කැහිබෙල්ලා

 

පොදු නාමය- කැහිබෙල්ලා

විද්‍යාත්මක නාමය-  Cissa Ornate

රාජධානිය -ඇනිමේලියා

වංශය - කෝඩටා

වර්ගය- ආවේස්

ශ්‍රී ලංකා කැහිබෙල්ලා ශ්‍රී ලංකාවටම ආවේණික පක්ෂියෙකි.(Sri Lanka Blue Magpie or Ceylon Magpie (Urocissa ornata)  සිංහරාජය ඇතුලු සදාහරිත වැසි වනාන්තර වල මොවුන් වාසය කරයි.කපුටු පවුලට අයත් පක්ෂියෙකි.මොවුන් ජීවත් වන සදාහරිත වැසි වනාන්තර විනාශ වීමත් සමඟ වදවී යාමේ තර්ජනයට වර්ථමානයේදී ලක්වී තිබේ.

සාමාන්‍යයෙන් හය හත් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත කුඩා කණ්ඩායම් ලෙස සැරිසරන කැහිබෙල්ලන් අධික මාංශ භක්ෂකයින් ලෙස කුඩා ගෙම්බන්, කටුස්සන්, කෘමීන් සහ අපෘෂ්ඨවංශීන් ආහාරයට ගන්නා අතර පලතුරුද ආහාරයට ගනී.යුරෝපීය කැහිබෙල්ලාට ප්‍රමාණයෙන් සමාන 32-47 cm පමණ වන ශ්‍රී ලංකා කැහිබෙල්ලා ගසක හෝ පඳුරක කෝප්පයක හැඩති කුඩා කූඩුවක දුඹුරු ලප සහිත සුදු පැහැ  බිත්තර 3-5 අතර ප්‍රමාණයක් දමයි.

 වර්ථමානය වනවිට කැහිබෙල්ලාගේ වවවීමේ ප්‍රවණතාව වැඩි වී තිබේ. තේ වෆාව ව්‍යාප්ත කිරීම සඳහා වැසි වනාන්තර විනාශ කිරීම,අනවසරෙන් වැසි වනාන්තර ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම, සිංහරාජය හා අවට වනාන්තර තුළ සිදුවන දැව ජාවාරම ,පෞද්ගලික කුඩා ජල විදුලි බලාගාර සඳහා ප්‍රේරක කලාප විනාශ කිරීම නිසා ලංකා කැහිබෙල්ලා ඇතුලු ආවේණික ශාක හා සත්ත්වයින් රැසක් දැඩි තර්ජනයටලක් වී ඇත.

කැහිබෙල්ලා සශ්‍රීක භූ දර්ශන වලට පමණක් ආවේණික වූ සිත් ඇදගන්නා පක්ෂි විශේෂයකි.ඔවුන් දීප්තිමත් පිහාටු සහ අද්විතීය ලක්ෂ්ණ වලින් කැපී පෙනෙන මධ්‍ය ප්‍රමාණයෙන් යුත් පක්ෂියෙකි .එහි වඩාත් සුවිශේෂී ලක්ෂණය වන්නේ විච්ත්‍රවත් සහ බහුවර්ණ පිහාටුය.හිස, බෙල්ල හා පපුව ඉහළ කොබෝල්ට් නිල් පැහැයෙන් යුක්ත වේ.කැහිබෙල්ලා අභිජනන කාලය සාමාන්‍යයෙන් ආරම්බ වන්නේ නිරිතදිග මෝසම් සමයේදී අප්‍රේල් සිට ජුනි දක්වා කාලය තුළය. ගැහැණු සතා ප්‍රවේශමෙන් කූඩු සඳහා සුදුසු ගස් කුහරයක් තෝරා ගනී.අතු සහ කොළ වලින් කෝප්ප හැඩති කූඩුවක් සාදයි.බිත්තර දැමූ පසු මව්පියන් දෙදෙනාම වගකීම බෙදා ගනිමින් පැටවුන් ඇතිදැඩි කරයි.මෙම සහයෝගී උත්සහය කණ්ඩායම තුළ ශක්තිමත් සමාජ බැදීම් ශක්තිමත් කරයි.

