Thursday, June 20, 2024

පොසොන් පොහොයේ වැදගත්කම

 



ලංකාවාසී මෙන්ම සකල විධ බොදුනුවන්ට අතිශයින්ම වැදගත් පුන් පොහෝ දිනයක් ලෙස පොසොන් පොහොය පෙන්වා දිය හැකිය. ලක්වැසි බොදුනුවන්ට එය අතිශය සුවිශේෂී වනුයේ සසර දුකින් එතෙර විය හැකි උතුම් ම සරණ වූ තිසරණ දහම ලක්දිවට ලැබීම නිසා ය.


එකල ලක්දිව රාජ්‍ය කර දෙටු පෑතිස් රජ දවස මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ ඇතුළු ඉට්ඪිය , උත්තිය, සම්බල,භද්දසාල, සුමන සාමණේර යන මහරහතන් වහන්සේලාත් බණ්ඩුක නමැති උපාසකයාත්  යන ධර්මදූත කණ්ඩායම ලක්දිමට තුන්ලොවට අග්‍ර වූ ගෞතම තථාගතයන් වහන්සේගේ උතුම් ධර්මස්කන්ධය ලංකාවේ  සුපතළ කිරීමට ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 236 දී වඩින ලදී.


මිහින්තල වන පියසේ දඩකෙළියේ නිරතවුණු දෙවන පෑතිස් නිරිඳුන් හට,


"සමනාමයන් මහා රාජ_ ධම්මරාජස්ස භාවනා තවේච අනුකම්පාය _ජම්බු දීපා ඉධාගතා"


"මහරජ අපි ධර්මරාජයන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයන් වූ ශ්‍රමණයෝ වෙමු.ඔබට අනුකම්පා පිණිස දඹදිව සිට මෙහි පැමිණියෙමු."


යනුවෙන් පවසා රජුගේ නුවණැති බව පිරික්සීමට ප්‍රශ්න විමසා අවසානයේ රජුගේ නුවණැති බව දැනගත් උන්වහන්සේ ලක්වැසියන්ගේ දෙලොව අභිවෘද්ධිය තකා සම්බුද්ධ ධර්මය දේශනා කර ලක්වැසියන් තුළ ශ්‍රද්ධාව පුබුදුවා, මාර්ගඵලලාභීන් බිහිකොට ,ගෞතම සසුන ලක්දෙරණේ ස්ථාපිත කිරීමට අනූපමේය උත්සාහයක් ගත් නිසා මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ "අනුබුදු මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ" නමින් ලෝපතල විය.


උතුම් මනුෂ්‍ය පරපුරක් ලක් භූමියේ ඇති කරවා, සම්බුද්ධ සසුන ස්ථාපිත කරමින්, නිර්මල බුදු දහම ලංකා භූමියට දායාද කරන ලද්දේ මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ ය.මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගේ ලංකාගමනය "මහින්දාගමනය" ලෙස ද ලෝ ප්‍රකට විය.උතුම් මහින්දාගමනයත් සමග පොසොන් පොහොය තුළ සුවිශාල වූ වැදගත්කම් රාශියක් පවතියි.


⭕මෙරට ලක්වාසීන්ට "දේවදූත සූත්‍රය" දේශනා කිරීම .

⭕මහමෙව්නා උයන පූජා කිරීම .

⭕එවකට ලක්වාසීන් තුළ පැවති දෙවියන් ,යක්ෂයින් භූතයන් ,වන්දනා කිරීමේ අනිත්‍යතාව පෙන්වාදීම .


⭕භණ්ඩුක උපාසකගේ මහන උපසම්පදාව සිදුවීම.


⭕බුදුන් වහන්සේ බුදු වී සිව්වන සතියේ රුවන්ගෙයි වැඩහිඳිමින් ධර්මය මෙනෙහි කරන අවස්ථාවේ බුද්ධ ශරීරයෙන් ප්‍රථම වරට සවනක් ගණ රැස් විහිදීම.


මහින්දාගමනයන් සමඟ මෙලෙස සිදුවූ වැදගත්කම් රාශියක් ගැබ්ව පවතින සකල බුදුනුවන්ට ඉමහත් වැදගත්කමක් පවතින පොහොය දිනයක් ලෙස පොසොන් පුර පසළොස්වක පොහෝ දිනය පෙන්වාදිය හැකිය.ලංකාවාසී මෙන්ම ලෝකවාසී සියලු ජනතාවට උතුම් පොසොන් පුර පසළොස්වක පොහෝ දිනයක් වේවා!!.

Leo Nisansala Mihirani

Second Year

Faculty of Arts

Tuesday, June 18, 2024

LGBT ප්‍රජාවගේ අභිමානවත් මාසය


සමලිංගික, ද්වීලිංගික සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික අභිමානවත් මාසය (LGBT ආඩම්බර මාසය) 1969 Stonewall කෝලාහලයට ගෞරව කිරීම සඳහා වාර්ෂිකව ජුනි මාසයේදී සමරනු ලබන අතර, සමලිංගික, ද්වීලිංගික, සංක්‍රාන්ති ලිංගික සහ ප්‍රශ්න කිරීම් (LGBTQ) ඇමරිකානුවන්ට සමාන යුක්තිය සහ සමාන අවස්ථා සාක්ෂාත් කර ගැනීමට ක්‍රියා කරයි.

 1969 ජූනි මාසයේදී, නිව් යෝර්ක් නගරයේ ස්ටෝන්වෝල් හෝටලයේ අනුග්‍රාහකයින් සහ ආධාරකරුවන් LGBT ඇමරිකානුවන්ට පොදුවේ එල්ල වන පොලිස් හිරිහැරවලට සහ තාඩන පීඩනවලට එරෙහිව නැගී සිටීමක් සිදු කළහ. මෙම නැගිටීම LGBT ඇමරිකානුවන්ට එරෙහිව වෙනස් කොට සැලකීමේ නීති සහ භාවිතයන් නීති විරෝධී කිරීමේ ව්‍යාපාරයක ආරම්භය සනිටුහන් කරයි.

අද, සැමරුම්වලට අභිමානවත් පෙළපාළි, විනෝද චාරිකා, සාද, වැඩමුළු, සම්මන්ත්‍රණ සහ ප්‍රසංග ඇතුළත් වන අතර LGBT ආඩම්බර මාසික සිදුවීම් ලොව පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත සහභාගීවන්නන් ආකර්ෂණය කරයි.

වෛරී අපරාධවලට හෝ එච්.අයි.වී./ඒඩ්ස්වලට ගොදුරු වූ ප්‍රජාවේ සාමාජිකයන් සඳහා අනුස්මරණ මෙම මාසය තුළ පවත්වනු ලැබේ. සමරු මාසයේ අරමුණ වන්නේ LGBTQ පුද්ගලයන් දේශීය, ජාතික සහ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ඉතිහාසයට ඇති කර ඇති බලපෑම හඳුනා ගැනීමයි.

ෆෙඩරල් සහ ප්‍රාදේශීය ප්‍රතිපත්ති සහ භාවිතයන් වැඩි වැඩියෙන් LGBTQ තරුණයින් කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරන අතර ජාතික උපදේශන සහ වෙනත් සංවිධාන ද LGBTQ තරුණයින් කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.

LGBTQ ලෙස සලකන අය ඇතුළුව, සියලුම තරුණයින් සඳහා වැඩි පිළිගැනීමක් සහ සහයෝගයක් දිරිමත් කිරීම, ප්‍රජාවන්, පාසල් සහ අනෙකුත් සැකසුම් සියලු තරුණයින් සඳහා ආරක්ෂිත, වඩා හොඳ ස්ථාන බවට පත් කරනු ඇත.

LGBTQ+ ප්‍රජාව සැමරීමට, අතීතය පිළිගැනීමට සහ මතක තබා ගැනීමට සහ සාධාරණ අනාගතයක් කරා වැඩ කිරීමට කාලයකි. එය මනසේ තබාගෙන, Lesley's Equity, Diversity, Inclusion, and Justice (EDIJ) Training Education and Development හි අධ්‍යක්ෂ Kay Martinez (සර්වනාම: ඔවුන්/ඔවුන්/ඔවුන්ගේ) අභිමානය යනු කුමක්ද සහ නොවන්නේ කුමක්ද යන්න පිළිබඳ පසුබිම බෙදා ගනී.

 1.  1969 ජුනි මාසයේ ස්ටෝන්වෝල් නැගිටීම සැමරීම සඳහා, ප්‍රයිඩ් මාසය ජුනි මාසයේදී වේ. 

