ජාත්‍යන්තර මානව සහයෝගීතා දිනය

ජාත්‍යන්තර මානව සහයෝගීතා දිනය (IHSD), දෙසැම්බර් 20 දින සමරන අතර එය  එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සහ එහි සාමාජික රටවල ජාත්‍යන්තර වාර්ෂික එක්සත් දිනයකි. එහි ප්‍රධාන පරමාර්ථය වන්නේ දරිද්‍රතාවය අවම කිරීම සඳහා ගෝලීය අරමුණු සහ මුලපිරීම් පිළිබඳව සාමාජික රාජ්‍යයන් දැනුවත් කිරීම සහ ලොව පුරා ස්වාධීන ජාතීන්ගේ දරිද්‍රතාවය අඩු කිරීමේ උපාය මාර්ග සැකසීම සහ බෙදාගැනීම මගින් සහයෝගීතාවයේ විශ්වීය වටිනාකම හඳුනා ගැනීමයි 

ජාත්‍යන්තර මානව සහයෝගීතා දිනය යනු:

#විවිධත්වය තුළ අපගේ එකමුතුකම සමරන දිනයක්;

#ජාත්‍යන්තර ගිවිසුම්වලට ඔවුන්ගේ කැපවීම්වලට ගරු කරන ලෙස රජයන්ට මතක් කරන දිනයක්;

#සහයෝගීතාවයේ වැදගත්කම පිළිබඳව මහජනතාව දැනුවත් කිරීමේ දිනයක්;

#දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම ඇතුළු තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා සහයෝගීතාව ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ මාර්ග පිළිබඳ විවාදය දිරිමත් කරන දිනයක්;

#දිළිඳුකම පිටුදැකීම සඳහා නව මුලපිරීම් දිරිගැන්වීම සඳහා ක්‍රියාකාරී දිනයක්.

පසුබිම

21 වැනි සියවසේ ජාත්‍යන්තර සබඳතාවල මූලික වටිනාකම්වලින් එකක් ලෙස සහස්‍ර ප්‍රකාශය තුළ සහයෝගීතාව හඳුනාගෙන ඇති අතර, එහි දුක් විඳීමට හෝ අවම වශයෙන් ප්‍රතිලාභ ලබන අයට වැඩි ප්‍රතිලාභ ලබන අයගෙන් උපකාර ලැබිය යුතුය. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ගෝලීයකරණයේ සන්දර්භය සහ වැඩෙන අසමානතාවයේ අභියෝගය තුළ ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාවය ශක්තිමත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

එබැවින් දරිද්‍රතාවයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා සහයෝගීතාවයේ සංස්කෘතිය සහ බෙදාගැනීමේ ආත්මය ප්‍රවර්ධනය කිරීම වැදගත් බව ඒත්තු ගැන්වූ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය දෙසැම්බර් 20 ජාත්‍යන්තර මානව සහයෝගීතා දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.

දිළිඳුකම පිටුදැකීම සඳහා ලෝක සහයෝගිතා අරමුදල පිහිටුවීම සහ ජාත්‍යන්තර මානව සහයෝගීතා දිනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම වැනි මුලපිරීම් හරහා, දිළිඳුකමට එරෙහි සටනේදී සහ අදාළ සියලු පාර්ශ්වකරුවන්ගේ මැදිහත්වීමේදී සහයෝගීතා සංකල්පය තීරණාත්මක ලෙස ප්‍රවර්ධනය කරන ලදී.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ සහයෝගිතා සංකල්පය

සංවිධානයේ උපතේ සිට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ කාර්යය සහයෝගීතාව පිළිබඳ සංකල්පය අර්ථ දක්වා ඇත. එක්සත් ජාතීන්ගේ නිර්මාණය සාමය, මානව හිමිකම් සහ සමාජ හා ආර්ථික සංවර්ධනය ප්රවර්ධනය කිරීම සඳහා ලෝකයේ ජනතාව සහ ජාතීන් එකට එකතු විය. සංවිධානය ආරම්භ කරන ලද්දේ එහි සාමාජිකයන් අතර සමගිය සහ සහජීවනය පිළිබඳ මූලික පදනම මත වන අතර, එය "ජාත්‍යන්තර සාමය සහ ආරක්ෂාව පවත්වා ගැනීම සඳහා" එක්සත් කිරීම සඳහා එහි සාමාජිකයින්ගේ සහයෝගීතාවය මත රඳා පවතින සාමූහික ආරක්ෂාව පිළිබඳ සංකල්පය තුළ ප්‍රකාශ විය.

