*ලෝක වනජීවී දිනය*
ලෝක වනජීවී දිනය (World Wildlife Day) මාර්තු 03 දින එනම් අද දිනට යෙදී තිබේ.
ලෝකයේ වන සතුන් සහ ශාක පිළිබඳ සැමරීම සහ දැනුවත් කිරීම සඳහා මෙම දිනය වෙන් කර ඇති අතර, පසුගිය දශකය තුළ ලෝකයේ වනජීවී සංඛ්‍යාව සහ තිරසාර බව සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වී ඇත.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සඳහන් කරන පරිදි “ලෝක වනජීවී දිනය වාර්ෂික සැමරුමක් වුවද, වනජීවී සංරක්ෂණය යනු සෑම දිනකම අවධානය සහ ක්‍රියාකාරිත්වය අවශ්‍ය වන ගැටලුවකි.
සිව්පාවගෙන් ද ඇළ දොළ ගංගාවන්ගෙන් ද පිරිසිදු වාතාශ‍්‍රයෙන්ද සාරවත් පොළවකින්ද තොරව මිනිසාගේ පැවැත්ම ගැන සිතිය නොහැකිය. අපට ජීවත් වීමට ඇවැසි හුස්ම පොද ලබා දෙන්නේ,ජලය සහ ආහාර ලබා දෙන්නේද වාසස්ථාන සහ බෙහෙත් ලබා දෙන්නේ ද ස්වාභාවික පරිසරයයි.
ලෝකයේ තර්ජනයට ලක්වූ ජීවි විශේෂයන්ගේ අන්තර් ජාතික වෙළඳාම් පිළිබඳ සම්මුතිය වන CITES සම්මුතියට වසර 40ක් සැපිරීම නිමිත්තෙන් 2013 මාර්තු 03 දින බැංකොක් නුවරදී පැවති පාර්ශ්වකරුවන්ගේ 16 වන සම්මේලනයේදී මාර්තු 03 “ලෝක වනජීවී” දිනය ලෙස නම් කිරීමට යෝජනා විය. ඒ අනුව එම වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේදී ජිනිවාහි දී පැවැති එක්සත් ජාතීන්ගේ 68 වන මහා සභාවේ දී වනජීවීන් පිළිබඳව ලෝක අවධානය යොමුකිරීම සඳහා මාර්තු 03 ලෝක වනජීවී දිනය ලෙස නිත්‍ය වශයෙන් ප්රකාශයට පත් කරන ලදී.
ඒ අනුව එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්ෂික දින දර්ශනයේ 2014 වර්ෂයේ සිට මාර්තු 03 වනජීවි දිනය ලෙස සටහන්ව ඇති අතර එදින වනජීවීන් පිළිබඳව ලෝක අවධානය යොමුකරවන සහ ඒ වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක වන විශේෂිතම දිනය බවට පත්ව ඇත.
මිනිසාගේ පැවැත්ම උදෙසා වනජීවීන්ගෙන් සිදුවන පාරිසරිකමය, ජානමය, සමාජීයමය, ආර්ථිකමය, විද්‍යාත්මක, අධ්‍යාපනිකමය, සංස්කෘතිකමය සහ සෞන්දර්යාත්මක වටිනාකම් අගැයීමට ලක් කරමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ 68 වන මහා සමුළුවේ දී මාර්තු 03 ලෝක වනජීවි දිනය ලෙස ප්රකාශයට පත් කෙරිණි.
ශ්රී ලංකාව ශාක සහ සත්ව විවිධත්වය අතින් කලාපීය මෙන්ම ගෝලීය වශයෙන් ඉතා ඉහළ ස්ථානයක සිටියි. ශ්රී ලංකාව ආසියානු කලාපයේ පිහිටි ජීවී විශේෂ ඝනත්වය (ව.කි.මී.10,000 ජිවත් වන ජීවී විශේෂ සංඛ්‍යාව) වැඩිම රටක් ලෙස පිළිගනු ලැබේ.