ස්ටෝන්වෝල් කැරලි, ස්ටෝන්වෝල් නැගිටීම ලෙසද හැඳින්වේ, නිව් යෝර්ක් නගරයේ ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ පිහිටි ස්ටෝන්වෝල් තානායම වටලන ලද නිව් යෝර්ක් නගරයේ පොලිසිය 1969 ජුනි 28 වන දින අලුයම ආරම්භ විය. සමලිංගික, ද්වීලිංගික, සංක්‍රාන්ති ලිංගික, (LGBT+ - ප්ලස් සංකේතය අතිරේක ස්ත්‍රී පුරුෂ අනන්‍යතා සහ ලිංගිකත්වය සංකේතවත් කරයි) ලෙස හඳුනා ගන්නා ඇමරිකානුවන් බහුලව දක්නට ලැබෙන පොලිස් හිරිහැරවලට සහ හිංසාවන්ට එරෙහි වීම සඳහා බාර් අනුග්‍රාහකයින් සහ අසල්වැසි පදිංචිකරුවන් නැගිටීම නිසා මෙම වැටලීම කෝලාහලයක් ඇති කළේය.  මෙම කැරැල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ක්‍රිස්ටෝපර් වීදියේ බාර්එකෙන් පිටත, අසල්වැසි වීදිවල සහ අසල ක්‍රිස්ටෝපර් උද්‍යානයේ දින 6 ක විරෝධතා සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නන් සමඟ ප්‍රචණ්ඩ ගැටුම් ඇති විය. 2019 දී, NYPD LGBTQ+ පුද්ගලයින්ට හිරිහැර කිරීම සම්බන්ධයෙන් විධිමත් ලෙස සමාව අයැද සිටියේය. 1970 ජූනි 28 වැනි දින උත්සවයේ වසරක සංවත්සරයේ පාගමනක් සමඟින් ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහල සැමරීමට ක්‍රියාකාරීන් තීරණය කළහ. එම පළමු පාගමන "ක්‍රිස්ටෝපර් වීදියේ විමුක්ති දිනය" ලෙස නම් කරන ලදී.

මාෂා පී. ජොන්සන්, ස්ටෝම් ඩෙලවෙරි, සිල්වියා රිවේරා සහ මේජර් ග්‍රිෆින්-ග්‍රේසි මෙනවිය දැනගත යුතු කළු සහ ලතින් ක්වීර් ට්‍රාන්ස් පුද්ගලයන් වේ.

 2. අභිමානවත් මාසය ස්ටෝන්වෝල්ට පෙර පැවති නැගිටීම්වලට ද ගෞරව කරයි. 

ජුනි මාසයේදී Stonewall විශේෂයෙන් උද්දීපනය කරන අතර, Stonewall කෝලාහලවලට පෙර LGBTQ+ මිනිසුන් විසින් මෙහෙයවන ලද නැගිටීම්වල දිගු ඉතිහාසයකට Pride ගෞරව කරයි. සැලකිල්ලට ගත යුතු නැගිටීම් කිහිපයක්:

🔆1959: කූපර් ඩෝනට්ස් කැරැල්ල. ලොස් ඇන්ජලීස්, කැලිෆෝනියා.

🔆1965: Dewey's Lunch Counter Sit-In. ෆිලඩෙල්ෆියා, පෙන්සිල්වේනියා.

🔆1966: කොම්ප්ටන් ආපනශාලා කැරලි. ටෙන්ඩර්ලොයින් දිස්ත්‍රික්කය, සැන් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ, කැලිෆෝනියාවේ.

 3. උඩඟුකම ඡේදනය වේ. 

කළු, ආදිවාසී, ලතින් සහ ආසියානු ඇමරිකානු පැසිෆික් දූපත් (AAPI) ක්‍රියාකාරීන් LGBTQ+ ව්‍යාපාරයට සැමවිටම කේන්ද්‍රීය වේ. LGBTQ+ ව්‍යාපාරයේ සියලුම සැමරුම් BIPOC දායකත්වයන් ඇතුළත් විය යුතුය, නමුත් ඒවා බොහෝ විට කොන් කර හෝ මකා දමනු ලැබේ. 2017 දී, ෆිලඩෙල්ෆියා හි ක්‍රියාකාරීන් සහ ප්‍රජා සංවිධායකයින් LGBTQ+ ප්‍රජාව තුළ තවමත් පවතින ජාතිවාදය ඉස්මතු කිරීමට සහ LGBTQ+ පුද්ගලයින්ගේ දායකත්වය නංවාලීමට කළු සහ දුඹුරු ඉරි සහිත නව LGBTQ+ කොඩියක් නිර්මාණය කළහ.

 4. අභිමානවත් මාසය 1999 දී ජනාධිපති ක්ලින්ටන් විසින් නිල වශයෙන් පිළිගනු ලැබූ අතර සමලිංගික පුද්ගලයින් කේන්ද්‍ර කර ගත්හ. 

1998 දී ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන් 13087 විධායක නියෝගය නිකුත් කළේ ලිංගික දිශානතිය මත පදනම් වූ වෙනස්කම් කිරීම තහනම් කරමින් ෆෙඩරල් ආන්ඩුව තුළ සමාන අවස්ථා රැකියා පුළුල් කිරීම සඳහා ය. 1999 ජූනි 11 දින, ජනාධිපති ක්ලින්ටන් සමලිංගික සහ ලෙස්බියන් ආඩම්බර මාසය සඳහා අංක 7203 ප්‍රකාශය නිකුත් කළේය:

"මීට වසර තිහකට පෙර, නිව් යෝර්ක් නගරයේ ස්ටෝන්වෝල් තානායමේදී, ධෛර්ය සම්පන්න පුරවැසියන් පිරිසක් හිරිහැරවලට සහ අයුතු ලෙස සැලකීමට විරුද්ධ වූ අතර, ස්ටෝන්වෝල් නැගිටීම සහ නූතන සමලිංගික සහ සමලිංගිකයින්ගේ උපත ලෙස හැඳින්වෙන සිදුවීම් දාමයක් සකස් කළහ. සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරය සමලිංගිකයින් සහ ලෙස්බියන්ේ පවුල් සහ මිතුරන් ඇමරිකාවේ සෑම ජූනි මාසයකම සමලිංගික සහ ලෙස්බියන් ආඩම්බර මාසය ලෙස සමරනු ලබයි.

 5. 2009 දී ජනාධිපති ඔබාමා විසින් ද්වීලිංගික සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික ප්‍රජාව හඳුනා ගැනීම සඳහා අභිමානවත් මාසය පුළුල් කරන ලදී. 

2009 ජූනි 1 දින, ජනාධිපති ඔබාමා විසින් ද්වීලිංගික සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගිකයන් ඇතුළත් කිරීම සඳහා අංක 8387 (PDF) ප්‍රකාශය නිකුත් කරන ලද අතර, නම ලෙස්බියන්, සමලිංගික, ද්වීලිංගික සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික අභිමානවත් මාසය ලෙස වෙනස් කරන ලදී.

 6. LGBTQ+ නොවන පුද්ගලයින්ට Pride කාලය තුළද LGBTQ+ ප්‍රජාවට ඔවුන්ගේ සහයෝගය සැමරීමට සහ පෙන්වීමට හැකිය. 

අභිමානය සැමරීම LGBTQ+ පුද්ගලයින් සඳහා පමණක් නොවේ. ඔබ ආඩම්බර සහ වසර පුරා LGBTQ+ ප්‍රජාව සමඟ ඔබේ සහයෝගීතාවය පෙන්වීමට කැමති නම්, ඔබට කළ හැකි සහ කළ යුතු ය. ප්‍රයිඩ් අතරතුර සමහර සිදුවීම් LGBTQ+ පුද්ගලයන් සඳහා වසා ඇති අවකාශයන් ලෙස ඉල්ලා සිටිය හැක්කේ අවකාශය අදහස් කරන්නේ කුමක් සඳහාද යන්න ගැන සැලකිලිමත් වීමට පමණි.

 ⭕ආඩම්බර මාසය ජුනි මාසයේදී සමරන්නේ ඇයි? 

කීර්තිමත් පුද්ගලයන් සමඟ වර්ණවත් උත්ථාන පෙළපාළි, ප්‍රීතිමත් උත්සව, වැඩමුළු, විනෝද චාරිකා සහ සාද, LGBTQ ප්‍රයිඩ් මාසයේ ප්‍රධාන සංරචක අතර වේ, එය සමලිංගික අභිමානය ලෙසද හැඳින්වේ, එය එක්සත් ජනපදයේ සහ ලොව පුරා වෙනත් තැන්වල ජුනි මාසයේදී සමරනු ලැබේ.