සංවිධානය "ආර්ථික, සමාජීය, සංස්කෘතික හෝ මානුෂීය ස්වභාවයේ ජාත්‍යන්තර ගැටළු විසඳීමේ සහයෝගීතාවය" මත රඳා පවතින්නේ සහයෝගීතාවයේ ආත්මයෙනි.

2005 දෙසැම්බර් 22 වන දින මහා සභාව, 60/209 යෝජනාව මගින් සහයෝගීතාවය විසිඑක්වන සියවසේ මිනිසුන් අතර සබඳතා යටපත් විය යුතු මූලික හා විශ්වීය වටිනාකම් වලින් එකක් ලෙස හඳුනා ගත් අතර, ඒ සම්බන්ධයෙන් සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 20 ජාත්‍යන්තරය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට තීරණය කළේය. මානව සහයෝගීතා දිනය.

57/265 යෝජනාව මගින් 2002 දෙසැම්බර් 20 වන දින මහා සභාව විසින් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහනේ භාර අරමුදලක් ලෙස 2003 පෙබරවාරි මාසයේදී පිහිටුවන ලද ලෝක සහයෝගීතා අරමුදල පිහිටුවන ලදී. එහි පරමාර්ථය වන්නේ දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම සහ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල, විශේෂයෙන් ඔවුන්ගේ ජනගහනයේ දුප්පත්ම කොටස් අතර මානව හා සමාජ සංවර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමයි.

Leo Shashin Dewthilina

First Year

Faculty of Arts

නෙරපනු.......!

දහසක් දොම්නස් කඳුළු සුසුම් මැද

ගයනා පෙම් ගී කවිය අසනු මැන

මොර දී අහසට හඬගා කියු ඒ

අවිහිංසක පෙම් ගීය අසනු මැන...

ගැයුමට තවකෙක් නැත මට ඔබ හැර

එනමුදු හැඬුමට මා පමණක් ඇත

ගැයු විට දිරිගෙන හදවත බිලිකොට

සිනාසුනා ඔබ මා දෙස බල බල...

මියැදුණු පැතුමෙක පරවුණු කුසුමෙක

කඩවුණු අභිමන් අභියස සිට මම

ජීවිතයක ඇති අරුත සොයන්නට

විවර කළා සිත ලෝ දම් සිහි කොට...

සිසිලස ගෙන දෙන චන්ද්‍රමඩල යට

භව දුක් අවුළන මළපුඩු කුමටද

සිසිලස විඳ විඳ වීතරාගී සිත

සසරෙන් නෙරපනු බුදු දම් සිහිකොට...

Leo Chathuranga Lakmal

First Year

Faculty of Arts

ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණික දිනය

ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණිකයන්ගේ දිනය ලෙස සැලකෙන්නේ මිලියන සංඛ්‍යාත සංක්‍රමණිකයන් ඔවුන්ගේ සත්කාරක රටවල ආර්ථිකයන් සදහා කරන ලද දායකත්වය සහ ඔවුන්ගේ මූලික මානව අයිතිවාසිකම් වලට ගරු කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සදහා වන දායකත්වය හදුනා ගැනිමේ අවස්ථාවක් ලෙසය.

සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 18 වන දින ලොවපුරා ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණික දිනය සමරයි.සංක්‍රමණිකයන් මුහුණ දෙන අභියෝග ඉස්මතු කරමින් ඔවුන්ගේ වැදගත් දායකත්වය හදුනා ගැනීමට වෙන් කරන ලද දිනයක් ලෙස අද දිනය හදුනා ගත හැකිය.

2000 දෙසැම්බර් 4 වන දින එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය ලෝකයේ විශාල සහ වැඩිවන සංක්‍රමණිකයන් සංඛ්‍යාව සැලකිල්ලට ගනිමින් දෙසැම්බර් 18 දින ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණික දිනය ලෙස නම් කලේය.1990 දී මෙම දිනයේදී සියලුම සංක්‍රමණික සේවකයන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ පවුල් වල සාමාජිකයින්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම පිලිබද ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය සභාව විසින් අනුමත කරන ලදි.

සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 18 දින එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සංක්‍රමණය සදහා වූ ජාත්‍යන්තර සංවිධානය (IOM)හරහා ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණිකයන්ගේ දිනය යොදා ගනිමින් අභ්‍යන්තරව අවතැන් වූ මිලියන 41කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් ඇතුලුව දළ වශයෙන් මිලියන 272ක සංක්‍රමණිකයන් විසින් කරන ලද දායකත්වය ඉස්මතු කරයි.

IOM හි 500 කට ආසන්න රටේ කාර්‍යාල සහ උප කාර්‍යාල මෙන්ම රාජ්‍ය ජාත්‍යන්තර සහ දේශීය සිවිල් සමාජ හවුල්කරුවන් විසින් සංවිධානය කරන ලද සිදුවීම් මගින් සහය දක්වන මෙම ගෝලීය උත්සවය , සංක්‍රමණ මාර්ගෝපදේශනය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සදහා පුලුල් පරාසයක සංක්‍රමණ තේමා,සමාජ සහජීවනය,අභිමානය,සූරාකෑම,සහයෝගීතාවය පරීක්ෂා කරයි.මානුෂිය හා විධිමත් සංක්‍රමණය සංක්‍රමණිකයන්ට සහ සමාජයට ප්‍රතිලාභ ලබා දෙයි යන මූලධර්ම මගිනි.

1997 දී පිලිපීනය සහ අනෙකුත් ආසියානු සංක්‍රමණික සංවිධාන දෙසැම්බර් 18 සංක්‍රමණිකයන් සමග සහයෝගීතාවයේ ජාත්‍යන්තර දිනය ලෙස සැමරීම සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීම ආරම්භ කලේය.මෙම දිනය තෝරාගනු ලැබුවේ 1990 දෙසැම්බර්  18 වන දින එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් සියලුම සංක්‍රමණිකයන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම පිළිබද ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය සම්මත කරන ලද බැවිනි.1999 අග භාගයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංක්‍රමණිකයෙකු නිල වශයෙන් නම් කිරීම සදහා අන්තර්ජාල හරහා ප්‍රචාරක කටයුතු ආරම්භ කරන ලදි.අවසානයෙ 2004 දෙසැම්බර්  4 දින ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණික දිනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම වැදගත් පියවරක් වන අතර සංක්‍රමණිකයන්ගේ ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් සැලකිලිමත් වන සියලු දෙනා සදහා පෙළගැස්මක් ඉදිරිපත් කරයි.සංක්‍රමණිකයන්ගේ මානව හිමිකම් සහ මූලික නිදහස පිලිබද තොරතුරු බෙදා හැරීම , අත්දැකීම් හුවමාරු කර ගැනීම සහ සංක්‍රමණිකයන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට ක්‍රියාමාර්ග ගනිමින් මෙම දිනය සැමරීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සියලුම එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවලට , අන්තර් රාජ්‍ය සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන වලට ආරාධනා කරයි.

Leo Poornima Nethmini

First Year

Faculty of Arts

ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය

කන්දක් යනු මූලික වශයෙන් විශාල භූමි ආකෘතියක් වන අතර එය සීමිත ප්‍රදේශයක එය වටා ඇති භූමියට ඉහළින් නැගී සාමාන්‍යයෙන් කදු මුදුනක් සාදයි.කදු සෑදී ඇත්තේ ගිණිකදු හෝ ස්වභාවික භූගෝලීය බලවේග මගිනි.මෙම බලයන්ට පෘථිවි පෘෂ්ඨය දේශීයව ඉහළ නැංවිය හැකිය.ග්ලැසියර් කාලගුණ තත්වයන් සහ ගංගා නිසා මෙම කදු සෙමෙන් ඛාදනය විය හැකිය.එමෙන්ම හුදෙකලා කදු මුදුන් ඇති කදු කීපයක්ද තිබේ.

ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය නිර්මාණය කර ඇත්තේ අප අවට කදුකරයේ ආශ්චර්‍ය සහ මායාව වැළද ගැනීමට හැකි වන පරිදිය.ලොව පුරා සැබවින්ම දර්ශනීය කදු සහිතය.කිලිමන්ජාරෝ කන්ද,ෆූජි කන්ද,සහ එවරස්ට් කන්ද වඩාත් ප්‍රසිද්ධ කදු කීපයකි.මෙම දිනයේදි අපි ලෝකයේ සියලුම කදු අගය කරමු.අනතුරුදායක කදු තරණය කිරීමට උත්සහ කිරීමෙදී ජීවිත අහිමි වූවන් ගැන මෙනෙහි කිරීමට සහ ඔවුන්ට උපහාර දැක්වීමට යම් කාලයක් ගත කිරීමටද මෙම දිනය හොද දිනයකි.කදු යනු විනෝදාස්වාදය සහ සම්පත් වල මූලාශ්‍රයක් වන අතර හිමෙන් වැසී ගිය කදු උද්‍යෝගිමත් අයට ස්කී බැවුම් සපයයි.