අවසාන වශයෙන් කැහිබෙල්ලා ශ්‍රී ලංකාවේ ජෛව විවිධත්වය සහ ස්වාභාවික ආශ්චර්යයන් පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස පවතී.එහි දීප්තිමත් පිහාටු , බුද්ධිමත් සමාජ ගතිකත්වය සහ පෞරාණික වනාන්තර වාසස්ථාන මත යැපීම දිවයිනේ පාරිසරික පොහොසත්කමේ සංකේතයක් බවට පත්කරයි.මෙම පක්ෂියාගේ වාසස්ථාන සහ යහපැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීම වගකීමක් පමණක් නොව ශ්‍රී ලංකාවේ කුරුලු භූ දර්ශනය නිර්වචනය කරන විශිෂ්ට විවිධත්වය සැමරීමක් බවට පත් වේ.

Leo Amanda Oshadhi

First year

Faculty of Arts

වෙනිවැල්ගැට ශාකය

 

ශාකය:-වෙනිවැල්ගැට ශාකය

ඉංග්‍රීසි නාමය:-Calumba Wood

විද්‍යාත්මක නාමය:-Coscinium Fenestratum

වෙනත් නම්:-බාන් වැල්,කහ වැල්,වනු වැල්,මරමංජල්,මරමංජල් කොඩි,අරට්ටූරම්

වෙනිවැල්ගැට ශාකය විශාල ශාක මත පැතිරී යන සිනිඳු පොත්තක් සහිත කාෂ්ඨීය වැලකි.ශ්‍රී ලංකාවේ පහතරට තෙත් කලාපීය වනාන්තර තුළ හමුවන වෙනිවැල්ගැට ශාකය පෙර කළ මී ගවයන් බැඳීමට භාවිතා කළ නිසා බාන් වැල් ලෙසද හඳුන්වයි.කහ වර්ණ නිසා කහ වැල් ලෙසද,වැල් වල ගැට පවත්නා බැවින් වෙනිවැල්ගැට ලෙස වෙනිවැල් ශාකය හඳුන්වයි.වෙනිවැල් Menispermacea උද්භිත කුලයට අයත් ශාකයකි.දාරුහරිද්‍රා ශාකය නොමැති කළ ඒ වෙනුවට භාවිතා කිරීමට නියම කර ඇත්තේද වෙනිවැල්ගැට ශාකයයි.ළපටි ශාඛා කහ පාට බූවකින් වැසී පවතියි.පොකුරු ලෙස හටගන්නා කුඩා මල් ඒක ලිංගික වේ. ගෝලාකාර ඵලය 2cm ක් පමණ විෂ්කම්භයක් සහිතය.ළපටි කඳ කොටස් සිහින් හා කහ පැහැති බූවකින් වැසෙයි.

