බිනර පුන් පොහෝ දිනය

 

ශාසනික ඉතිහාසයේ වැදගත් සිදුවීම් රැසකට මුල් වූ බිනර පුන් පොහෝ දිනය අදට යෙදී තිබේ.ලොවපුරා බෞද්ධ ජනතාව ඒ වෙනුවෙන් අද දිනය පුරා ආමිස හා ප්‍රතිපත්ති පූජාවල නිරත වෙයි.වස් සමයේ අතරමැදි පොහොය ලෙස ද මෙය සැළකෙයි.

මෙහෙණි සසුනේ ආරම්භයට අවසරය ලැබෙන්නේ බිනර පොහොය දිනයේ දී වීම ඉතාමත් වැදගත් සිදුවීමකි.මහා ප්‍රජාපති ගෝතමිය විසින් ශාසනයට පිවිසීම සඳහා කිහිප අවස්ථාවකදී ම බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් අවසර ඉල්ලා සිටියත් එය ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.පසුව ආනන්ද හිමියන්ගේ මැදිහත් වීමෙන් අවසරය ලබා ගැනීමට හැකියාව ලැබිණි.ඒ අදවන් වූ බිනර පොහොය දිනකදී ය.

මහා ප්‍රජාපති ගෝතමිය ඇතුළු කාන්තාවන් පන්සියයක් දෙනා මෙහෙණි සසුනට ඇතුළු වූයේ මෙවන් අසිරිමත් පුන් පොහෝ දිනක ය.ඒ සමග ම උපසම්පදාව ද කාන්තා භික්ෂුණීන් වහන්සේට උරුම විය.අෂ්ට ගරු ධර්ම පැනවීම සිදුවුණේ ද බිනර පුන් පොහෝ දිනකයි.එම අෂ්ට ගරු ධර්ම මෙසේය;

1.උපසම්පත්තියෙන් වස් සියයක් වූ මෙහෙණක විසින් වුවද එදිනම උපසම්පදාව වූ භික්ෂුවකට වැදුම් පිදුම් කළ යුතුය.

2.භික්ෂුන් නැති පෙදෙසක භික්ෂුණිය වස් නොවැසිය යුතුය.

3.භික්ෂුණිය අඩ මසකට වරක් භික්ෂූන් වහන්සේ වෙත පැමිණ අවවාද ලබාගත යුතුය.

4.වස් අවසානයේදී භික්ෂු – භික්ෂුණි උභතෝ සංඝයා ඉදිරියේ වස් පවාරණය කළ යුතුය.

5.යම් වරදක් සිදුකළ භික්ෂුණියක් වෙතොත් ඇය සය මසක් භික්ෂූන්ට සහ භික්ෂුණීන්ට ආවතේව කළ යුතුය.

6.වසරක් සාමණේර තත්ත්වය හික්මවීමෙන් පසු භික්ෂු පිරිසක් ඉදිරියේදී උපසම්පදා ලැබිය යුතුය.

7.කිසිම දෙයකට භික්ෂුණිය භික්ෂුවකට බැන නොවැදිය යුතුය.

8.භික්ෂුවකට භික්ෂුණිය කිසිවිටකත් අවවාද නොකළ යුතුය.

පුරුෂ පක්ෂයට පමණක් සසුන් දොර විවර වීම නිසා ඔවුන්ගේ බිරින්දෑවරුන් වැන්දඹු තත්ත්වයකට පත්වීමත් පුරුෂ පක්ෂය හා සමාන බුද්ධියක් කාන්තාව තුළ ඇතැයි යන මතය බුදු දහම පිළිගත් නිසාත් කාන්තාවන්ට පැවිද්ද නොලැබීම බුදු සමයේ සමානාත්මතාවයට කැලළක් වීම නිසාත් කාන්තාවන්ට සසුන් දොර විවර වීම අදවන් වූ උතුම් බිනර පොහෝ දිනක සිදුවූ වගට තොරතුරු සපයයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ බෞද්ධ ඉතිහාසයට බිනර පෝය වඩා වැදගත් වන්නේ තපස්සු භල්ලුක වෙළද දෙබෑයෝ විසින් බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් ඉල්ලා ගන්නා ලද කේශ ධාතු නිධන් කොට තැනූ ගිරිහඬු සෑය සුවිශේෂ පුද පූජා දිනය බිනර පෝය ට යෙදී තිබීමයි.තපස්සු භල්ලුක වෙළද දෙබෑයෝ බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් දහම් සරණ ගිය පළමු උපාසකයෝ ය.බිනර පෝයට යෙදී ඇති තවත් උත්සවයක් නම් සේරුවාවිල මංගල මහා සෑයේ වාර්ෂික පින්කමයි.සේරුවාවිල මංගල මහා සෑයෙහි බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ලලාට ධාතු නිදන් කොට ඇතැයි පිළිගනී.එසේම මහියංගන රජමහා විහාරයේ වාර්ෂික පෙරහැර ද බිනර පුන් පොහොය හා බැඳී පවතී.

