සමාජය හා දරිද්රතාවය
දරිද්රතාවය යනු දුප්පත්කමයි. මෙහිදී පුද්ගලයන්ගේ මූලික අවශ්යතා අවශ්ය ප්රමාණයෙන් ලබාගත නොහැකි වීම දරිද්රතාවයේ මූලික සිද්ධාන්තයයි. ශ්රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් සලකා බැලීමේදී මෑත වසර කිහිපය තුළ ආර්ථික වර්ධනයේ ඇති වූ තිරසර බව හේතුකොට ගෙන දිළිඳුකම සැලකිය යුතු මට්ටමකින් අඩුවී ඇති බව ශ්රී ලංකා මහ බැංකු වාර්තා පෙන්වා දේ . 2009 /2010 වසර වල 8.9% ක මට්ටමකින් පැවති දිළිඳු කුටුම්භ ප්රතිශතය 2012 දී 6.5% තෙක් පහත වැටී ඇත.ඒ අනුව 2012/ 2013 ගෘහ ඒකකවල ආදායම් වියදම් සමීක්ෂණයේ ප්රතිඵල අනුව ජනතාව අතර ආදායම් බෙදී යාමේ අසමානතාවය අඩුවීමක් පෙන්නුම් කර ඇත.2009 වසර වලදී 0.49% ක්ව පැවැති ගිනි සංගුණකය 2012 වර්ෂයේදී 0.48% ක් දක්වා අඩුවී ඇත.මේ සඳහා ප්රධාන වශයෙන්ම හේතු වී ඇත්තේ අඩු ආදායම්ලාභී පවුල් ඉලක්ක කරගනිමින් විවිධ ව්යාපෘති ක්රියාත්මක කිරීමයි. ශ්රී ලංකාවේ දරිද්රතාවයෙන් පෙළෙන අයගෙන් 90% ක්ම ග්රාමීය ජනතා වීම කැපී පෙනෙයි.එසේම 2014 දී ශ්රී ලංකාවේ ජනගහනය 6.7 % ක් ජාතික දරිද්රතා මට්ටමට පහළින් සිටින බව ආසියානු සංවර්ධන බැංකු වාර්තා පෙන්වා දෙයි.විශේෂයෙන්ම ශ්රී ලංකාවේ දරිද්රතාවයේ පෙන්නුම් කෙරෙන තවත් පැතිකඩක් වන්නේ ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය පෙන්වා දෙන පරිදි 2018 වසර සිට අද දක්වාම දකුණු ආසියාතික රටවල් අතරින් මන්ද පෝෂණය අතින් දෙවෙනි ස්ථානයේ ශ්රී ලංකාව පසු වීමද ආසියාවේ ළමා මන්ද පෝෂණය අතින් හයවන ස්ථානයේ ශ්රී ලංකාව පසු වීමද කැපී පෙනෙයි.එසේම ශ්රී ලංකාවේ අධික ලෙස දරිද්රතාවෙන් පෙලෙන පිරිස් ජීවත් වෙන්නේ මොනරාගල, මඩකලපුව, මුලතිව්, මන්නාරම යන දිස්ත්රික්ක වලය.
* *දරිද්රතාවයට හේතු සාධක**
*ආර්ථික අසමතුලිතතාවය* – ධනයේ අසාමතුලිත බෙදාහැරීමත් සමඟ ධනවත් සහ දුප්පත් අය අතර පරාසය වැඩිවීම, පීඩිත ජනතාවගේ ජීවිත තත්ත්වය දියුණුවීම අවහිර කරයි.
*විරැකියාව* – වෘත්තීය අවස්ථා නොමැතිවීම හෝ අඩු වැටුප් ලැබීම මඟින් පුද්ගලයන්ගේ මූලික අවශ්යතා සපුරාලීමට බාධා එල්ල වේ.
*අධ්යාපනය නොමැතිවීම* – නිසි අධ්යාපනය සහ කුසලතා නොමැතිවීම නිසා පුද්ගලයන්ට ශක්තිමත් රැකියා අවස්ථා ලබාගැනීමට නොහැකි වේ.
*ජීවන වියදම වැඩිවීම* – විශේෂයෙන් වර්ධනය වන ආර්ථිකයක, අත්යවශ්ය භාණ්ඩ සහ සේවාවන් මිලදී ගැනීමට දුගී ජනයා හට බොහෝ දුෂ්කරතා ඇති කරයි.
*දේශපාලන අස්ථායීතාවය සහ දූෂණය* – දුර්වල පාලනය, දූෂණය සහ අසාර්ථක ආර්ථික ප්රතිපත්ති නිසා දුගී ජනතාවට අවශ්ය සම්පත් ලබාදිය නොහැකි වේ.
*ස්වාභාවික විපත් සහ දේශගුණික වෙනස්වීම්* – ගංවතුරු, නියග සහ අනිකුත් ස්වාභාවික විපත් නිසා ගොවිතැන හා ජීවනෝපාය බිඳවැටීම, දුප්පත්කම තවත් දැඩි කිරීම.