පස් පංගුව ,දස පංගුව වැනි ඖෂධීය නිෂ්පාදනයේදී එකතු කරගන්නා වටිනා ඖෂධයක් ලෙස වෙනිවැල් හඳුනාගත හැකිය.උණ,සර්ප විෂ,මුඛ රෝග,දද, කුෂ්ඨ, අධික ලේ වහනය සෙංගමාලය,පණු රෝග ,අතීසාරය, මුත්‍රා දැවිල්ල, දියවැඩියාව, පිටගැස්ම ,ප්‍රදර රෝග, භගන්දරා, කණ්ඩමාල ආදී  රෝග බොහෝමයකට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී වෙනිවැල් වැලේ කඳේ ගැට සහිත කොටස් ද, කොළ, මුල් ,කඳ ,කඳේ පොත්ත සහ එක විට සම්පූර්ණ ශාකයමත් භාවිතයට ගනියි.වෙනිවැල් ආහාර රුචිය වඩවන,විෂ නසන රසායනික ගුණ සහිත ශාකයකි.උණ රෝගය සඳහා ඉඟුරු,කොත්තමල්ලි,වෙනිවැල්ගැට තැම්බූ වතුර පානය කිරීම හෝ වෙනිවැල්ගැට හා පත්පාඩගම් තම්බා ගත් ජලය පානය සුදුසුය.කුඩා දරුවන්ගේ චර්ම රෝගවලට වෙනිවැල්ගැට,කොකුම් පොතු,වියළි කහ සමව ගෙන කුඩු කර පිරිසිදු තල තෙලින් පැසවා ආලේප කරයි.කුඩා දරුවන්ට පණුවන් නිසා හටගන්නා අතීසාරයට මෙන්ම පණු රෝග වැළැක්වීමටද වෙනිවැල්ගැට,කහ,එළබටු,කෙළිඳ සහල් ආදිය කසාය කර දෙයි.සම මත ඇතිවන දද,කුෂ්ට වැනි පීඩාකාරී රෝග සමනය කිරීමටද වෙනිවැල්ගැට හා වියළි කහ තැම්බූ වතුර හෝ වෙනිවැල්ගැට,ඇත්තෝර කොළ,අමු කහ තම්බාගත් වතුර භාවිතා කරයි.සර්ප විෂට වෙනිවැල් තම්බා බීම යෝග්‍යයි.ආසාත්මිකතාවයන්ට වෙනිවැල්ගැට,පත්පාඩගම් හා කොත්තමල්ලි තම්බා බීමට දෙයි. වෙනිවැල්ගැට එළඟිතෙලින් අඹරා ආලේප කිරීමෙන් කූඩැල්ලන් කෑ තුවාල සුව වෙයි.මුඛයේ ඇතිවන විවිධ රෝග සඳහා එනම්, මුඛ දුර්ගන්ධය,දත් මුල් දිය වීම,විදුරු මසින් ලේ ගැලීම ආදී මුඛ රෝග සඳහා වෙනිවැල්ගැට,අරළු,බුළු,නෙල්ලි,සමන් පිච්ච කොළ,රසකිඳ,වියළි මිදි,අසමෝදගම් තම්බා කට සේදීමෙන් එම රෝග සුව වේ.මුහුණ පැහැපත් කිරීමට ඈත අතීතයේ සිටම වෙනිවැල්ගැට මී පැණියෙන් අඹරා ආලේප කරනු ලබයි.ඇස් රෝග සඳහා වෙනිවැල්ගැට තම්බා එම වතුරෙන් ඇස් සේදීම සිදු කරයි.මුත්‍රා සමඟ සැරව පිටවන විට වෙනිවැල්ගැට,අරළු,බුළු,නෙල්ලි,වියළි කහ හා ඉඟිනි ඇට කසාය කර මී පැණි අනුපාතයෙන් බොන්නට නියම කර ඇත.අජීරණය නිසා මුඛයේ අමීරස ඇතිවන විට වෙනිවැල්ගැට,කුරුඳු පොතු සූදුරු තම්බා ගත් වතුරින් කට සේදිය යුතුය.වෙනිවැල්ගැට ඇල්දියෙන් අඹරා හිසේ ගැල්වීම හිසරදයට අත් බෙහෙතකි.පිටගැස්මට හා සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවට වෙනිවැල්ගැට ,කොත්තමල්ලි,සුදුළූණූ තැම්බූ වතුර බීම අපට හුරුපුරුදු ප්‍රතිකාරයයි.පසුගිය කාලයේ කොරෝනා වෛරසය සමඟ තවත් ප්‍රසිද්ධ වූ වෙනිවැල්ගැට ප්‍රතිශක්තීකරණය සඳහා ද උපකාරී වේ.වනාන්තර ආශ්‍රිතව ජීවත් වන ගැමි ජනතාව කැපීම්,කෙටීම් වැනි අවස්ථාවලදී වෙනිවැලක් කපා එයින් වෑස්සෙන ජලය පානය කරයි.හදිස්සි අනතුරක් වූ අවස්ථාවක ලේ වහනය වූ විට හොඳින් තම්බා ගත් වෙනිවැල් වතුර පානය කිරීමට දීම ගැමි ප්‍රථමාධාරයකි.ග්‍රාමීය මව්වරු කුඩා දරුවන් නැහැවීමේදී එම වතුරට වෙනිවැල්ගැට, අමු කහ හා කොකුම් පොතු මුසු කරනුයේ විෂබීජනාශක නැති කර දරුවාගේ සම පැහැපත් වීමත් අපේක්ෂාවෙනි.එමෙන්ම ළදරුවන්ගේ දහදිය බිබිලි වලට සියුම්ව සකසාගත් වෙනිවැල්ගැට කුඩු ඇල්දියෙන් තවරා පැය 12 කට පමණ පසු සෝදා හැරීම ගැමියන් අත්දුටු ප්‍රතිකාරයකි.