මෙලෙස ලංකාවාසී මෙන් ම ලෝකවාසී බෞද්ධ සැදැහැවතුන්ට අතිශය වැදගත් පුන් පොහොය දිනයක් ලෙස බිනර පුන් පොහෝ දිනය හඳුන්වා දිය හැකිය.

ඔබ සැමට පින්බර බිනර පුන් පොහෝ දිනයක් වේවා!!.

Leo Nikeshala Kulawansha

Second Year

Faculty of Arts

சுற்றுச்சூழல் தாக்கத்தை ஏற்படுத்திய பெடற்றோலிய எண்ணெய்க் கசிவு [ Safe Guard - Article 12 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

சுற்றுச்சூழல் பேரழிவுகளில் மிக மோசமான அழிவொன்றை 2010ல் உலகம் எதிர்நோக்கியது. இப் பேரழிவானது, நிகழ்கால உலகத்துக்கு மட்டுமல்லாமல் எதிர்கால உலக நிலைப்பாட்டையும் கூட கேள்விக்குறியாக்கிய ஒரு பாரிய நிகழ்வாகும். இந்நிகழ்வானது, பிரிடிஷ் பெற்றோலிய எண்ணெய்க் கசிவு என்று அறியப்படுகின்றது. இவ்வாறு சூழலுக்கு பாரிய பாதிப்பை ஏற்படுத்திய பேரழிவானது சுற்றுச்சூழல் பாதுகாப்பையும் கண்காணிப்பையும் நிலைகுலைய செய்தது என்றாலும் தவறில்லை. இப் பேரழிவு தொடர்பாக நோக்கும்போது, இப் பெற்றோலிய எண்ணெய் கசிவானது ஏப்ரல் மாதம் 20ஆம் தேதி 2010 இல் லூசியான கடற்கரையில் இருந்து சுமார் 41 மைல் தொலைவில் மெக்சிகோ வளைகுடாவில் தோண்டப்பட்ட மகோந்தா என்ற ஆய்வு கிணறு வெடிப்பினால் தோற்றம் பெற்றது. இது transocean  என்ற oil-drilling நிறுவனத்திற்கு சொந்தமான மற்றும் பிரிட்டிஷ் பெற்றோலிய நிறுவனத்தால் குத்தகைக்கு பெற்றுக் கொண்டதுமான எண்ணெய்க் கிணறு ஆகும். எண்ணெய் மற்றும் எரிவாயு கட்டுப்பாடின்றி வெளியேறுவதை தடுக்க வடிவமைக்கப்பட்ட ஒரு முக்கிய பாதுகாப்பு சாதனமான தடுப்பு கருவியின் செயலிழப்பால் இப் பேரழிவானது இடம் பெற்றது. இதனை மேலும் ஆய்வு செய்யும் போது தென்படக்கூடிய விடயம் என்னவென்றால் இதே போன்ற இன்னும் ஒரு சம்பவமும் 2008ல் கஸ்பியன் கடலில் இதே நிறுவனத்தால் தோண்டப்பட்ட கிணற்றிலும் இடம்பெற்றதாகும்.

இப்பேரழிவு ஏற்படுவதற்கு பல காரணங்கள் வழிவகுத்தன.கிணறு வடிவமைக்கப்பட்டதில் காணப்பட்ட தவறுகள் 

இயந்திர தோல்விகள் 

மனித தவறுகள் (முறையற்ற நிர்வாக செயற்பாடுகள்) 