ප්‍රයිඩ් මාසය යනු සිවිල් අයිතිවාසිකම් සඳහා වූ වසර ගණනාවක අරගලය සහ සමලිංගික, සමලිංගික, ද්වීලිංගික, සංක්‍රාන්ති ලිංගික සහ විචක්ෂණශීලී ප්‍රජාව සඳහා නීතිය යටතේ සමාන යුක්තිය අඛණ්ඩව හඹා යාම මෙන්ම LGBTQ පුද්ගලයින්ගේ ජයග්‍රහණ සිහිපත් කරයි. 

නමුත් ආඩම්බර මාසය ජුනි මාසයේදී සමරන්නේ ඇයි?

එක්සත් ජනපදයේ LGBTQ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සංවිධානාත්මක ලුහුබැඳීම අවම වශයෙන් 1924 දක්වා දිව යන අතර හෙන්රි ගර්බර් විසින් චිකාගෝ හි මානව හිමිකම් සංගමය ආරම්භ කරන ලදී. නමුත් LGBTQ අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරය උත්ප්‍රේරණය කළ සිදුවීම 1969 ජුනි මාසයේදී නිව් යෝර්ක් නගරයේ ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ, ස්ටෝන්වෝල් හෝටලයේදී සිදුවිය.

ජූනි 28 වන දින හිමිදිරි පාන්දර, LGBTQ ප්‍රජාවේ තරුණ සාමාජිකයින් සඳහා මෙම ජනප්‍රිය රැස්වීම් ස්ථානය පොලිසිය වටලා - බලපත්‍රයක් නොමැතිව මත්පැන් විකිණීම සම්බන්ධයෙන් සේවකයින් අත්අඩංගුවට ගැනීම, බොහෝ අනුග්‍රාහකයින් රළු කිරීම සහ බාර්එක ඉවත් කිරීම. පිටතින්, බාර් එකේ අනුග්‍රාහකයන් පොලිස් වෑන්වලට නංවාගෙන යන අයුරු බලා සිටි පිරිස කෝපයට පත් විය. LGBTQ ප්‍රජාවේ සාමාජිකයින්ට පොලිස් හිරිහැර කිරීම් සම්බන්ධයෙන් මීට පෙර සාක්ෂිකරුවන් නිෂ්ක්‍රීයව සිටි නමුත් මෙවර පිරිස පොලිසියට සමච්චල් කර කාසි සහ පසුව බෝතල් සහ සුන්බුන් ඔවුන් වෙත විසි කර පොලිසියට බල කළේය.

ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහලයට පෙර වසර හතරක් පුරා, ෆිලඩෙල්ෆියා හි ක්‍රියාකාරීන්, සමලිංගිකයන්ට සහ සමලිංගිකයන්ට පුරවැසිභාවයේ මූලික අයිතිවාසිකම් ප්‍රතික්ෂේප කරන බවට "වාර්ෂික මතක් කිරීම්" ලෙස ජූලි 4 වන දින නිදහස් ශාලාවෙන් පිටත විරෝධතා පවත්වා ඇත. නමුත් මෙම සිදුවීම් ඉතා පරිස්සමින් සීමා කරන ලද පිකට් සංදර්ශන, පිරිමින් ව්‍යාපාරික කටයුතු සඳහා සුදුසු ඇඳුම් ඇඳීමට අවශ්‍ය වූ අතර, කාන්තාවන්ට සායක් සහ බ්ලවුස් පැළඳීමට ආරාධනා කරන ලද සහ ප්‍රසිද්ධියේ සෙනෙහස දැක්වීම තහනම් කරන ලදී. 1969 නොවැම්බර් 2 වන දින ෆිලඩෙල්ෆියා හි පැවති සමලිංගික සංවිධානවල නැගෙනහිර ප්‍රාදේශීය සමුළුවේදී, ස්ටෝන්වෝල් සිදුවීම්වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් පාගමනක් පිළිබඳ අදහස යෝජනා විය. ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහලයේ පළමු සංවත්සරය වන ජුනි 28, 1970 සඳහා සැලසුම් කරන ලද මෙම පෙළපාලිය නිව් යෝර්ක් නගරයේ LGBTQ ප්‍රජාවේ කේන්ද්‍රස්ථානය වූ වීදියෙන් පසුව ක්‍රිස්ටෝපර් වීදියේ විමුක්ති දින පාගමන ලෙස නම් කරන ලදී.

⭕ආඩම්බර මාසය සමරන්නන්ගේ සංකේතය යනු කුමක්ද? 

දේදුනු කොඩිය බව ඔබ දන්නවා ඇති

1978 දී Gilbert Baker විසින් නිර්මාණය කරන ලද චිත්‍ර ශිල්පියා LGBTQ අභිමානයේ සංකේතයක් ලෙස භාවිතා කරයි, නමුත් ධජයේ ඇති සෑම වර්ණයකටම තමන්ගේම අර්ථයක් ඇති බව ඔබ දන්නවාද? බහුලව දන්නා හය-වර්ණ ධජයේ,

⛔රතු යනු ජීවිතය සංකේතවත් කරයි, 

⛔තැඹිලි යනු සුව කිරීමේ සංකේතයකි,

⛔කහ හිරු එළිය, 

⛔කොළ ස්වභාවය, 

⛔නිල් සහජීවනය සහ

⛔දම් පාට ආත්මය නියෝජනය කරයි.

මුල් වර්ණ අටකින් යුත් ධජයේ, ලිංගිකත්වය නියෝජනය කිරීමට උණුසුම් රෝස සහ මැජික්/කලාව නියෝජනය කිරීමට ටර්කියුයිස් ඇතුළත් විය.

කොඩියේ බොහෝ වෙනස්කම් තිබේ. 2021 දී, විවිධත්වය නියෝජනය කිරීමට කළු, ඇතුළත් කිරීම නියෝජනය කිරීමට දුඹුරු සහ ට්‍රාන්ස් ප්‍රයිඩ් ධජයේ වර්ණ වන ලා නිල් සහ රෝස ඇතුළු Black Lives Matter විරෝධතා සමඟ සහයෝගීතාවයෙන් ධජය වෙනස් කරන ලදී.

 ⭕සම්බන්ධ වූ ප්‍රධාන චරිත කවුද? 

 🔆මාෂා පී. ජොන්සන් 

බොහෝ විට ස්ටෝන්වෝල් තානායම වෙත පළමු පහර එල්ල කිරීම සම්බන්ධයෙන් ගෞරවයට පාත්‍ර වේ (එසේ කළ බවට කටකතා ඇති බොහෝ ප්‍රමුඛ චරිත ඇතත්). ඇය කලකෝලාහල සහ සමලිංගික ප්‍රජාව තුළ සංචාරයක නිරත වූ අවස්ථාවේ ඇයගේ 25 වැනි උපන්දිනය සමරමින් සිටි කළු සංක්‍රාන්ති කාන්තාවක්. ඇය 1992 දී මිය ගියේ යන්තම් වයස අවුරුදු 46 දී හඩ්සන් ගඟේ තිබී ඇගේ සිරුර සොයා ගැනීමෙන් පසුව ඇගේ මරණය සියදිවි නසාගැනීමක් බව මුලින් තීරණය කළ නමුත් එය එසේ විය නොහැකි බව මිතුරන් සහ ආදරණීයයන් අවධාරනය කර තිබියදීය.

 🔆සිල්වියා රිවේරා 

      ක්‍රියාකාරිනියක වූ අතර ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහලවල ද භූමිකාවක් ඉටු කළ ස්වයං-ප්‍රකාශිත ඇදගෙන යන රැජිනකි. ඇය මාෂා පී. ජොන්සන් සමඟ එක්ව සංක්‍රාන්ති ලිංගික අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සටන් කළ අතර, S.T.A.R. (Street Transvestite Action Revolutionaries) නිවාස නොමැති LGBTQ තරුණයින්ට නිවසට උපකාර කිරීමට. ඇය 2002 දී මිය යන තුරුම සංක්‍රාන්ති ලිංගික අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියාය.