ලෝකයේ සමහර ප්‍රදේශවල ඒවා අද්විතීය කෘෂිකර්මාන්තයේ ප්‍රභවයක් වන අතර ඒවායේ බෑවුම් වල හොදින් වැඩෙන නිෂ්පාදන සදහා ප්‍රමාණවත් ඉඩක් සපයයි.කෝපි,කොකෝවා,ඖෂධ පැළෑට,කුලුබඩු සහ හස්ත කර්මාන්තවල ස්වරූපය භූ විද්‍යාව දක්වා මෙය විහිදේ.

ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය යනු මෙම අද්විතීය භූමි හැඩතල සහ ඒවා පිරිනැමීමට ඇති සියල්ල අගය කිරීමට ඔබට ඇති අවස්ථාවයි.ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය ලොව වටා මිනිසුන් විසින් ප්‍රිය කිරීමට හේතු ගණනාවක් තිබේ.ලෝකයේ සමහර ප්‍රදේශවල කදු හිගවීම බොහෝ මිනිසුන්ට ඒවාගෙ වටිනාකම දැනීම මෙයට ඇතුලත් වේ.ඇත්ත වශයෙන්ම ඔබට ලොව පුරා විවිධ කදු පිලිබදව විවිධ ජන කතා ජනප්‍රවාද ගැන කියවීමට පැය ගණනක් ගත කල හැකිය.මෙය නිසැකවම ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනයේදී ලෝකය වැඩි විස්තර දැනගැනීමට වඩාත් ආකර්ෂණීය සහ රසවත් ක්‍රම වලින් එකකි.ඊට අමතරව ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය ඔබට කදු තරණය කිරීමට පරිපූර්ණ නිදහසට කරුණක් ලබා දෙයි.

2003 දෙසැම්බර් මාසයේදී පිහිටවන ලද එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය මෙම දිනය නිර්මාණය කලේ අප කදු මත යැපෙන සියලු දේ පිලිබදව දැනුවත් කිරීමට උපකාර කිරීම සදහාය.ඉහත සදහන් කර ඇති සියලුම මහිමයන් වේවා එසේත් නැත්නම් ඔවුන්ගේ නිවහන ලෙස හදුන්වන ශාක හා සත්ත්ව විශේශවල සෞඛ්‍යය හා යහපැවැත්ම සදහා ඒවා කොතරම් අවශ්‍යද යන්න ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය මගින් ප්‍රවර්ධනය කරයි.

ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය විනෝදාත්මකව සහ අධ්‍යාපනික ආකාරයට සැමරිය හැකිය.ඔබේ ප්‍රදේශයේ ඇති කදු පිලිබදව ඒවාගේ අතීතය පිලිබදව අධ්‍යනය කල හැකිය.එහි අගය අන් අයටද වටහා දීමට ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය කදිම දිනයකි.බොහෝ උද්‍යාන සහ කදු සහිත නව භූමි ප්‍රදේශ සොයාගත හැකිය.සැගවුනු කදුකර ස්ථාන වල විවිධත්වය සෙවිය හැකිය.නැතහොත් විශ්මිත සංචාරක නගරවල වේවා එහි ගොස් අධ්‍යනය කල හැකිය.

එමෙන්ම කදවුරු බැදීම්ට ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය භාවිතා කල හැකිය.කදුකරයේ සති අන්තයේ කදවුරු බැදීම ඇදහිය නොහැකි අත්දැකීමකි.ඔබ එළිමහන් පුද්ගලයෙක්ද නැද්ද යන්න මත පදනම්ව ඔබට සම්පූර්ණ කදවුරු අත්දැකීමක් ලබා ගත හැකිය.ඔබ අවට කදු සහ අහසේ තරු දෙස බැලීම තරම් දෙයක් නැත.එය ඇදහිය නොහැකි අත්දැකීමක් වන අතර අනිවාරෙන්ම ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය ගත කිරීමට හොදම ක්‍රමයකි.එනිසා ඔබේ අනෙකුත් මිතුරන් සමග විශිෂ්ට කදවුරු සති අන්තයක් භුක්ති විදිය හැකිය.