இவ்வாறான காரணங்களால் மகோந்தா கிணறு கட்டுப்பாடின்றி எண்ணெய் மற்றும் எரிவாயுவை வெளியேற்ற தொடங்கியது. இரண்டு நாட்களில் மூழ்கவும் செய்தது. தொடர்ந்து ஜூலை 17 2019 அன்று கிணறு மூடப்படும் வரை 87 நாட்களாக தொடர்ந்து எண்ணெய் கசிவு இடம் பெற்றது. இவ்வாறாக நடைபெற்ற எண்ணெய் கசிவானது 4.9 பில்லியன் பீப்பாய்களை கடலில் சேர்த்ததாக மதிப்பிடப்பட்டுள்ளது. பெற்றோலிய எண்ணெய் கசிவானது பல துறைகளில் பல்வேறுபட்ட பாதிப்புகளை ஏற்படுத்திய ஒன்றாக காணப்படுகின்றது. இப்பேரழிவு வளைகுடாவில் வசித்தவர்களில் வாழ்வியல் முறையில் பாரிய தாக்கத்தை ஏற்படுத்தியது. குறிப்பாக மீன்பிடி, சுற்றுலா கைத்தொழில் போன்றவற்றில் ஈடுபட்டவர்கள் தனது ஜீவனோ பயத்தை இழக்க வேண்டிய நிலைமை ஏற்பட்டது. இது மட்டுமல்லாமல் கச்சா எண்ணெய் ரசாயன கலப்புகளின் காரணமாக சுவாச பிரச்சனைகள் தோல் நோய்கள் உள்ளிட்ட சுகாதார பிரச்சனைகளும் உருவாகின. மேலும், வேளையில் ஈடுபட்டிருந்த 17 ஊழியர்களை பேரழிவானது காயப்படுத்தியதோடு 11 ஊழியர்களின் உயிரையும் காவு கொண்டது. வெடிப்பினால் வெளியேற்றப்பட்ட எண்ணெயை உட்கொண்டதால் உயிரிழந்ததாக குறிப்பிடப்படுகின்றது. 

இவ் வெண்ணெய் கசிவின் பிரதான பாதிப்பே சுற்றுச்சூழல் தாக்கமாகும்.இக்கசிவின் காரணமாக அதிகமான கடல் வாழ் விலங்குகள் அழிவுக்கு உள்ளாகின. மட்டுமல்லாமல் பவள பாறைகள் சதுப்பு நிலங்கள் போன்றவற்றையும் இது பாதிப்புக்கு உள்ளாக்கியதோடு ஒரு தசாப்த காலத்துக்கு பின்னாலும் இவ்வழிவின் தாக்கம் காணப்பட்டன. இவ்வாறு எண்ணெய்க் கசவினால் மாசுபடுத்தப்பட்ட கரையோரங்கள் 1100 மைல் என மதிப்பிடப்பட்டுள்ளது. தாவரங்களுடன் இணைக்கப்பட்டிருந்ததால் கரையோர தாவரங்களையும் பெரிதும் பேரழிவு பாதிப்புக்குள்ளாக்கியது மட்டுமல்லாமல் இது அலபாமா, புளோரிடா,மிசிசிப்பி கடற்கரைகளில் நிலச்சரிவையும் ஏற்படுத்தின. சுமார் 800000 மேற்பட்ட பறவைகள் அழிக்கப்பட்டதோடு பாலூட்டிகள் கடல் ஆமைகள் போன்ற பல விலங்கினங்களும் அளிக்கப்பட்டன. இத்தோடு சில பல சமூக பிரச்சினைகளையும் இவ்வெண்ணெய் கசிவு ஏற்படுத்தியது. கடல் தொழில்கள் சுற்றுலா கைத்தொழில் போன்றன இழக்கப்பட்டதால் பல குடும்பங்கள் நிதி கஷ்டங்களுக்கு உள்ளாகினர். சுமார் 8000 முதல் 12000 பேர் தற்காலிகமாக வேலை இழந்ததாக மதிக்கப்பட்டுள்ளது. இவ்வாறாக பல பிரச்சினைகள் பிரிட்டிஷ் பெட்ரோலிய எண்ணெய் கசிவு ஏற்படுத்தியமை குறிப்பிடத்தக்க விடயமாகும். கிணறு மூடப்படுவதற்கு முன்னர் மெக்சிகோ வளைகுடாவில் கசிந்த பெட்ரோலியம் 57,500 சதுர மைலுக்கும் அதிகமான பரப்பளவில் கலந்ததினால் நீரிலிருந்து எண்ணெய்யை சுத்தம் செய்வது மிகவும் கடினமாக இருந்தது. இப்பேரழிவானது, மனித அலட்சியம் மற்றும் நிறுவனங்களின் பேராசை என்பவற்றின் உக்கிரமான  விளைவாக ஏற்பட்ட ஒன்றாகும். இது ஒரு தனிப்பட்ட விடயம் என்றால் இல்லை தடுக்கக்கூடிய தடுக்கப்பட வேண்டிய தொடர்ச்சியான தவறுகளின் விளைவாக ஏற்பட்டது. எவ்வாறு இருந்தாலும் கிணற்றை மூடுவதில் ஈடுபாடு இருந்த போதிலும் சுற்றுச்சூழல் பொருளாதார பாதிப்புகளை நிவர்த்தி செய்வதில் போதுமான ஈடுபாடு காட்டப்படவில்லை என்றே சொல்ல வேண்டும். பிரிட்டிஷ் பெட்ரோலிய  எண்ணெய் கசிவு பேரழி ஒன்றாக தென்படுவதோடு அதன் தாக்கங்கள் இன்று வரையும் காணப்படுகின்றது என்பது குறிப்பிடத்தக்கது. இது சுற்றுச்சூழல் பாதிப்பை புறக்கணிப்பதன் கணிசமான விளைவை உலகுக்கு எடுத்துக்காட்டிய ஒரு விடயம் ஆகும். அத்தோடு இயற்கை வளங்களை பாதுகாப்பதன் அவசியத்தையும் நினைவூட்டி நிற்கின்றது. மேலும் நிறுவனங்களை பொறுப்பு கூற வைப்பது மட்டும் கடுமையான விதிமுறைகளை அமல்படுத்துவது மற்றும் தூய்மையான பாதுகாப்பான எரிசக்தி மாற்றுகளில் முதலீடு செய்வது போன்றவற்றை நாம் கவனத்தில் எடுக்க வேண்டும் என்பதை சுட்டி நிற்கின்றது. அவ்வாறு முழு உலகமும் ஒன்றுபட்டு செயல்படும்போது இவ்வாறான மற்றுமொரு அழிவு ஏற்படுவதை தடுக்க முடியும் என்பதில் எவ்வித ஐயமும் இல்லை.