 🔆Stormé DeLarverie 

සමලිංගික අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරිකයෙකු වූ අතර ඔහු එදින රාත්‍රියේ වටලන විට Stonewall හි ද සිටියේය. ඇගේ මිතුරිය, ලීසා කැනිස්ට්‍රාසි, 2014 දී ඇයගේ මරණයෙන් පසු නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් වෙත පැවසුවේ, "පළමු පහර විසි කළේ කවුරුන්දැයි කිසිවෙකු දන්නේ නැත, නමුත් එය ඇය කළ බවට කටකතා පැතිරී ඇත,

ආඩම්බර මාසය වැදගත් නිවාඩු දිනයක් ලෙස සලකනු ලබන අතර, LGBT ප්‍රජාව ලොව පිළිගත් පිළිගැනීමේ ඉතිහාසය විස්තර කරයි. එය වෙන කවරදාකටත් වඩා අද පුළුල් ලෙස පිළිගෙන ඇතත්, මෙය ඉතා දිගු කාලයක් එසේ නොවූයේ මන්දැයි දිගු කථා පැවසීමට ඉතිහාසයට හැකි වේ. අභිමානවත් මාසය යනු සෑම පුද්ගලයෙකුටම තමන් කවුරුන්ද යන්න සහ ඔවුන් ලෝකයට ගෙන ඒමට ඇති අද්විතීය දීමනා ගැන ආඩම්බර විය යුතු කාලයකි. එබැවින්, LGBTQ+ ප්‍රජාව සහ අභිමානවත් මාසය භුක්ති විඳීමට සහ සැමරීමට අවශ්‍ය ඕනෑම කෙනෙකුට විවිධ ක්‍රම සොයා ගත හැකි ආකාරය ගැන දැන ගැනීමට හැකිය.

⭕අභිමානවත් මාසික කාල නියමය 

✅1969

⭕ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහල සිදු වේ

නිව් යෝර්ක් නගරයේ පොලිසිය විසින් ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ ස්ටෝන්වෝල් ඉන් නම් වූ සමලිංගික සමාජ ශාලාවක් වටලන විට අවට අසල්වැසි ප්‍රදේශවල කෝලාහලයක් ඇති වන අතර විරෝධතා දින හයක් පුරා පවතී.

✅1970

⭕පළමු අභිමානවත් පෙළපාලිය සිදු වේ

මෙම වසරේ ජුනි 28 වන දින, පළමු අභිමානවත් පෙළපාලිය "සමලිංගික විමුක්ති ගමන" ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නිව් යෝර්ක් නගරයේ වීදිවල පැවැත්වේ.

✅1994

⭕LGBT ඉතිහාස මාසය ඔක්තෝබර් මාසයේදී පිළිගනු ලැබේ

ස්ටෝන්වෝල් කෝලාහලයෙන් පසු, ජුනි මාසය සමලිංගික අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සඳහා මාසයක් ලෙස සලකනු ලැබේ, නමුත් මේ වසරේ අධ්‍යාපනය පදනම් කරගත් සංවිධාන එකමුතුවක් ඔක්තෝබර් මාසය ලෙස්බියන්-සමලිංගික-ද්විලිංගික-සංක්‍රාන්ති ලිංගික ඉතිහාස මාසය ලෙස

✅1999

⭕Bill Clinton Gay & Lesbian Pride මාසය පිළිගනී

ෆෙඩරල් රජය ජුනි මාසය වසර දහයකට පසුව LGBT ආඩම්බර මාසය බවට පත්වන දේ නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ සැමරීමට නිල වශයෙන් පිළිගන්නා පළමු අවස්ථාව මෙය වන අතර වසර 22කට පසුව LGBTQ මාසය වේ.

 ⭕අභිමානවත් මාසය සමරන්නේ කෙසේද? 

නිසැකවම අභිමානවත් මාසය සැමරීමට බොහෝ ක්‍රම සොයාගත හැකිය! සරල දෙයක් සොයමින් හෝ අතිශයෝක්තියෙන් ඔබ්බට යාමට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියත්, අභිමානවත් මාසය නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා සියලු වර්ගවල ඉඩ තිබේ.

 🔆අභිමානවත් මාසය ගැන දැනුවත් වන්න 

අභිමානවත් මාසය සැමරීමට එක් වැදගත් ක්‍රමයක් නම් LGBTQ+ ව්‍යාපාරයේ මෙම ඉතිහාසය ගැන වැඩිදුර දැන ගැනීමයි. සෑම කෙනෙකුම පිළිගැනීමට ලෝකය කෙතරම් දුරට පැමිණ තිබේද යන්න පිළිබඳ හොඳ මතක් කිරීමක් විය හැකි මෙම රසවත් කරුණු දෙස බලන්න:

* LGBTQ ව්‍යාපාරය නියෝජනය කරන දේදුනු ධජයේ නිර්මාණකරු ගිල්බට් බේකර් වන අතර, කොඩිය මුලින්ම නිර්මාණය කරන ලද්දේ 1978 දීය. එය ආඩම්බරයට සම්බන්ධ ඕනෑම අයෙකුගේ සංකේතයක් ලෙස දුටු ඔහු කොඩිය වෙළඳ ලකුණු නොකිරීමට තීරණය කළේය.

* හෙන්රි ගර්බර් යනු 1924 දී "The Society of Human Rights" නම් වූ එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රථම සමලිංගික අයිතිවාසිකම් සංවිධානයේ නිර්මාතෘවරයා විය. ඔහු 1925 දී අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ අතර සම්පත් හිඟකම හේතුවෙන් සංවිධානය නතර විය.

* Bill Clinton අභිමානවත් මාසය පිළිගත් ප්‍රථම එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයා විය. 1999 ට පෙර, එය එක්සත් ජනපද රජය විසින් හඳුනා නොගත් බිම් මට්ටමේ සිදුවීමක් විය.

* මුලින් නාසීන් විසින් ගාල් කඳවුරුවල සිටින සමලිංගික පිරිමින් ලජ්ජාවට පත් කිරීමට භාවිතා කරන ලදී, රෝස ත්‍රිකෝණය (ලක්ෂ්‍යය සහිත)LGBTQ Pride සඳහා නැවත ලබා ගන්නා ලදී.

 🔆අභිමානවත් මාසික අනුස්මරණ සේවාවකට සහභාගී වන්න 

බොහෝ අය ප්‍රයිඩ් මාසය භාවිතා කරන්නේ HV/AIDS නිසා ජීවිත අහිමි වූ පුද්ගලයන්ගේ ජීවිත සැමරීමට හෝ අපරාධවලට වෛර කිරීමට අවස්ථාවක් ලෙසයි. මෙම ආකාරයේ රැස්වීම් බොහෝ විට ලොව පුරා වැදගත් ස්මාරකවල සිදු වේ, ඒවා අතර:

* නිව් යෝර්ක් නගරයේ ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ ඇති Stonewall Inn/Gay Liberation Monument

* ඊශ්‍රායලයේ ටෙල් අවිව්හි රෝස ත්‍රිකෝණ ස්මාරකය

* ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිඩ්නි හි සමලිංගික සහ සමලිංගික සමූල ඝාතන අනුස්මරණය

* The Alan Turing Memorial, Manchester, England

 🔆අන් අයට අගය පෙන්වන්න 

ඔබ LGBTQ+ ජීවන රටාවක් ගත කරන පුද්ගලයෙකු වුවද, නැතහොත් ඔබට සරලව සහයෝගය දැක්වීමට අවශ්‍ය වුවද, ඔබට ආදරය කරන පුද්ගලයින් සොයා ගැනීමට සහ එයින් අදහස් කරන්නේ කොපමණ දැයි ඔවුන්ට දැන ගැනීමට මතක් කිරීමට මෙය හොඳ කාලයකි. සැලකිලිමත් වූ පුද්ගලයින්ට කාඩ්පත් කිහිපයක් යවන්න හෝ ශක්තිමත් සබඳතා ගොඩනඟා ගනිමින් කාලයෙන් උපරිම ප්‍රයෝජන ගන්න.

 🔆අභිමානවත් මාසයේ ඉතිහාසය ඉගෙන ගන්න 

මෙම මාසය විශ්වාසය පිළිබඳ වන අතර, LGBTQ+ ප්‍රජාවේ ඉතිහාසය ගැන ඉගෙන ගැනීමට සහ සැමරුමේ කොටස්කරුවන් වීමට කාලය මෙය වන්නේ එබැවිනි.

 ⭕විවේචන 

විවේචකයින් බොහෝ විට අවධාරනය කරන්නේ සමලිංගික අභිමානය සඳහා සංගතවල කැපවීම නොගැඹුරු සහ ස්වයං-සේවය කරන බවයි, නැතහොත් දේදුන්න තේමා කරගත් වෙළඳ භාණ්ඩ සහ ප්‍රචාරණය ජුනි මාසයේදී අවසන් වන්නේ ප්‍රජාව සැමරීම වෙනුවට සංකේතනය කිරීමෙනි. අභිමානවත් මාසය ආසන්නයේ, සාමාන්‍ය ට්වීට් එකක් උපහාසාත්මක ලෙස උද්‍යෝගයෙන් "සමාගම් අප ගැන සැලකිල්ලක් දක්වන බව මවාපාන තෙක් දින 2 ක්!" යනුවෙන් උද්‍යෝගිමත් වූ අතර, මාධ්‍යවේදිනී ෂෙරීනා පොයියයිල් "ඇයි" යන මාතෘකාවෙන් ලිපියක් ලිවීය.