අද වන විට වෙළඳුන් විසින් වෙනිවැල්ගැට වෙනුවට වෙනත් වැල් වර්ග කහ පාටින් වර්ණ ගන්වා වෙළඳපොළට එවීමේ ජාවාරමක්ද ක්‍රියාත්මකව පවතියි.විශේෂයෙන් වෙනිවැල් අයත් Menispermacea කුලයේ සුලභ වැල් වර්ගයක් වන තිත්ත වැල් ඒ සදහා බහුලව භාවිතා කරයි.අද වන විට මෙලෙස ඖෂධීය ගුණයෙන් සපිරි වෙනිවැල්ගැට ශාකය වඳවෙමින් යන ශාකයක් බවට පත්වී තිබීම කනගාටුදායක තත්වයකි.

 

Leo Chathurika Nethmini

First Year

Faculty of Arts

ශ්‍රී ලංකා කොටියා

රාජධානිය:-Animalia

වර්ගය:-Mammalia

වංශය:-Chordata

ගෝත්‍රය:-Carnivora

කුලය:-Felidae

ගණය:-Panthera

විද්‍යාත්මක නාමය:-Panthera Pardus kotiya

ශ්‍රී ලංකාවේ වෙසෙන බළල් කුලයට අයත් විශාලම සාමාජිකයා වන කොටියා ලොව වෙසෙන කොටින්ගේ උප විශේෂයක් වන අතර ලංකාවට ආවේණික වෙයි. Panthera Pardus kotiya ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ උප විශේෂය පී.ඊ.පී.දැරණියගල මහතා 1956 දී නම් කරන ලදී.ශ්‍රී ලංකා කොටියා වඳ වී යාමේ තර්ජනයට ලක්වූ සත්ව විශේෂයක් ලෙස ලෝක සං‍රක්ෂණ සංගමය (IUCN) රතු දත්ත පොතට ඇතුළත් කර ඇත.කොටියා මාංශ භක්ෂක විලෝපිත ක්ෂීරපායී සත්වයෙක් වේ.ශ්‍රී ලංකාවේ පාරිසරික දින දර්ශනයට අනුව සෑම වසරකම අගෝස්තු පළවෙනිදා ලංකාවේ වනාන්තරවල හමුවන විශාලම බළල් විශේෂය වන ශ්‍රී ලංකා කොටියා සැමරීමට වෙන් කර ඇත.Panthera Pardus kotiya යන්නෙන් පැහැදිලි වන පරිදි කොටියා සත්‍ය වශයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්වභාවික තත්ව යටතේ වාසය කරයි.තවද Panthera Pardus Diviya ලෙසද හඳුන්වන සත්වයෙක් වාසය කරනු නොලැබේ.මෙසේ ගැටළුකාරී තත්වයක් උදාවී ඇත්තේ මිනිසුන් විසින් ඉංග්‍රීසි බසේ යෙදෙන tiger යන්න කොටියා ලෙසත්,leopard යන්න දිවියා ලෙසත් භාවිතා කරන බැවිනි.නිවැරදි භාවිතයට අනුව tiger යනු,ව්‍යාඝ්‍රයා වන අතර leopard යනු,කොටියා වේ.