Leo Zynab  Amani

කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි [ Safe Guard - Article 11 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

ලැව් ගින්නක් ලෙස හදුන්වනුයේ මිනිස් ජීවිත, දේපළ පමණක් නොව සත්ත්ව ජීවිත වගේම ස්වභාව සෞන්දර්යය ද විනාශ කරන විශාල ව්‍යවසනකාරී තත්ත්වයකි. සමාජයට පමණක් නොව පරිසරයටද දැඩි බලපෑමක් ඇති කරන මෙකී ව්‍යවසනකාරී ලැව් ගිනි තත්ත්වයන් වඩාත් ප්‍රභල ලෙස බලපවත්වන රටක් වනුයේ කැලිෆෝනියාවයි. 19 වන සියවසේදී එනම් 1850 දී පමණ ආරම්භ වූ කැලිෆෝනියානු ලැව්ගිනි තත්ත්වයන් නවීන යුගයේදී විශේෂයෙන්ම 21 වන සියවසේදී විශාල වශයෙන් වර්ධනය වී තිබීම ඉතාමත් දුක්ඛිත කරුණකි.

කැලිෆෝනියානු රාජ්‍යයයේ විශාල වශයෙන් පැතිරී යන අධික උණුසුම සහ වියළි කාලගුණය, සුළඟ සහ මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් ද මෙලෙස ලැව්ගිනි ඇති වීමට ප්‍රධාන හේතුවේ. මෙම ලිපිය මගින් කැලිෆෝනියාව තුළ ඇති වන ලැව් ගිනි වල ආරම්භය, ලැව්ගිනි මගින් ඇතිවන නිවාස, ව්‍යාපාර, කෘෂිකාර්මික කටයුතු සදහා වන බලපෑම සහ සමාජීය, ආර්ථික, දේශපාලන බලපෑම පිළිබද විමසීමක් කර බලමු. කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි තත්‍ත්වයෙ ආරම්භය 19 වන සියවස දක්වා දිව යන්නකි. 1850 වර්ෂයේදී පමණ කැලිෆෝනියාව තුල ලැව්ගිනි වාර්තා විය. එහිදී විශාල ප්‍රමාණයකින් වනාන්තර විනාශයක් සිදු වුවද, එවකට ජනගහනය සහ වාසස්ථාන ගණන අවම වීම හා කාර්මික ව්‍යාප්තිය අඩු වීම හේතුවෙන් විශාල පරිමාණයේ ජීවිත හානියක් සිදු නොවීය. නමුත් 20 සහ 21 වන සියවස් වලදී එම තත්ත්වය හාත්පසින්ම වෙනස්ය.