රේන්බෝ ධනවාදය මාව කුහක පුද්ගලයෙකු ලෙස ආඩම්බර වීමට බිය වීමට පටන් ගනියි."

සමලිංගික අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරය සහ ධනවාදයට විරුද්ධ වීම අතර ඓතිහාසික සම්බන්ධතා තිබුණද, අද LGBTQ ප්‍රජාව ආයතන විරෝධී ආකල්පයක් වැළඳ ගැනීම වරදකි. දේශපාලන වර්ණාවලියේ යම් කොටසක් සමඟ සමලිංගික අනන්‍යතාවය ඇසුරු කිරීමට ඇති ආශාව ප්‍රජාවේ විවිධත්වය පිළිබිඹු නොකරන අතර එම දේශපාලන කණ්ඩායමේ කොටසක් නොවන පුද්ගලයින් සක්‍රීයව විරසක කළ හැකිය - සමස්තයක් ලෙස ප්‍රජාවගේ අවශ්‍යතා වෙනුවෙන්.

කෙසේ වෙතත්, සමලිංගික අභිමානය සහ ආයතනික ඇමරිකාවේ සැබෑ ඉතිහාසය වඩාත් ධනාත්මක සහ සහයෝගී වේ. රට්ගර්ස් හි නීති මහාචාර්ය Carlos A. Ball මෙම ඉතිහාසය සිය "The Queering of Corporate America" ​​(2019 දී ද නිකුත් කර ඇත) පොතෙහි දක්ෂ ලෙස පවසයි. සංගත සඳහා බොහෝ විවේචන ඇති ප්‍රගතිශීලියෙකු වන බෝල්, එක්සත් ජනපද සමාගම් - බොහෝ විට ඔවුන්ගේම සමලිංගික සේවකයින් විසින් පිහිටුවන ලද අභ්‍යන්තර හිතවත් කණ්ඩායම් විසින් ඒත්තු ගැන්වෙන ආකාරය ලේඛනගත කරයි - කිසිදු ජාතික දේශපාලනඥයෙකු පාහේ කැමති නොවූ විට සමලිංගික ගෘහස්ථ හවුල්කරුවන්ට වෙනස් කොට සැලකීමකින් තොරව බඳවා ගැනීමේ නීති සහ ප්‍රතිලාභ දීර්ඝ කළේය. එවැනි ප්‍රතිපත්තිවලට ප්‍රසිද්ධියේ සහාය දීමට. 20 වැනි සියවසේ අගභාගයේ වැඩි කාලයක් පෞද්ගලික අංශය සමලිංගික අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන සංස්ථාපිතය අභිබවා ගියේය.

ඉහත ආකාරයට LGBT ප්‍රජාවගේ අභිමානවත් මාසය ලෙස ජූනි මාසය පිලිගැනේ.කවරෙකු කෙසේ සිටිය යුතුද යන්න තීරණය කල යුත්තේ ඔවුන්මය මක්නිසාද ඒ ඔවුන්ගේ ජීවිතය වන බැවිනි.අපේ වගකීම ඔවුන්ට අපහාසාත්මක වදන් භාවිත නොකර සිටීමය.(මගේ අදහස)

Leo Poornima Nethmini

First Year

Faculty of Arts

Sunday, June 16, 2024

ලෝක කාන්තාරකරණය වැළැක්වීමේ දිනය


එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක කාන්තාරකරණය වැළැක්වීමේ දිනය සෑම වසරකම ජුනි මස 17 වන දින ලොව පුරා සමරයි .1994 වර්ෂයේ දී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් කාන්තාරකරණය වැළැක්වීමේ හා නියඟයේ ආදීනව පිටුදැකීමේ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය කාන්තාරකරණය වැළැක්වීමේ දිනයක් සම්මත කර ගැනීමෙන් පසුව මෙම දිනය ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.ලෝකයේ බොහෝ රටවල් මෙම සම්මුතියේ කොටස්කරුවකු බවට පත්ව ඇත.ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තාරකරණයට ලක් වූ බිම් ප්‍රතිස් දක්නට නොලැබුණත් විවිධ හේතූ සාධක නිසා සිදුවන භූමි හායනය එනම් භූමියේ ඵලදායිතාවය අඩුවීම නිසා 19 1998 වර්ෂයේ දී ලංකාවද එම සම්මුතියේ කොටස්කරුවකු බවට පත්විය.

ලෝකයේ බොහෝ රටවල කාන්තාරකරණයට ලක් වූ  භූමි පෙදෙස් මෙන්ම භූමියේ ඵලදායිතාවය අඩු වූ ප්‍රදේශ ද විශාල වශයෙන් දක්නට ඇත. පෘථිවි තලයේ කාන්තාරිකරණයට ලක් වූ ප්‍රදේශ බහුල වීමට බලපාන ප්‍රධාන හේතු සාධකය වන්නේ මානව ක්‍රියාකාරකම් ය.වන විනාශය ,පරිසර දූෂණය, අනවසර ඉදිකිරීම්, විවිධ අපද්‍රව්‍ය පරිසරයට මුදා හැරීම ආදී මානව ක්‍රියාකාරකම් නිසා භූමියේ ඵලදායිතාවය අඩුවීමත් සමග කාන්තාරිකරණයට විශාල වශයෙන් ලෝකයේ බොහෝ රටවල් ගොදුරු වී ඇත.

කාන්තාරකරණය වැළැක්වීමේ අරමුණින් ලෝකයේ විවිධ රටවල්, විවිධ ජාත්‍යන්තර හා ජාත්‍යන්තර නොවන සංවිධාන විවිධ ක්‍රියාමාර්ග ගෙන ඇත.ලංකාවේ කාන්තාරකරණයට ලක් වූ ප්‍රදේශ දක්නට නොලැබුණ ද  පරිසරය සුරක්ෂිත කර ගැනීමේ අරමුණින් විවිධ ක්‍රියාමාර්ග දීප ව්‍යාප්තව සිදුකර ඇත.කාන්තාරකරණයට ලක් වූ ප්‍රදේශ මෙන්ම ඵලදායිතාවය අඩු භූමි නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට නම් වනාන්තර  විනාශයට පත් නොකර ඒවා පෝෂණය කළ යුතු ය.පරිසරය සුරක්ෂිත කරමින් කාන්තාරකරණය ලෝකයෙන් පිටුදැකීමට ක්‍රියා කිරීම අප සැමගේ යුතුකමකි.

Leo Nisansala Mihirani

Second Year

Faculty of Arts

ලෝක පියවරුන්ගේ දිනය


දිව රෑ දෙකේ.. වෙලිලා දුකේ..

සැනසීම දන් දී ඔබේ..

දරුවන් නිසා.. විඳිනා සොවේ..දෙවියන්ද පුදුමෙන් සැලේ..

ආදරය නිහඬ විරුවා වන්නේ පියා ය.

ජුනි 16 වන දින සමරනු ලබන පියවරුන්ගේ දිනය අපගේ ජීවිතයේ වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරන පියවරුන්ට ගෞරව දැක්වීමේ  අවස්ථාවකි.  පියවරුන් තම පවුල් වෙනුවෙන් කරන නොසැලෙන සහයෝගය, මග පෙන්වීම සහ කැපකිරීම් සඳහා ආදරය, කෘතඥතාව සහ අගය ප්‍රකාශ කිරීමට මෙම දිනය කැප කෙරේ.

 පියවරුන්ගේ දිනයේ ආරම්භය 20 වැනි සියවසේ මුල් භාගය දක්වා දිව යයි.  1910 දී වොෂිංටන්හි ස්පෝකේන් හි සොනෝරා ස්මාර්ට් ඩොඩ් විසින් මෙය නිවාඩු දිනයක් ලෙස  ප්‍රථම වරට යෝජනා කරන ලද අතර, එයට හේතුව වූයේ  දරුවන් හය දෙනෙකු තනි පියෙකු විසින් ඇති දැඩි කළ සිවිල් යුද්ධයේ ප්‍රවීණයෙකු වන ඇගේම පියාගේ ආදරය හා භක්තියට වටිනාකමක් ලබාදීමටයි.  ඉන්පසු 1916 දි ඇමරිකානු ජනාධිපති වුඩ්‍රෝ විල්සන් මෙය අත්‍යවශ්‍ය සැමරුම් දිනයක් බවට පත් කර ඇත .එතැන් සිට,  පියවරුන්ගේ දිනය විවිධ සංස්කෘතීන් හරහා විවිධ ආකාරවලින් හඳුනාගෙන ඇති ගෝලීය සැමරුමක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත.

 සාම්ප්‍රදායිකව,  පියවරුන්ගේ දිනය සමරන්නේ තෑගි, කාඩ්පත් සහ පියවරුන් සතුටු වන ක්‍රියාකාරකම් සමඟිනි. 