කදු නැගීමේ ලෝලීන්ට බොහෝ මංපෙත් සහ රහසිගත ස්ථාන ප්‍රීතියක් වන අතර සුලු පිරිසක් පැමිණෙන කදුකර ප්‍රදේශ භුක්ති විදිමට හැකිය.ඒවා සංවර්ධනය කිරීමේ කිරීමේ පෙරමුණ ගත හැකිය.

Leo Poornima Nethmini 

First Year

Faculty of Arts

සිවිල් ගුවන් සේවාව

 

ජාත්‍යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවා දිනයේ අරමුණ වන්නේ රාජ්‍යයන්හි සමාජ හා ආර්ථික සංවර්ධනයටත් වේගවත් ගෝලීය සංක්‍රමණයන් සාක්ෂාත් කර ගැනීමටත් ජාත්‍යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවයේ වැදගත්කම පෙන්වා දීමයි. 

මෙම ජාත්‍යන්තර දිනය 1994 වර්ෂයේ ස්ථාපිත කරන ලද අතර 1996 වර්ෂයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය විසින් දෙසැම්බර් 07 දින ජාත්‍යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවා දිනය නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ චිකාගෝ සම්මුතිය ලෙසද හැදින්වෙන ජාත්‍යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවා පිළිබද සම්මුතිය අත්සන් කිරීමේ සංවත්සරය සැමරීම සදහාය .

සෑම වසර පහකටම ICAO කවුන්සිලය විසින් ජාත්‍යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවා දිනය සඳහා විශේෂ සංවත්සර තේමාවක් ස්ථාපිත කරයි.ඒ අනුව කවුන්සිලයේ නියෝජිතයන් සම්පූර්ණ සිව් අවුරුදු අතරමැදි කාලය සඳහා තනි තේමාවක් තෝරා ගනී.කවුන්සිලය තීරණය කර ඇති පරිදි 2023 දක්වා තේමාව වන්නේ "ගෝලීය ගුවන් සේවා සංවර්ධනය සඳහා නවෝත්පාදනයන් ඉදිරියට ගෙනයාම"යන්නයි.  

ගෝලීය ගුවන් ප්‍රවාහන අංශය ඒ ආශ්‍රිත රැකියා මිලියන 65.5ක් හා ගෝලීය ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ඩොලර් ට්‍රිලියන 2.7ක් සඳහා සහය වන අතර එමෙන්ම  දිනකට ගුවන් ගමන් 120 000ක යෙදෙන අතරම වාර්ෂිකව මගීන් බිලියන 4කට වඩා පිරිසකට ප්‍රවාහන පහසුකම් සපයයි.

වෙළෙඳාම, ආර්ථික වර්ධනය,සංචාරක කර්මාන්තය හා සංස්කෘතික හුවමාරුව සඳහා ගුවන් සේවා කර්මාන්තයේ සැලකිය යුතු දායකත්වය හඳුනා ගැනීමත් සිවිල් ගුවන් සේවා මුහුණ දෙන අභියෝග වලට විසඳුම් සෙවීමට හා තිරසර හා කාර්යක්ෂම ගුවන් සේවාවක් සඳහා නව්‍ය විසදුම් ගවේශණය කිරීමේ අවස්ථාවක් ලෙසත් මෙම ජාත්‍යන්තර දිනය හඳුන්වා දිය හැකිය.

Leo Madhavi Maheshika

First Year

Faculty of Arts

මානව හිමිකම්වල නූතන විකාශනය

" සියලූ මනූෂ්‍යයන් නිදහසේ හා ගෞරවයෙන් මෙන්ම අයිතිවාසිකම්වලින් සමානව උපත ලබා ඇති අතර , ඔවුන් තර්කානුකූලව හා හෘද සාක්ෂියෙන් සමන්විත වන අතර , එකිනෙකාට සහෝදරත්වයෙන් යුතුව කටයුතු කළ යුතුය" 

( එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය 1945 )