*සමාජ විකල්පන සහ අභිප්රේතය* – කාන්තා, සුළු ජාතිකයන්, සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයන්ට අධ්යාපනය, රැකියා සහ සෞඛ්ය සේවා ලබා ගැනීමේ අවස්ථා සීමා වේ.
* *_දුප්පත්කම සමාජයට ඇති බලපෑම්_*
*සෞඛ්ය ගැටලු* – දුගී පුද්ගලයන්ට යෝග්ය සෞඛ්ය සේවා නොලැබීම නිසා ඔවුන් කායික හා මානසික දුර්වලතාවන්ට ලක් වේ.
*අපරාධ වර්ධනය* – ජීවිනෝපාය නොමැති පුද්ගලයින් නීතිවිරෝධී ක්රියාකාරකම් සදහා යොමු වීම.
*අඩු සාක්ෂරතාවය* – දුප්පත් පවුල්වල දරුවන් අධ්යාපනයෙන් බැහැරවී අවිධිමත් රැකියාවල නිරතවීමෙන් සාක්ෂරතාවය අවම වීම.
*සමාජ අස්ථායීතාවය* – සමාජයේ දැඩි දරිද්රතාවය විරෝධතා, වැඩ වර්ජන සහ ගැටළු ඇතිකරයි.
*නිවාස නොමැතිකම* – තෘප්තිමත් ආදායමක් නොමැතිව, බොහෝ පවුල් නිවාස රහිතව හෝ අනවසර මුඩුක්කු පැල්පත් ආදියෙහි ජීවත් වේ.
*ළමා ශ්රමය* – දුප්පත්කම නිසා දරුවන් අධ්යාපනය හැර, බරපතළ සහ අනතුරුදායක රැකියාවල නියැලෙන අවස්ථා වැඩිවේ.
* *_දුප්පත්කමට පිළියම්_*
*ගුණාත්මක අධ්යාපනය ලබාදීම*
නොමිලේ සහ ප්රවේශමත් අධ්යාපනය පුද්ගලයින්ට හොඳ රැකියා ලබා ගැනීමට සහ වෘත්තීය දියුණුවට ඉවහල් වේ.
රැකියා අවස්ථා සහ ආර්ථික වර්ධනය – රජය සහ පුද්ගලික ආයතන විසින් වැඩි වැඩ අවස්ථා නිර්මාණය කළ යුතුය.
*සමාජ සුභසාධන වැඩසටහන්*
ආහාර සහනාධාර, සෞඛ්ය සේවා, සහ මූල්ය සහනාධාර මඟින් අඩු ආදායම්ලාභී පවුල් වලට සහාය කළ හැක.
*ව්යවසායකත්වය දිරිමත් කිරීම*
කුඩා ව්යාපාර සහ ආයෝජන දිරිමත් කිරීම මඟින් පුද්ගලයින්ට ආර්ථික ස්වාධීනත්වය ලබාදිය හැක.
*සාධාරණ වැටුප් සහ කම්කරු* *අයිතිවාසිකම් සුරැකිම*
කම්කරුවන්ට යෝග්ය වැටුප් ලබාදීම සහ කාර්ය පරිසරය යහපත් කිරීම දුප්පත්කම අඩු කිරීමට උපකාරී වේ.
*නොමිලේ හෝ අඩු මිලට* *සෞඛ්ය සේවා සැලසීම* – අධික වියදම් සහිත සෞඛ්ය සේවා හේතුවෙන් දුගී ජනයා පීඩාවය පත් වන අතර එම පහසුකම් ලබා ගැනීමට ඔවුහු අසමත් වෙති.එහෙයින් රජය රෝහල් ආදියෙහි පහසුකම් වර්ධනය කළ යුතු ය.
*පරිසර සංරක්ෂණය* – ස්වාභාවික විපත් වලට හේතු වන මානව ක්රියාකාරකම් අවම කිරීම සහ භූමිකම්පන, ගංවතුරු ආදී ස්වාභාවික විපත් වලට සූදානම් වීම.
*දූෂණය අවම කිරීම* – ජනතාවට හිමි සම්පත් නිසි ලෙස ලබාදිය යුතු අතර, විශේෂයෙන් දූෂණය හා අපරාධ පාලනය කළ යුතුය.
දුප්පත්කම යනු පුද්ගලයින්ට පමණක් නොව, සමාජයටද දැඩි බලපෑම් ඇති කරන ආවේගශීලී ගැටලුවකි. එය ආර්ථික අස්ථායීතාවය, සමාජ විරෝධී ක්රියාවලි, සහ අඩු ජීවන තත්ත්වයන් සඳහා මූලික හේතුවක් වේ. කෙසේවෙතත්, අධ්යාපනය, රැකියා, සෞඛ්ය සහ සාධාරණ ප්රතිපත්ති ආදිය ශක්තිමත් කිරීමෙන්, දුප්පත්කම අඩු කළ හැක. ආණ්ඩු, සංවිධාන සහ පුද්ගලයින් එක්ව ක්රියා කළහොත්, වඩා සාධාරණ සහ සමානාත්මක සමාජයක් ගොඩනැගිය හැක.