 පියවරුන්ගේ දිනය වාණිජ දිනයක් පමණක් නොවේ. එය අපගේ යහපැවැත්මට පියවරුන් දක්වන දායකත්වයට සිදුකරන කෘතගුණ සැලකීමකි .  අපි මෙම ජුනි 16 වන දින හුදෙක් දින දර්ශනය එක් දිනකට පමණක් සීමා නොකර ගතවන සෑම මොහොතකදීම පියාගේ ආදරය සෙනෙහස වටහාගෙන එයට ගරුත්වයක් ලබාදිය යුතුය.

ලොව ජීවත්වන සියලුම පියවරුන්ට ප්‍රීතිමත් පියවරුන්ගේ දිනයක් වේවායි අපි ප්‍රාර්ථනා කරමු.

Leo Nadeesha Mayomi

First year

Faculty of Arts

Friday, June 14, 2024

Be a well built personality


     Among the people we meet daily, some are usually so outstanding that you never forget them even you never meet them again. That's because those people have powerful personalities over time.

     A powerful personality includes the outlook, behavior, attitudes and qualities of a character that person has both personally and professionally. Having a powerful personality is totally different from having a position of power. A person who occupying a powerful position may or may not have a powerful personality. But an individual who plays a powerful role with a powerful personality can influence regardless the position they occupy.

     The good thing is everyone can develop a strong and powerful personality at the moment they makeup their mind to do so and start to work towards it. A few tips for build up a powerful personality is as follows;

   •Develop good communication skills

   •Develop Your knowledge and skillset

   •Stay warm and kind to others

   •Prioritize responsibility 

   •Be genuine in your interest in others

   •Be authentic 

   •Stay comfortable around yourself 

     Becoming a person with a strong personality brings you so many advantages. You can build great relationships, get quality experiences, become social wealth and having the privilege of rare opportunities etc. However, if you feel difficult to follow these yourself, you can seek the help of a coach.

Leo Hiruni Aththanayaka

First Year

Faculty of Arts

ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ දිනය


2024 ජූනි 14 දින සමරනු ලබන ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ දිනයේදී, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය, එහි හවුල්කරුවන් සහ ලොව පුරා සිටින ප්‍රජාවන් තේමාව පිටුපස එක්සත් වනු ඇත: ලබා දීමේ වසර 20 ක් සැමරීම: රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ට ස්තූතියි!

ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ දින 20 වැනි සංවත්සරය වසර ගණනාවක් පුරා ඔවුන්ගේ ජීවිතාරක්ෂක පරිත්‍යාග සඳහා ලොව පුරා සිටින රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ට ස්තූති කිරීමට සහ රෝගීන්ට සහ පරිත්‍යාගශීලීන්ට ඇති දැඩි බලපෑමට ගෞරව කිරීමට විශිෂ්ට හා කාලෝචිත අවස්ථාවකි. එය අඛණ්ඩ අභියෝගවලට මුහුණ දීමටත්, ආරක්ෂිත රුධිර පාරවිලයනය විශ්වීය වශයෙන් ප්‍රවේශ විය හැකි අනාගතයක් කරා ප්‍රගතිය වේගවත් කිරීමටත් කාලෝචිත මොහොතකි.

අරමුණු:

* ලොව පුරා සිටින මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ සෞඛ්‍ය සහ යහපැවැත්ම සඳහා දායක වූ මිලියන සංඛ්‍යාත ස්වේච්ඡා රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ට ස්තුති කිරීම සහ හඳුනා ගැනීම.

* ජාතික රුධිර වැඩසටහන්වල ජයග්‍රහණ සහ අභියෝග ප්‍රදර්ශනය කිරීම සහ හොඳම භාවිතයන් සහ උගත් පාඩම් බෙදාගැනීම.

* ආරක්ෂිත රුධිර පාරවිලයනය සඳහා විශ්වීය ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා නිතිපතා, නොගෙවූ රුධිර පරිත්‍යාගයේ අඛණ්ඩ අවශ්‍යතාවය ඉස්මතු කිරීම.

* තරුණයින් සහ සාමාන්‍ය ජනතාව අතර නිතිපතා රුධිර පරිත්‍යාග සංස්කෘතියක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ සංචිතයේ විවිධත්වය සහ තිරසාර බව වැඩි කිරීම.

* ගර්භණී සමයේදී සහ දරු ප්‍රසූතියේදී සංකූලතා ඇති කාන්තාවන්ට, දරුණු රක්තහීනතාවයෙන් පෙළෙන දරුවන්ට, බොහෝ විට මැලේරියාව හෝ මන්දපෝෂණය හේතුවෙන් ඇති වන, අනතුරුවලට ගොදුරු වූවන් සහ ශල්‍යකර්ම සහ පිළිකා රෝගීන් සඳහා රුධිරය අවශ්‍ය වේ.

* රුධිරය අවශ්‍ය ඕනෑම වේලාවක සහ කොතැනක හෝ ලබා ගත හැකි බව සහතික කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් සෞඛ්‍ය සම්පන්න පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාවක් විසින් නිතිපතා රුධිර පරිත්‍යාග කිරීම අවශ්‍ය වේ.

* රුධිරයේ අවශ්‍යතාවය විශ්වීය වුවත්, රුධිරයට ප්‍රවේශය එසේ නොවේ. අඩු සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල රුධිර හිඟය උග්‍ර වේ.

* සෑම රුධිරයක් හෝ ප්ලාස්මා පරිත්‍යාගයක්ම වටිනා ජීවිතාරක්ෂක තෑග්ගකි; නිතිපතා පරිත්‍යාග කිරීම ආරක්ෂිත සහ තිරසාර සැපයුමක් ගොඩනැගීම සඳහා යතුරයි.

* නිත්‍ය රුධිර හා ප්ලාස්මා පරිත්‍යාග සඳහා ජනගහනයේ පුලුල් සහභාගීත්වය සෑම කෙනෙකුටම අවශ්‍ය වූ විට රුධිරය සහ ප්ලාස්මා ප්‍රෝටීන වෙත ප්‍රවේශ විය හැකි බව සහතික කරයි.

* රුධිර සහ ප්ලාස්මා පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ ආරක්ෂාව සහ යහපැවැත්ම සහතික කිරීම ඉතා වැදගත් වේ; එය නිත්‍ය පරිත්‍යාග සඳහා කැපවීම ගොඩනැගීමට උපකාරී වේ.

* රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන් ඔබට ස්තුතියි. ඔබේ පරාර්ථකාමී පරිත්‍යාගයන් ලොව පුරා සිටින මිලියන සිය ගණනක් මිනිසුන්ගේ මෙන්ම ඔවුන්ගේ පවුල්වල සහ ප්‍රජාවන්ගේ ජීවිත සහ යහපැවැත්ම කෙරෙහි ගැඹුරු බලපෑමක් ඇති කර ඇත.

⭕ඔබට කළ හැකි දේ

* ස්වේච්ඡා රුධිර පරිත්‍යාගශීලියෙකු සහ අන් අයට ආශ්වාදයක් වන්න.

* නිත්‍ය පරිත්‍යාගශීලියෙකු වීමට කැපවී වසර පුරා ලේ දන් දෙන්න.

* නිතිපතා රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන් වීමට ඔබේ මිතුරන් සහ පවුලේ අය දිරිමත් කරන්න.

* ඔබේ ප්‍රජාවේ සාමාජිකයින් වෙත ළඟා වීමට, පරිත්‍යාගශීලීන්ට රැකවරණය සැපයීමට සහ රුධිර පරිත්‍යාග සැසි/ධාවක කළමනාකරණය කිරීමට රුධිර සේවාව සමඟ ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් වන්න.

* ඔබගේ රුධිර වර්ගය සොයාගෙන රුධිර පරිත්‍යාගශීලියෙකු ලෙස ලියාපදිංචි වන්න.

* ඔබගේ සමාජ ජාල සමඟ ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ දිනයට සහභාගී වන්න.

⭕සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශ

* ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ දිනය සැමරීම සඳහා (අථත්‍ය) ක්‍රියාකාරකම් සංවිධානය කිරීම සහ සහභාගී වීම, මහජනතාවට, රජය හරහා සහ අනෙකුත් අංශ වෙත ස්වේච්ඡාවෙන් නොගෙවූ රුධිර පරිත්‍යාග කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම.

* සාමාන්‍ය සහ හදිසි අවස්ථා වලදී ආරක්ෂිත සහ ප්‍රමාණවත් රුධිර සැපයුමක් සහතික කිරීම සඳහා හොඳින් සංවිධානය වූ, කැපවූ ස්වේච්ඡා, වැටුප් නොලබන රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ තීරණාත්මක කාර්යභාරය පිළිගත යුතුය.