මෙරට සුපුෂ්පික ශාක, උභය ජීවීන්, උරගයින් මෙන්ම ක්ෂිරපායී සත්ව විශේෂ සංඛ්‍යාව ඉතා ඉහළ අගයක් ගනී. එසේම මෙහි පවත්නා උස් ශාක සහ පෘෂ්ඨ වාංශිකයින් පිළිබඳව තව දුරටත් අධ්‍යයනය කරන්නේ නම් තොරතුරු රැසක් අනාවරණය කරගැනීමේ හැකියාව පවතී. සමනලුන්, බත්කූරන්, ගොළුබෙල්ලන් සහ ඇල්ගි විශේෂද රාශියක් මෙහි පවත්නා අතර කෘමි විශේෂ පිළිබඳව ද වැඩි අවධානයක් යොමු විය යුතුව තිබේ.
උඩුවියන් ආශ‍්‍රිතව ජීවත් වන සත්ව විශේෂ රාශියකට ද ශ්රී ලංකාව වාසස්ථාන සපයයි. මෙරට සිදු වන ශීඝ‍්‍ර වන හානිය හේතුවෙන් ඇතැම් ජීවී විශේෂයන් හඳුනාගැනීමටත් පෙර මෙරටින් විනාශ වී ගොස් ඇත.
සමහර ශ්රී ලංකාවටම ආවේණික ජීවීන් විශේෂ වර්තමානය වනවිට වදවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත.අපි ඔවුන්ව සුරක්ෂිත කල යුතුය.
වනජීවීන්ගේ ජීවිත සුරක්ෂිත කළ යුත්තේ උන්ව දැකීමෙන් ආශ්වාදයක් ලබා ගැනීමට පමණක් නොව, වනජීවීන් පරිසර පද්ධති හා මිනිස් ජීවිත එකිනෙක බැඳී පවතින නොබිඳෙන සම්බන්ධතාවක් නිසා බව තේරුම් ගත යුතුව ඇත.
World Wildlife Day
Every year on March 3rd, the world comes together to celebrate World Wildlife Day, a day dedicated to recognising the vital role of wildlife in our ecosystems and the urgent need to protect it. This global observance was established in 2013 by the United Nations General Assembly (UNGA) to commemorate the signing of the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES) in 1973. Over the years, World Wildlife Day has become a platform for raising awareness about the challenges facing wildlife and promoting conservation efforts worldwide.Wildlife is the heart of our planet. Wild animals and plants are at the core of life on Earth. From towering forests to coral reefs, they sustain ecosystems, regulate natural processes, and support biodiversity. Forests alone house 60,000 tree species, 80% of amphibians, and 75% of bird species. They also provide natural resources that support over 1.6 billion people worldwide with food, medicine, and income. Without wildlife, ecosystems collapse, and so does the balance of life.However, human activities continue to push wildlife toward extinction. Over 1 million species are at risk due to deforestation, illegal wildlife trade, pollution, and climate change. At the same time, the destruction of biodiversity threatens global economies—over 50% of the world’s GDP depends on nature, yet financial resources for conservation remain insufficient.
The theme of 2025 is "Wildlife Conservation Finance: Investing in People and Planet."This year’s theme focuses on innovative financial solutions to protect wildlife while ensuring sustainable development. Although USD 143 billion is invested annually in biodiversity conservation, experts estimate that USD 824 billion is needed each year to meet global conservation targets. The Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework aims to mobilise at least USD 200 billion annually for biodiversity conservation by 2030 and eliminate harmful subsidies that contribute to environmental destruction.
To bridge the funding gap, new financial models are emerging:
* Debt-for-Nature Swaps—Converting national debts into conservation funds.
* Wildlife Conservation Bonds—Attracting private investment for wildlife protection.
* Payments for Ecosystem Services (PES) – Creating financial incentives for landowners and communities to conserve wildlife.
A Global Call to Action World
Wildlife Day 2025 will serve as a global platform to explore these financial strategies and bring together governments, organisations, businesses, and individuals in the fight for conservation. The CITES Secretariat, in collaboration with the United Nations Development Programme (UNDP), WILDLABS, Jackson Wild, and the International Fund for Animal Welfare (IFAW), is organising a high-level event at the United Nations Palais des Nations in Geneva, Switzerland.
Wildlife is not just about majestic animals and breathtaking landscapes—it is about our survival, our economies, and the health of our planet. This March 3rd, let’s not just celebrate nature—let’s commit to financing its protection. Whether through raising awareness, supporting sustainable initiatives, or advocating for stronger conservation policies, every action counts.
*Protecting Wildlife is Protecting Our Future. The wild is calling. Will we answer?*