           මිනිසත්බව ලැබීම හේතූකොටගෙන මිනිසාට උපතින්ම ලැබෙන හිමිකම් මානව හිමිකම් ලෙස විග්‍රහ කරයි . වර්තමානය තුළ මානව හිමිකම් යන්න වචනයකට පමණක් සීමා වී ඇති බව පැහැදිලිය . එයට කදිම නිදසුන් ගණනාවක්ම අප අත්විදිමින් ඇත . ඉන් එක් නිදසුනක් ලෙස කලින් කලට දේශාපාලන , ආගමික හා සමාජීය ප්‍රශ්න නිසා කරලියට එන යුද්ධයන් හා ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවන් දැක්විය හැකිය. මේ හරහා කඩවන මානව හිමිකම් ප්‍රමාණය ගණනය කළ නොහැක . කාන්තා හා ළමා අයිතිවාසිකම් මෙන්ම ජීවත් වීමේ අයිතිය ද මේ හරහා උල්ලංඝනය වී ඇත . 

     තවත් නිදසුනක් ලෙස දැකිය හැක්කේ ළමා අපචාර හා කාන්තා හිංසනය තවදුරටත් වර්ධනය වෙමින් පැවතීමයි . එසේම ශාරීරීක හා මානසික බලපෑම් හා පීඩනයන් හමූවේ ඒවා දරා ගැනීමට නොහැකිව අහිමි වී යන මනූෂ්‍යයන් ප්‍රමාණය දිනෙන් දින වර්ධනය වී ඇත. 

"මනූෂ්‍යයෙකුට සැරටියක් වනමින් පාරේ ගමන් කළ හැකි වුව ද එය අනෙකාගේ නාසය ළගින් කෙළවර විය යුතුය." 

(හැරල්ඩ් ලැස්කි) 

                 සමාජය තුළ පවතින පීඩන මෙන්ම පුද්ගලයන් තුළ පවතින ආකල්ප හා හැසිරීම් රටාවන් තුළ පවතින අඩුපාඩුකම් නිසා මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය වී ඇත. මතු දැක්වූ නිර්වචනයට අනුව ගම්‍යමාන වනුයේ අප අපගේ අයිතිවාසිකම් හා නිදහස භුක්තිවිදිය යුත්තේ අනෙකාගේ නිදහස හා අයිතිවාසිකම් කඩ නොවන ආකාරයටය. එබැවින් අප හැමදාම කතා බහා කරන මානව හිමිකම් පිළිබදව නවමු කෝණයකින් බැලීම වඩාත් සුදුසු බව පැහැදිලිය.

      බලය , ධනය හා ලිංගිකත්වය පසුපස හඹා යන පුද්ගලයා තවතෙකු විනාශ කර හෝ තම ආශාවන් තෘප්ත කර ගැනීමට පෙළඹී ඇත.ඒ හරහා මනූෂ්‍යයත්වය මිය යමින් ඇත. එබැවින් මනූෂ්‍යය ආකල්ප හා හැසිරීම් රටාවන් ප්‍රථමයෙන් සංවර්ධය විය යුතුය. පුද්ගලයා තාමවම ස්වයං හික්මවීමකට ලක් කර ගත යුතුය. අන් මත  , අන් ආගම් හා අන් සිතුම් පැතුම් වටහාගෙන ඒවාට අවශ්‍යය ගරුත්වය ලබාදිය යුතුය. තවද යතාර්ථය හදුනාගෙන ජීවත් වීමට අවශ්‍යය අවකාශය සකසා ගත යුතුය. ජාත්‍යන්තරව පවතින විවිධ ප්‍රශ්න හරහා සිදුවන මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන් නැවැත්වීමට තනි පුද්ගලයෙකුට නොහැක . නමුත් පුද්ගලයන් කිහිපයකට , සංවර්ධිත ආකල්පවලින් සමන්විත සමාජයකට ඒවා මර්ධනය කිරීමට අවශ්‍යය බලපෑම අදාළ පාර්ශ්වයන් වෙත එල්ල කළ හැකිය. 

         මානව හිමිකම් යනු අහිමි කළ නොහැකි , අහිමි වුවහොත් සමස්ත මනූෂ්‍යය වර්ගයාම විනාශයේ මූඛයට යන අයිතිවාසිකම් සමූහයකි. එබැවින් ඒවා රැක ගැනීමට ක්‍රියා කිරීම වටී. මානව හිමිකම් දිනය තුළ සිදුවිය යුත්තේ අප දකින කෝණය වෙනස් කිරීම බව සිතේ. 