එලෙස 1850දී පමණ ආරම්භ වූ කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි තත්ත්වය ඉන් ඉදිරියටත් කැලිෆෝනියාව තුළ දිගින් දිටටම තව දුරටත් තිබේ. එලෙස කැලිෆෝනියාවේ දැඩි ලෙස විනාශකාරී බලපෑම් ඇති කළ දැඩි ලැව් ගිනි කිහිපයක්ම ඉතිහාසයේ වාර්තා වී ඇත. පහත දැක්වෙන්නේ ඒවායින් කිහිපයකි.

1) 1933 - Griffith Park Fire: ලොස් ඇන්ජලිස්හි ග්‍රිෆිත් පාර්ක් හි ඇති වූ ගිනි ඇවිළීමෙන් 29 දෙනෙකුගේ ජීවිත බිලි ගෙන ඇත.

2) 1991 - Oakland Hills Firestorm (Tunnel Fire) : 3,000 කට වැඩි ගෘහස්ථ වාසස්ථාන විනාශ වූ අතර, 25 දෙනෙකුගේ ජීවිත හානි හා දේපළ විනාශය $1.5 බිලියනයක් විය.

3) 2003 - Cedar Fire: මෙය කැලිෆෝනියාවේ වාර්තා වූ ප්‍රභලතම ලැව්ගිනි අවස්ථාවක් විය. මෙහිදී 273,246 අක්කර (Acres) විනාශ වූ අතර, 15 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්විය.

4) 2007 - Witch Fire: සැන් ඩියේගෝ හි ඇති වූ මෙම ලැව්ගින්න මගින් 197,990 අක්කර විනාශ විය. 2,000 කට අධික ගොඩනැගිලි විනාශ වූ අතර, 2 දෙනෙකු මිය ගියහ.

5) 2017 - Tubbs Fire: මෙම ගින්න නපා නගරයේදී ඇරඹිණි. 36,000+ ගෙවල් විනාශ වූ අතර, 22 ක ජීවිත බිලි ගත්තේය.

6) 2018 - Camp Fire: කැලිෆෝනියානු ඉතිහාසයේ වඩාත් විනාශකාරී ලැව්ගින්න ලෙස සලකනු ලබන මෙම ලැව්ගින්න මගින් 153,336 ක අක්කර ප්‍රමාණයක් විනාශ විය. ජීවිත 85 ක් බිලි ගත්තේය.

7) 2020 - August Complex Fire: මෙය ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ වාර්තා වූ විශාලතම ලැව් ගිනි වලින් එකකි. 1,032,648 ක අක්කර ප්‍රමාණයක් විනාශ කරමින් 2020 වසරේ කැලිෆෝනියාවේ විශාල පරිමාණයක් දැවී යාම හේතුවෙන්, විශාල මිනිස් හා දේපළ හානියක් ඇති විය.

මේ අයුරින් දේපළ හා ජීවිත හානි ඇති කරන කැලිෆෝනියානු ලැව්ගිනි තත්ත්වයන් ඇති වීමට බලපානු ලබන හේතු පිළිබද අවධානයක් යොමු කිරීම ඉතාම වැදගත් වේ. කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි ඇති වීම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රධාන හේතු කිහිපයක්ම පවතියි. එම හේතු මිනිස් ක්‍රියාකාරකම්, ස්වභාවික හේතු, කාලගුණික වෙනස් වීම් යනාදී ලෙස ප්‍රධාන වශයෙන් වර්ගීකරණය කළ හැකිය.

කැලිෆෝනියාව තුළ ලැව්ගිනි ඇති වීම සදහා බලපානු ලබන මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් ලෙස,

• කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරකම් :- 2014 King Fire (ගොවිතැන් ආසන්නයෙහි ගිනි දැල්වීමෙන් ඇති විය.)

• ⁠විදුලි මාර්ග හා විදුලි පද්ධති (Power Lines and Electrical Infrastructure) :- 2018 Camp Fire ( Pacific Gas and Electric Company එකෙහි විදුලි පද්ධතියේ තිබූ ගැටලු සහ නිවැරැදි නොවූ නඩත්තු නිසා ඇතිවිය.)

• උත්සව සහ ගිනි පූජා :- 2017 Santa Clara Country Fire ( නිදහස් දිනය සැමරීම සදහා සිදු කළ ගිනි පූජා (firework) නිසා ඇති විය.)