* ස්වේච්ඡා ලේ පරිත්‍යාග කිරීමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා සම්පත් සහ යටිතල පහසුකම් සැපයීම.

* සමස්ත ජනගහනය සඳහා ආරක්ෂිත සහ ගුණාත්මක සහතික කළ රුධිර පාරවිලයනය සඳහා සාධාරණ ප්‍රවේශයක් ලබා දෙන ජාතික වශයෙන් සම්බන්ධීකරණය කරන ලද රුධිර පාරවිලයන සේවා සංවර්ධනයට සහාය වීම.

* රුධිර හා රුධිර නිෂ්පාදන සඳහා තත්ත්ව සහතික පද්ධති සකස් කරන්න.

* රුධිර පරිත්‍යාගයේ වැදගත්කම සහ රුධිරය සඳහා ජාතික අවශ්‍යතා සපුරාලීමේදී ඔබේ රටෙහි සාර්ථකත්වයන් සහ අභියෝග පිළිබඳව මාධ්‍ය වෙත කතා කරන්න.

⭕ජාතික රුධිර පාරවිලයන සේවා

* රුධිරය ලබාදීමේ වැදගත්කම පිළිබඳ තොරතුරු බෙදා හැරීම.

* ලෝක රුධිර පරිත්‍යාගශීලි දින ප්‍රචාරක වෙබ් අඩවියෙන් ඔබට බාගත හැකි ප්‍රචාරක ද්‍රව්‍ය බෙදාහරින්න.

* අතථ්‍ය ලෝක රුධිර දායක දින සැමරුමක් සංවිධානය කරන්න. මෙයට ඇතුළත් විය හැකිය: ප්‍රමුඛ දේශපාලනඥයන්, ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් සහ ක්‍රීඩා විරුවන්ට ලේ දීමේ වැදගත්කම වීඩියෝ කිරීමට හෝ සන්නිවේදනය කිරීමට ආරාධනා කිරීම;

* ඔබේ වෙබ් අඩවිය සහ සමාජ නාලිකා හරහා ප්‍රවර්ධන ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කිරීම සහ බෙදා හැරීම; රුධිර මධ්‍යස්ථානවල අතථ්‍ය චාරිකා පිහිටුවීම සහ රුධිර පරිත්‍යාග සහ පාරවිලයනය පිළිබඳව ඉගෙන ගැනීමට මහජනතාවට ආරාධනා කිරීම; සහ ලේ දන්දීමේ සාර්ථක කතා සහ වීරෝදාර රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන් ඔබේ මාධ්‍ය වෙත ප්‍රවර්ධනය කිරීම.

* රුධිර පරිත්‍යාග සහ රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ රැකවරණය සඳහා යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම.

* පරිත්‍යාගශීලීන්ගේ සෞඛ්‍යය සහ රැකවරණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහ රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන්ට ගුණාත්මක සේවාවක් සැපයීම.

⭕ලේ  දන් දෙන්න පුළුවන් කාටද

බොහෝ අය හොඳ සෞඛ්‍ය සම්පන්න නම් රුධිරය ලබා දිය හැකිය. රුධිර පරිත්‍යාගශීලියෙකු වීමට යමෙකු විසින් සපුරාලිය යුතු මූලික අවශ්‍යතා කිහිපයක් තිබේ. මූලික සුදුසුකම් මාර්ගෝපදේශ කිහිපයක් පහත දැක්වේ:

✅වයස

ඔබ වයස අවුරුදු 18 සහ 65 අතර වේ.

* සමහර රටවල ජාතික නීති මගින් වයස අවුරුදු 16-17 අතර ළමුන්ට පරිත්‍යාග කිරීමට අවසර දී ඇත්තේ ඔවුන් අවශ්‍ය කායික හා රක්තපාත නිර්ණායක සපුරාලන අතර සුදුසු කැමැත්ත ලබාගෙන තිබේ නම් පමණි.

* සමහර රටවල වයස අවුරුදු 65 ට වැඩි නිත්‍ය පරිත්‍යාගශීලීන් වගකිවයුතු වෛද්‍යවරයාගේ අභිමතය පරිදි පිළිගත හැක. සමහර රටවල ඉහළ වයස් සීමාව අවුරුදු 60 කි.

✅බර

ඔබ අවම වශයෙන් කිලෝ ග්රෑම් 50 ක් බරයි.

* සමහර රටවල, සම්පූර්ණ රුධිර පරිත්‍යාග කරන පරිත්‍යාගශීලීන් 350 ml ± 10% පරිත්‍යාග කිරීම සඳහා අවම වශයෙන් කිලෝග්‍රෑම් 45ක් බරින් යුක්ත විය යුතුය.

✅සෞඛ්‍ය 

ඔබ පරිත්‍යාග කරන අවස්ථාවේ ඔබ හොඳ සෞඛ්‍ය තත්වයකින් සිටිය යුතුය.

ඔබට සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, උණ, උගුරේ අමාරුව, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, බඩේ දෝෂයක් හෝ වෙනත් ආසාදනයක් ඇත්නම් ඔබට පරිත්‍යාග කළ නොහැක.

ඔබ මෑතකදී පච්චයක් හෝ ශරීරය සිදුරු කර ඇත්නම්, ක්රියා පටිපාටියේ දින සිට මාස 6 ක් සඳහා ඔබට පරිත්යාග කළ නොහැක. ශරීරය සිදුරු කිරීම ලියාපදිංචි සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකු විසින් සිදු කර ඇත්නම් සහ කිසියම් දැවිල්ල සම්පූර්ණයෙන්ම සමනය වී ඇත්නම්, ඔබට පැය 12 කට පසු රුධිරය පරිත්‍යාග කළ හැකිය.

ඔබ සුළු ක්‍රියා පටිපාටියක් සඳහා දන්ත වෛද්‍යවරයා වෙත ගොස් ඇත්නම්, පරිත්‍යාග කිරීමට පෙර ඔබ පැය 24ක් බලා සිටිය යුතුය.

* පරිත්‍යාග කරන ස්ථානයේ පරීක්ෂණයක් සිදු කරනු ලැබේ. බොහෝ රටවල, කාන්තාවන් සඳහා හීමොග්ලොබින් මට්ටම 12.0 g/dl ට නොඅඩු සහ පිරිමින් සඳහා 13.0 g/dl ට නොඅඩු විය යුතුය.

✅ගමන්

මදුරුවන්ගෙන් බෝවන ආසාදන ආවේණික ප්‍රදේශවලට ගමන් කිරීම, උදා. මැලේරියාව, ඩෙංගු සහ සිකා වෛරස් ආසාදන තාවකාලිකව කල් දැමීමට හේතු විය හැක.

බොහෝ රටවල් රුධිර පාරවිලයනය මගින් විචල්‍ය Creutzfeldt-Jakob රෝගය (vCJD) සම්ප්‍රේෂණය කිරීමේ අවදානම අඩු කිරීමේ පියවරක් ලෙස, නිශ්චිත රටවල හෝ ප්‍රදේශවල නිශ්චිත සමුච්චිත නිරාවරණ කාල සීමාවන් සඳහා ගමන් හෝ පදිංචි ඉතිහාසයක් ඇති රුධිර පරිත්‍යාගශීලීන් කල් දැමීමේ ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කළේය.

✅හැසිරීම්

ඔබ රුධිරය ලබා නොදිය යුතුය:

* ඔබ පසුගිය මාස 12 තුළ "අවදානමක" ලිංගික ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදුනේ නම්

* පහත හැසිරීම් ඇති පුද්ගලයන් ස්ථිරවම කල් දමනු ලැබේ:

* HIV (AIDS වෛරසය) සඳහා ධනාත්මක පරීක්ෂණයක් කර තිබේද?

ජාතික රුධිර පරිත්‍යාගශීලි තේරීම් මාර්ගෝපදේශවල, හැසිරීම් සුදුසුකම් නිර්ණායක වැඩිය. විවිධ රටවල නිර්ණායක වෙනස් විය හැකිය.

✅ගැබ් ගැනීම සහ මව්කිරි දීම

ගැබ් ගැනීමෙන් පසු, කල් දැමීමේ කාලය ගර්භණී කාලය මෙන් මාස ගණනක් පැවතිය යුතුය.

මව්කිරි දෙන අතරතුර රුධිරය පරිත්යාග කිරීම සුදුසු නොවේ. දරු ප්රසූතියෙන් පසුව, කල් දැමීමේ කාලය අවම වශයෙන් මාස 9 ක් (ගර්භණීභාවය සඳහා) සහ ඔබේ දරුවා සැලකිය යුතු ලෙස කිරි වැරීමෙන් මාස 3 කට පසුව (එනම් ඔහුගේ/ඇයගේ පෝෂණයෙන් වැඩි කොටසක් ඝන ද්රව්ය හෝ බෝතල් පෝෂණයෙන් ලබා ගැනීම).