Leo Shashin Dewthilina

First Year

Faculty of Arts

ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය

දූෂණයෙන් තොර සමාජයක වැදගත්කම පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය දෙසැම්බර් 9 වැනිදා ගෝලීය වශයෙන් සමරනු ලබයි. දූෂණය වැලැක්වීම සහ ඒවාට පිළියම් යෙදීම සඳහා සාමූහික ක්‍රියාමාර්ග සඳහා නැවත කැපවීමට ද මෙම දිනය අපට අවස්ථාවක් සපයයි. 

තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සපුරා ගැනීම සඳහා ගෝලීය ව්‍යාපාරයක් #UnitedAgainstCorruption දූෂණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.  දූෂණය සෑම රටකටම, ප්‍රදේශයකටම, ප්‍රජාවකටම බලපාන අතර කිසිවෙකු මෙම අපරාධයෙන් නිදහස් නොවේ. ඒ නිසා දූෂණයට එරෙහි සටනට අපි හවුල් විය යුතුයි.

ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය යටතේ ලොව පුරා සමරනු ලබන අතර 2030 තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්කය මුදුනේ තබා ගනිමින් දූෂණයට එරෙහි ගෝලීය සටනක් දිරිමත් කරයි.

සමස්ත ලෝකයේම සමෘද්ධිමත් සමාජයක් සඳහා මාර්ගයක් ඇති කිරීම සඳහා දූෂණය පිටුදැකීම දවසේ ප්‍රධාන අරමුණයි. දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමේ හැඟීමෙන් යුත් සම්මන්ත්‍රණ, දේශන, නාට්‍ය වැනි ක්‍රියාකාරකම් රාශියක් එක්සත් ජාතීන්ගේ සහ අදාළ සාමාජික රටවල සිදු කෙරේ.

ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය සැමරීම සඳහා ඉදිරි වසර 2 සඳහා 'අඛණ්ඩතාවය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම' තේමාවයි.

 එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව, "ප්‍රතිසාධනය සහ අඛණ්ඩතාව" වඩා හොඳ ප්‍රකෘතියකට තුඩු දෙන ඵලදායි දූෂණ අවම කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන අතර එය ඇතුළත් COVID-19 ප්‍රතිසාධනය සාක්ෂාත් කරගත හැක්කේ අඛණ්ඩතාවෙන් පමණක් බව අවධාරණය කරයි.

දූෂණය යනු කුමක්ද?

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව, දූෂණය යනු සෑම සමාජයකම සමාජ හා ආර්ථික සංවර්ධනය අඩාල කළ හැකි බරපතල අපරාධයකි. කිසිම රටක්, කලාපයක් හෝ ප්‍රජාවක් දූෂණයෙන් නිදහස් නොවේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතනවලට තර්ජනයක් වන සහ අඩපණ කරන, රජයේ අස්ථාවරත්වයට දායක වන සහ ආර්ථික සංවර්ධනය මන්දගාමී කරන දේශපාලන, සමාජීය හෝ ආර්ථික වේවා එය ලෝකයේ සෑම තැනකම දක්නට ලැබේ.

සරල වචන වලින් කිවහොත්, දූෂණය යනු බලයේ සිටින අයගේ වංක හෝ වංචනික හැසිරීමක් බව අපට පැවසිය හැකිය, සාමාන්‍යයෙන් අල්ලස හෝ දූෂණය සම්බන්ධ වීම යනු පුද්ගලික වාසි සඳහා භාර දී ඇති බලය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම වන අතර එය ආකාර කිහිපයකින් සිදුවිය හැකිය. එය සමාජයේ දේහය විඛාදනයට ලක් කරයි. ඒ සඳහා මිනිසුන්ගේ නිදහස, සෞඛ්‍යය, මුදල් සහ සමහර විට ඔවුන්ගේ ජීවිත ද වැය වේ. 

ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය: ඉතිහාසය

2003 දෙසැම්බරයේදී දූෂණයට එරෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය (UNCAC) සම්මත කිරීමෙන් එක්සත් ජාතීන් විසින් ජාත්‍යන්තර දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමේ පළමු පියවර ගන්නා ලදී. එය 2003 ඔක්තෝබර් 31 දින කෙටුම්පත් කරන ලදී. UNAC යනු එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවල් අතර ගිවිසුමක් වන අතර එය දෙසැම්බර් 9 වන දින අත්සන් කරන ලද අතර 2005 දෙසැම්බර් 14 දින සිට බලාත්මක විය. මෙම ගිවිසුමේ අරමුණ වූයේ දූෂණය අවම කිරීම සඳහා කටයුතු කිරීම සඳහා ප්‍රාන්තවල සාමාජිකයා නීත්‍යානුකූලව බැඳීමයි. සහ නීතිය හා සාමය ක්‍රියාත්මක කිරීම. ගිවිසුමේ කරුණු 5 ක් පැහැදිලි කර ඇත, ඒවා නම්:

- දූෂණය වැළැක්වීම සඳහා අවශ්ය පියවර ගැනීම.

- නීතිය හා සාමය ක්‍රියාත්මක කිරීම.

- දූෂණය අවම කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර මට්ටමින් සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම.

- වත්කම් ආපසු අයකර ගැනීම සහ එය උපන් රටට නැවත පැමිණීම.

- තාක්ෂණික සහාය ලබා දීම සහ තොරතුරු හුවමාරු කිරීම.

එක්සත් ජනපදයේ මහලේකම්වරයා තැන්පත්කරු ලෙස ක්‍රියා කරන අතර එක්සත් ජාතීන්ගේ මත්ද්‍රව්‍ය හා අපරාධ පිළිබඳ කාර්යාලය රාජ්‍ය පාර්ශවයන්ගේ රැස්වීම්වල ලේකම්වරයා වේ. 2006 දෙසැම්බර් 9 වන දින දූෂණයට එරෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතියට අත්සන් කිරීමෙන් පළමු ජාත්‍යන්තර දූෂණ  විරෝධී දිනය ඉන්දියාවේදී සමරනු ලැබේ.

ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය සමරන්නේ කෙසේද?

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන (UNDP) සහ මත්ද්‍රව්‍ය හා අපරාධ පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ කාර්යාලය (UNODC) විසින් ජාත්‍යන්තර දූෂණ විරෝධී දිනය සෑම වසරකම ලොව පුරා සංවිධානය කරයි.

 මෙම සියලු ආයතන එක්ව සහ ඔවුන්ගේ කලාපීය හවුල්කරුවන් සමඟ දේශසීමා හරහා දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමට සහ තොරතුරු හුවමාරුව ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සහ දිරිගැන්වීමට කටයුතු කරයි.

දූෂණය සහ එය සමාජයට බලපාන ආකාරය පිළිබඳව දරුවන් දැනුවත් කිරීම සඳහා පාසල් හා විද්‍යාලවල ළමුන් සඳහා රචනා ලිවීමේ හා කථික තරඟ සංවිධානය කරනු ලැබේ. පළාත් පාලන ආයතන දූෂණ සිදුවීම් සඳහන් කරමින් ප්‍රසිද්ධියේ පත්‍රිකා බෙදාහරින අතර දූෂණයට එරෙහිව හඬක් නැගීමට ජනතාව දිරිමත් කරයි. ඒ වගේම දූෂණයට එරෙහිව පැමිණිලි ලියාපදිංච් කරන පුද්ගලයින්ට සහ ඔවුන්ගේ තොරතුරු රහසිගතව තබා ගැනීමට සහතිකයක් ලබා දේ. මෙය ද ජනතාව ඉදිරියට පැමිණ දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමට දිරිගැන්වීමේ එක් පියවරකි.

දූෂණය ජීවිතයේ කොටසක් බවත් එය නැති කිරීමට කිසිවක් කළ නොහැකි බවත් බොහෝ දෙනාගේ මතය වන නිසා අපි දේවල් සැහැල්ලුවට ගනිමු, අප අවට සිදුවන දේ නොසලකා හරින්නෙමු. එහෙත් පුරවැසියන් වශයෙන් දූෂණය මුල සිටම තුරන් කිරීමට අදිටන් කර නොගන්නේ නම්, අපට සිදු වූ ඕනෑම වරදක් පිළිගන්නේ නම්, දූෂණයෙන් තොර රජයක් අපේක්ෂා කරන්නේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගත යුතුය. ඇත්ත වශයෙන්ම, 2030 වන විට ගෝලීය වශයෙන් තිරසාර සංවර්ධනයක් ළඟා කර ගැනීමේ පරමාර්ථය කළ හැක්කේ දූෂණය පිටුදැකුවහොත් පමණි. 

 Leo Rashmi Shasikala 

Faculty of art 

University of colombo