• ⁠වනාන්තර කළමනාකරණයේ අඩුකම :- 2020 August Complex Fire

• ⁠සාපරාධී ලෙස දේපළ ගිනි තැබිම

• ⁠නොසැළකිලිමත්කම

ආදී මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් කැලිෆෝනියාව තුළ ලැව්ගිනි ඇති වීමට හේතු වී තිබේ. එසේම ස්වභාවික හේතූන් නිසාද කැලිෆෝනියාව තුළ ලැව්ගිනි තත්ත්වයන් ඇති වී තිබේ. උදාහරණ ලෙස,

• අකුණු අනතුරු :- 2020 August Complex Fire ( වනාන්තරයක තිබූ ගස් වලට අකුණු වැදීමෙන් පසු ඇති වූ ගින්නක් නිසා ඇතිවිය.)

• ⁠සුළං :- 2017 Tubbs Fire (Santa ana wind ලෙසින් හදුවන ඉතා උණුසුම් සුලං හේතුවෙන් ඇතිවිය.)

• ⁠වියළි කාලගුණය :- 2020 Creek Fire ( දැඩිව තිබූ වියළි කාලගුණය සහ වතුර හිග වීම නිසා ඇති විය.)

 • ගිනිකදු පිපිරීම්

• ⁠පාලු පරිසර පද්ධති

• ⁠දැඩි උෂ්ණත්වය 

• ⁠අඩු වර්ෂාපතනය 

යනාදී ස්වභාවික හේතූන් කැලිෆෝනියාව තුළ ලැව්ගිනි ඇති වීමට හේතු ලෙස දැක්විය හැකි වෙයි. (Olvia Lai, 2022)

             මෙලෙස කැලිෆෝනියාව තුළ ස්වභාවික හේතු සහ මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් ඇතිවන ලැව්ගිනි නිසා සිදුවන හානිය පිළිබදවද විශේෂ අවධානයක් යොමු කළ යුතුය. මන්ද ලැව්ගිනි මගින් ඇති කරන විනාශය නාගරික හා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ වලට පමණක් නොව පරිසර පද්ධතීන් වලටද දැඩි බලපෑමක් එල්ල කරනු ලබන හෙයිනි. උදාහරණ ලෙස,

  නිවාස සහ වාසස්ථාන විනාශය.

 ⁠ව්‍යාපාර හා කුඩා ව්‍යාපාර කඩා වැටීම්.

 ⁠කෘෂිකාර්මික හා වගා බිම් විනාශය.

 ⁠කෘෂි අස්වැන්න අහිමි වීම.

 ⁠ජල සැපයුම් පද්ධති බිද වැටීම.

 ⁠ප්‍රවාහන පද්ධති භාවිතා කළ නොහැකි වීම.

 ⁠සන්නිවේදන පද්ධති බිද වැටීම.

 ⁠වනාන්තර හා විශාල ගස් විනාශය

 ⁠ජෛව විවිධත්වයට හානි සිදුවීම

 ⁠ජල පද්ධති බිද වැටීම.

 ⁠විදුලිය ඇන හිටී 

 

ආදී වශයෙන් ලැව්ගිනි ගිනි නිසා විශාල හානියක් සිදුවනු ඇත. එසේම කැලිෆෝනියාවේ ඇති වන ලැව්ගිනි හේතුවෙන් සමාජීය, ආර්ථික හා දේශපාලනික වශයෙන් විශාල බලපෑමක් ඇති කරනු ලබයි.

 කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි නිසා ඇති වන සමාජීය බලපෑම සුළුපටු නොවේ. එය ජනතාවගේ ජීවිත, සෞඛ්‍ය සහ සමාජීය කටයුතු සම්බන්ධයෙන්ද විශාල බලපෑමක් ඇති කරයි. එවැනි බලපෑම් සදහා උදාහරණ ලෙස,

• ජනතාව නිවාස හැරයාම සහ නිවාස විනාශ වීම :- 2018 වසරේ ඇති වූ camp fire ලැව්ගින්න හේතුවෙන් කැලිෆෝනියාවේ paradise නගරය මුළුමනින්ම විනාශ වූ අතර ජනතාව තම නිවාස හැර යාමත් සමඟ 50 000කට අධික පිරිසකට තම වාසස්ථාන අහිමි විය. එහෙයින් ජනතාවට අලුත් වාසස්ථාන සොයා ගැනීමට සිදු වීම, ස්ථිර ආරක්ෂාවක් නොමැති වීම හා ජීවිතයේ ස්ථායිකභාවයක් නැති වීම හේතුවෙන් සමාජීය තත්ත්වයට දැඩි බලපෑමක් ඇති විය. 