ශ්‍රී ලංකා
කොටියා වර්තමානය වන විට වඳවී යාමේ තර්ජනයට මුහුණ දී ඇති සත්වයෙකි.වාර්ෂික වර්ෂාපතනය 1000mm වලට වඩා අඩු ශුෂ්ක නිසරු ප්‍රදේශ වලත් 1000mm ත් 2000 mm අතර වාර්ෂික වර්ෂාපතනයත් ඇති ප්‍රදේශ වලත් 2000 mm ට වඩා වැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති තෙත් කලාපයේත් කොටියා වාසය කරයි.වියළි කලාපයට අයත් වනාන්තරවල,හෝර්ටන්තැන්න හා නකල්ස් වැනි කඳුකර වනාන්තර වලද කොටියා වාසය 

Leo Chathurika Nethmini

First Year

Fa

World Religion Day

"සෑම පුද්ගලයෙකුට තම රුචිකත්වය මත ඕනෑම ආගමක් ඇදහීමට අයිතියක් ඇත.නමුත් සෑම ආගමකටම ගරු කිරීම මිනිසා තම ආගම තුළින්ම උගත යුතුය"..ලෝක ආගමික දිනය සෑම වසරකම ජනවාරි මාසයේ තුන්වන ඉරිදා දින සමරනු ලබන අතර, එය ආගම් සහ ඇදහිලි පද්ධති අතර සමගිය සහ අවබෝධයේ අවශ්‍යතාවය සිහිපත් කරයි. ලෝක ආගමික දිනය ප්‍රථම වරට සමරනු ලැබුවේ 1950 දී නමුත් සියලු ආගම් සැමරීමේ මුලපිරීම ඊට වසර කිහිපයකට පෙර ආරම්භ විය. 1947 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී, බාහ් ඇදහිල්ලේ ජාතික අධ්‍යාත්මික සභාව රැස්වීමක් පැවැත්වූ අතර එහිදී සෑම වසරකම ලෝක සාමය හරහා ලෝක සාමය නමින් උත්සවයක් පවත්වන බවට එකඟ විය.මෙම දිනයේදී, විවිධ ඇදහිලිවල ප්‍රජාවන්ට එකට එකතු වී එකිනෙකාට සවන් දීමට මෙන්ම සංස්කෘතිය හා ආගමේ සියුම් මිශ්‍රවීම ගෙන එන වෙනස්කම් හා පොදු බව සැමරීමට අවස්ථාව තිබේ. ලොව පුරා ආගම් 4,200 ක් පමණ ඇත. බොහෝ මිනිසුන් ආගමකින් තොරව තම ජීවිතය ගත කරන අතර, උසස් පැවැත්මක් හෝ බලයක් කෙරෙහි ඇදහිල්ල බහුතර මිනිසුන් සඳහා ක්‍රියා කරයි. හේතු කුමක් වුවත්, වෙනස්කම් නොතකා එකමුතු වී ඔවුන් සැමරීමේ අදහස සඳහා අපි සියල්ලෝම සිටිමු.ලෝක ආගමික දිනය

යනු ලොව පුරා ක්‍රියාත්මක වන විවිධ ආගමික සම්ප්‍රදායන් සහ විශ්වාසයන් පිළිගැනීමට සහ ගරු කිරීමට කැප වූ දිනයකි. විවිධ ආගම් ගැන ඉගෙනීමට, අන්තර් ආගමික සංවාදවල යෙදීමට සහ වඩාත් සුහදශීලී සහ ඇතුළත් සමාජයක් සඳහා වැඩ කිරීමට එය පුද්ගලයන් දිරිමත් කරයි.

