෙල්ල හා පපුව ඉහළ කොබෝල්ට් නිල් පැහැයෙන් යුක්ත වේ.කැහිබෙල්ලා අභිජනන කාලය සාමාන්‍යයෙන් ආරම්බ වන්නේ නිරිතදිග මෝසම් සමයේදී අප්‍රේල් සිට ජුනි දක්වා කාලය තුළය. ගැහැණු සතා ප්‍රවේශමෙන් කූඩු සඳහා සුදුසු ගස් කුහරයක් තෝරා ගනී.අතු සහ කොළ වලින් කෝප්ප හැඩති කූඩුවක් සාදයි.බිත්තර දැමූ පසු මව්පියන් දෙදෙනාම වගකීම බෙදා ගනිමින් පැටවුන් ඇතිදැඩි කරයි.මෙම සහයෝගී උත්සහය කණ්ඩායම තුළ ශක්තිමත් සමාජ බැදීම් ශක්තිමත් කරයි.

අවසාන වශයෙන් කැහිබෙල්ලා ශ්‍රී ලංකාවේ ජෛව විවිධත්වය සහ ස්වාභාවික ආශ්චර්යයන් පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස පවතී.එහි දීප්තිමත් පිහාටු , බුද්ධිමත් සමාජ ගතිකත්වය සහ පෞරාණික වනාන්තර වාසස්ථාන මත යැපීම දිවයිනේ පාරිසරික පොහොසත්කමේ සංකේතයක් බවට පත්කරයි.මෙම පක්ෂියාගේ වාසස්ථාන සහ යහපැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීම වගකීමක් පමණක් නොව ශ්‍රී ලංකාවේ කුරුලු භූ දර්ශනය නිර්වචනය කරන විශිෂ්ට විවිධත්වය සැමරීමක් බවට පත් වේ.

Leo Amanda Oshadhi

First year

Faculty of Arts

වප් පුන් පොහෝ දිනය

  වප් පුන් පොහෝ දිනය අසිරිමත් බෞද්ධාගමික සිදුවීම් රැසක් සිදුවුනු වැදගත් පොහෝ දිනයකි. මහා පවාරණය, දේවාවරෝහණය, සාරිපුත්ත තෙරණුවෝ ප්‍රඥාවෙන් අග...