• සෞඛ්‍යමය වශයෙන් ඇති වන හානිය :- 2020 වසරේ Glass Fire සහ August Complex Fire යන ලැව්ගිනි හේතුවෙන් කැලිෆෝනියාවේ විශාල ප්‍රදේශයක වායු පරිසරය දැඩි ලෙස දූෂිත විය. අධික දුම් නිසා ඇති වූ ගැටලු හේතුවෙන් මිනිසුන්ට මෙන්ම සතුන්ටද දැඩි සෞඛ්‍යමය බලපෑමක් එල්ල විය. 

• සමාජ සාමය හා ගැටුම් :- 2022 වසරේ කැලිෆෝනියාවේ ඇති වූ Dixie Fire යන ලැව්ගින්න හේතුවෙන් නිවාස 1000කට අධික ප්‍රමාණයක් විනාශ විය. ඉන්පසු ජනතාවට දැඩි දුෂ්කර කාලයකට මුහුණ දීමට සිදු විය. විශ්‍රාම ගිය ජනතාවට නැවත නිවාස ඉදි කිරීමට යාමේදී විශාල ගැටලු රාශියකට මුහුණ දෙන්නට සිදු විය. එසේම එකී කාලය තුල අධ්‍යාපනය හරිහැටි සිදු කර ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය තුළද විශාල ගැටලු ඇති විය. මෙකී ගැටලු හේතු කොට ගෙන සමාජ සාමයද බිද වැටුණි. 

• අධ්‍යාපනයට ඇති කළ බලපෑම

         2020 වසරේදී University of California හි සිදු වූ පරීක්ෂණයකින් පෙනී ගියේ ලැව්ගිනි තත්ත්ව නිසා පාසැල් පද්ධතිය තුළද ගැටලු රාශියක් ඇති වී තිබෙන බවයි. මෙකී උදාහරණ වලින් පෙනී යන්නේ කැලිෆෝනියාවේ ඇති වන ලැව්ගිනි හේතුවෙන් ජනතාවගේ ජීවිත කෙරෙහි, සෞඛ්‍ය සහ සමාජ කටයුතු සදහාද තීරණාත්මක බලපෑමක් එල්ල කරන බවයි. එසේම කැලිෆෝනියාව ලැව්ගිනි නිසා නිවාස, ව්‍යාපාර, වනාන්තර සහ කර්මාන්ත ආදිය විශාල අලාභයකට පත් වෙයි. මෙම අලාභයන් හේතුකොටගෙන එරට ආර්ථිකයට ඍජු බලපෑමක් ඇති වෙයි. 

• නිවාස සහ වාණිජ ඉඩම් විනාශය :- 2018 වසරේ ඇති වූ Camp Fire නම් ලැව්ගින්න, 'ඔවෙල්' නම් කුඩා නගරය මුළුමනින්ම විනාශ කර දැමීමට සමත් විය. මෙම ගින්න හේතුවෙන් 18 000කට අධික වාණිජ ගොඩනැගිලි විනාශ වී, 85 දෙනෙකුගේ ජීවිත බිලි ගැනීමට තරම් සමත් විය. එසේම ඩොලර් බිලියන 16ක පමණ ආර්ථික අලාභයක්ද සිදු වූ බව වාර්තා විය. මෙවැනි විනාශ හමුවේ කැලිෆෝනියානු ආර්ථික මට්ටම විශාල අගාධයකට ඇද වැටුණි. 

• වනාන්තර හා කෘෂිකාර්මාන්තයේ අලාභව් :- 2017 වසරේ ඇති වූ Thomas Fire ලැව්ගින්න නිසා කැලිෆෝනියාව තුළ විශාල වනාන්තර හා පළතුරු වගාබිම් ප්‍රමාණයක් විනාශ විය. එහෙයින් කැලිෆෝනියාවේ කෘෂිකර්මාන්තයට දැඩි හානියක් සිදු විය. මෙම අලාභය නිසා ආහාර සැපයීමේ ක්‍රියාවලියට මෙන්ම කෘෂිකාර්මික නිශ්පාදනයටද ඇති වූ බලපෑම නිසා ආහාර වලද මිල ගණන් වැඩි කිරීමට සිදු විය. මේ හේතුවෙන් කැලිෆෝනියාවේ ආර්ථිකයේ වර්ධන අනුපාතයට එය තදින්ම බලපෑමක් ඇති විය. 