බොහෝ සංවිධාන මෙම දිනය සමරනු ලබන්නේ ඇදහිලි නායකයින් දේශන සහ දේශන පැවැත්වීමට එක්වන අන්තර් ආගමික උත්සව පැවැත්වීමෙනි. තම ආගමට වඩා වෙනස් ඇදහිලි වලින් මිනිසුන්ට කතා කිරීමට සහ සවන් දීමට සහ අනෙකුත් ආගම්වල මූලික මූලධර්ම තේරුම් ගැනීමට මිනිසුන් දිරිමත් කරනු ලැබේ. සෑම පුද්ගලයෙක්ම තමාට ආවේණික වූ ආගමක් හෝ දර්ශනයක් අදහයි. තමා කුමන ආගමක් දර්ශනයක් ඇදහුවද ලොව පවතින සියලු ආගම් වලට එක සේ ගරු කල යුතුය. බෞද්ධ වේවා, ක්‍රිස්තියානි වේවා, හින්දු හෝ ඉස්ලාම් වේවා මේ සියලු ආගම් මිනිසුන්ගේ යහපත සදහා පවතී...

Prabuddya senarathna

1st year

Faculty of Arts

රන් හෝතම්බුවා

 

Family Name:   Viverridae

Scientific Name: Paradoxueus zeylonensis

අඳුරු දුඹුරු පැහැති සමක් සහිත ක්ෂීරපායී ගණයේ නිශාචර සත්ත්ව විශේෂයක් වන අතර, “පැණි උගුඩුවා, සපුමල් කලවැද්දා” යන නම්වලින් ද හඳුන්වනු ලබනවා. ඒකචාරී, නිශාචර සත්ත්ව විශේෂයක් වන මොවුන් ඉතා කුඩා සංඛ්‍යාවලින් ලංකාව පුරා හමුවී වී තිබෙන අතර බහුල වශයෙන් සිංහරාජය, සීගිරිය, උඩවලව, සහ යාල වැනි ප්‍රදේශවලින් මෙම සත්ත්ව විශේෂය හමුවී ඇත.

පැරඩොක්ස්‍යුරිනේ(Paradoxurinae) උපකුලය යටතේ නම්කර ඇති පැරඩොක්ස්‍යුරස් (Paradoxurus)  ගණයට අයත් උගුඩුවන් හා හෝතඹුවන් විශේෂ හතරක් වෙයි.

 එනම්,

·         උගුඩුවා(Paradoxurus hermaphroditus)

·         රන් හෝතඹුවන්(Paradoxurus aureus, Paradoxurus montanus, Paradoxurus stenocephalus)  විශේෂ තුනයි.

රන් හෝතඹුවන් අල්ලා තබා ගැනීම හෝ දඩයම් කිරීම ශ්‍රී ලංකාවේ නීතියෙන් තහනම් ක්‍රියාවක් වන අතර එවැනි ක්‍රියාකාරකමක් සිදුකර ඇත්නම් අත්තඩංගුවට ගෙන නඩු පැවරීම හෝ දඩ ගැසීමට අවශ්‍ය නෛතික පසුබිම සකසා ඇත. මොවුන් වඳවී යාමේ දැඩි තර්ජනයකට ලක්වී ඇති බැවින් ලංකාවේ සත්ත්වෝද්‍යාන ආශ්‍රිතව, ආරක්ෂිත ලෙස මොවුන්ගේ අභිජනන කටයුතු සිදුකොට රක්ෂිත ප්‍රදේශ තුළට නිදහස් කිරීමට ජාතික සත්ත්වෝද්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුව කටයුතු සම්පාදනය කර තිබේ.

Leo Dahami Imesha

First Year

Faculty of Arts