⭕පරිත්‍යාග කිරීමට ඇති සුදුසුකම් පිළිබඳ වැඩි විස්තර

නිශ්චිත රටවල රුධිර සේවයේ දී පුද්ගලයින් රුධිරය පරිත්‍යාග කරන විට ජාතික සුදුසුකම් මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය කළ යුතුය. ඕනෑම සෞඛ්‍ය තත්වයන්, ඖෂධ, වෘත්තීන් හෝ සංචාරක ඉතිහාසයක් ඔබට රුධිරය ලබාදීමේ හැකියාවට බලපෑ හැකිද යන්න සොයා බැලීම සඳහා, කරුණාකර ජාතික/ප්‍රාදේශීය රුධිර සේවාවල සවිස්තරාත්මක තොරතුරු සෙවිය හැකිය.

Leo Poornima Nethmini

First Year

Faculty of Arts

Friday, June 7, 2024

ලෝක සාගර දිනය


ලෝක සාගර දිනය සෑම වසරක ම ජුනි 8වන දිනට යෙදී තිබේ.ලෝකයේ පවතින ජල ප්‍රමාණයෙන් 97%ක් ම අයත් වනුයේ කරදිය ජලය හෙවත් සාගර ජලය යි.ස්වභාව සෞන්දර්යයේ අපූර්වත ම දායාදයක් ලෙස සාගරය අර්ථ දැක්විය හැකිය.පෘථිවිය නීල හරිත ගෝලය යනුවෙන් අර්ථ දක්වන්නේ පෘථිවි ගෝලයෙන් 10%ක් සාගර ජලයෙන් වට වී ඇති නිසා ය.1991 ජුනි මස 08වන දින රියෝ ද ජෙනයිරෝ  නුවර දී පැවති ගෝලීය සංසදයේ සාකච්ඡාවකින් අනතුරුව ලෝකය හමුවේ ලෝක සාගර දිනයක් පිළිබඳව ප්‍රථම වරට යෝජනා කර ඇත.පසුව 2008 වර්ෂයේ දී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය විසින් ජුනි 8වන දින ලෝක සාගර දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.2009 වර්ෂයේ දී "අපේ සාගරය අපේ වගකීමයි" යන තේමාව මූලික කරගෙන සාගරය හා සාගරය පද්ධතියේ අවශ්‍යතාව  පිළිබඳ ලෝක ජනතාව දැනුවත් කරමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ප්‍රථම වරට සාගර දිනය සමරන ලදී.

මහ සයුරේ වැදගත්කම.

සාගරය අපට වැදගත් වන්නේ ආහාරමය වශයෙන් මිනිසා ලබා ගන්නා මත්ස්‍ය හා මුහුදු ආහාර මත පමණක්ම නොවේ. ලංකාව ඇතුළු ලෝකයේ සෑම රටක්ම මිනිසාගේ ආහාර අවශ්‍යතාවයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් සපුරා ගනු ලබන්නේ සාගරයෙන් ය.ගෝලීය වශයෙන් ගත් කළ සමස්ත සත්ව ප්‍රෝටීන් පරිභෝජනයෙන් 16%කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මුහුදු ආහාර වන අතර විවිධ ලොකු, කුඩා මත්ස්‍ය  විශේෂ, මොලුස්කාවන්,විවිධ ඇල්ගී වර්ග මෙන්ම විවිධ මුහුදු ශාක ආහාර ලෙස මිනිසා සපයා ගනී.එමෙන්ම මිනිසා ඇතුළු ලෝකයේ සෑම සත්ව කොට්ඨාසයකටම සුසනය සඳහා අවශ්‍ය ඔක්සිජන් වායුවෙන් 50%කට ආසන්න ප්‍රමාණයක ප්‍රතිශතයක් නිෂ්පාදනය කරනුයේ සාගරය යි."පයිටොප් ලැන්ටන් " නම් කුඩා ටීවී විශේෂය සාගරයේ ජීවත් වෙමින් ඔක්සිජන් වායුව නිෂ්පාදනයට විශාල පිටුවහලක් සපයයි.එමෙන්ම පෘථිවියේ දේශගුණය යනු කාලානුරූපීව වෙනස් වන සංඝටකයකි. පෘථිවි දේශගුණය යාමනය කිරීමට සාගර පද්ධතිය ප්‍රධාන දායකත්වයක් දක්වයි. එම නිසා සාගරය ගෝලීය දේශගුණ පාලන පද්ධතියක් ලෙස හඳුන්වා දිය හැකිය.සාගරය මගින් පෘථිවියේ උෂ්ණත්වය යාමනය කිරීම සිදුකිරීම තවත් වැදගත් කර්තව්‍යයකි.

සාගර පද්ධතිය යනු, ගෝලීය ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීමට උපකාරී වන ජීවී, අජීවී සම්පත් බහුල වාසස්ථානයකි.සංචාරක කර්මාන්තයේ ශක්තිමත් කිරීමට, ආහාර හා ඖෂධ ලබා ගැනීමට, විනෝදාස්වාදයක් ලබා ගැනීම ආදී සෑම අංශයකට ම ආධාරකයක් වෙමින් ලොව පුරා ගෝලීය ආර්ථිකය ශක්තිමත් කරන අපූර්ව තෝතැන්නක් ලෙස ද  සාගර පද්ධතිය හඳුන්වා දිය හැකිය.එමෙන්ම සාගර පද්ධතිය යනු අපූර්ව ජෛව විවිධත්වයකින් හෙබි කලාපයකි.පෘථිවි ගෝලයේ ජීවත් වන ජීවි අජීවී සංරචක වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ජීවත් වනුයේ සාගර පද්ධතිය ආශ්‍රිතව ය.මෙවැනි බොහෝ වැදගත්කම් රාශියක් මිනිසා ඇතුළු  සෑම සත්ත්ව කොට්ඨාසයකටම සාගර පද්ධතියෙන් හිමි වේ.

සාගර පද්ධතිය විනාශ වන්නේ ඇයි?.

ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු පෘථිවි ගෝලයේ පවතින සාගර පද්ධතිය නූතනයේ දරුණු අවදානමකට මුහුණ පා ඇත .සාගර පද්ධතිය විනාශ වීමට මුඛ්‍ය වශයෙන් බලපානුයේ මානව ක්‍රියාකාරකම් ය.රසායනික ද්‍රව්‍ය හා ප්ලාස්ටික්කාදී නොදිරන අපද්‍රව්‍ය සාගරයට එක් කිරීමෙන් සාගර ජීවීන් විශාල වශයෙන් වඳ වීමේ තර්ජනයට මුහුණ පා ඇත.මීට ප්‍රධාන නිදර්ශකය ලෙස නූතනයේ කැස්බෑවන් වඳවීමේ තත්ත්වය පෙන්වා දිය හැකිය.එමෙන්ම බෙරලාශ්‍රිතව සිදු කරන නව ඉදිකිරීම්,ව්‍යාපෘති මගින් සාගරයට නිකුත් කරන අප ජලය නිසා සාගරය හා ඒ ආශ්‍රිත පරිසරය විශාල වශයෙන් තර්ජනයට ලක්ව ඇත .සාගරය යනු ,මිනිසාගේ ජීවය රඳවා ගැනීමට විශාල සේවයක් සිදු කරන තෝතැන්නකි.

අද ලෝක සාගර දිනය දා ලෝකයක් වශයෙන් එක්ව සාගර පද්ධතියට බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය නැවැත්වීමටත්,කඩලාන පරිසර පද්ධතිය පෝෂණය කරමින් එය සුරක්ෂිත කරමින් සාගර ඛාදනය අවම කිරීමටත් කටයුතු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.ලෝකයක් වශයෙන් එක්ව සොබාදහමේ අපූර්ව දායාදයක් වන මිනිසා ඇතුළු සියලු සත්ව කොට්ඨාසයන්ගේ ජීවය රඳවා තබන සාගර පද්ධතිය රැක ගැනීමට නොපැකිළව ක්‍රියා කරමු.

Leo Nisansala Mihirani

Second Year

Faculty of Arts

වප් පුන් පොහෝ දිනය

  වප් පුන් පොහෝ දිනය අසිරිමත් බෞද්ධාගමික සිදුවීම් රැසක් සිදුවුනු වැදගත් පොහෝ දිනයකි. මහා පවාරණය, දේවාවරෝහණය, සාරිපුත්ත තෙරණුවෝ ප්‍රඥාවෙන් අග...