• ආපදා කළමනාකරණ වියදම් සහ නව පනත් හා විමර්ශන :- 2020 වර්ෂයේදී LNU Lightning Complex Fire ලැව්ගින්නෙන් පසුව කැලිෆෝනියාවේ රජය විසින් අලුත් පනත් හා විමර්ශන ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබූ අතර එය ආපදා කළමනාකරණ සහ ආපදා පසු ක්‍රියාමාර්ග සදහා ආයෝජනයට බලපෑමක් සිදු කරනු ලැබීය එසේම නව නීති ක්‍රමයක් හදුන්වාදීම නිසා රජයේ වියදම් ද වැඩි විය.

        මෙකී උදාහරණ මගින් කැලිෆෝනියාවේ ඇති වන ලැව්ගිනි හේතුවෙන් එරට තුළ ඇති කරන ආර්ථික බලපෑම විදහා පායි. මෙය කැලිෆෝනියා ප්‍රාන්තයට පමණක් නොව මුළු ඇමරිකාවේම ආර්ථිකය කෙරෙහි ඍජු බලපෑමක් ඇති කරන තත්ත්වයකි.

        කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි නිසා ඇති වන දේශපාලන බලපෑම ගත් කල එය විවිධ ප්‍රතිපත්ති, නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග හා දේශපාලන ව්‍යාපාර ආරම්භ වීම මත රැදී තිබේ. එවැනි දේශපාලන බලපෑම් සදහා උදාහරණ ලෙස, 

• ලැව්ගිනි පාලනය සහ නීතිමය ප්‍රතිපත්ති :- 2019 දී කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි ප්‍රතිපත්ති හා කළමනාකරණය පිළිබද Wildfire Mitigation Act නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට පාර්ලිමේන්තුව හරහා යෝජනා විය. මෙම නීතියේ අරමුණ වූයේ වනාන්තර කළමනාකරණය හා ලැව්ගිනි පාලනය සදහා නව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග හදුන්වා දීමයි. මෙම නීති ප්‍රතිපත්ති නිසා කැලිෆෝනියාවේ පාර්ශවික නායකයන් අතර සහ ප්‍රාන්ත නායකයන් අතර විශාල විවාදයක් ඇති කිරීමට තරම් ප්‍රභල විය. 

• පරිසර කළමනාකරණය :- 2018 දී කැලිෆෝනියාවේ ඇති වූ Camp Fire නම් ගින්නෙන් පසු පරිසර නීති වල අඩුපාඩු සහ වනාන්තර කළමනාකරණයේ වැරදි නිසා මෙම ගින්න ඇති වූ බව පර්‍යේෂණ මගින් හෙළිවිය. මේ නිසා කැලිෆෝනියාවේ පරිසර නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම නිසා දේශපාලන බලපෑම් දැඩි විය.

• ජනතාවගේ ආරක්ෂාව හා ආර්ථික බලපෑම  :- 2018 Camp Fire ගින්නෙන් පසු ප්‍රාන්තයේ ණය ධාරිතාව සහ රජයේ ආදායම් හිඟයක් ඇති විය. විද්‍යාත්මක වශයෙන් ඩොලර් බිලියම 16.5කට ආසන්න මුදලක් ආපදා හේතුවෙන් අහිමි විය. මෙම ආර්ථික බලපෑම දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති ගිවිසුම් වලදී වඩාත් විවාදයට ලක් විය.

          මේ උදාහරණ මගින් කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි හේතුවෙන් ඇති වන විවිධ දේශපාලන බලපෑම් සහ එම ප්‍රතිපත්ති  වල නීතිමය සහ සමාජ පාලනය පිළිබද පැහැදිලි අධ්‍යනයක් ලබා ගත හැකිය. (university of califonia, 2024)

මෙවැනි දැඩි ලෙස බලපෑම් ඇති කරනු ලබන කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි ඇති වීමේ තත්ත්වය අවම කර ගැනීම සදහා පහත ක්‍රියාමාර්ගයන් අනුගමනය කළ හැකිය.

 

 නිවැරැදි පාරිසරික කළමනාකරණය 

 විශාල ගස් කපා දැමීම හෝ අනවශ්‍ය අතු කපා දැමීම.

 වෙරළ ආසන්නයේ සහ කඳුකර ප්‍රදේශ වල ඉඩම් සකසන්නන් සදහා නීතිමය පියවර ගැනීම.

 ලැව්ගිනි අවධානම පිළිබද සහ ආරක්ෂක ක්‍රියාමාර්ග පිළිබද ජනතාව දැනුවත් කිරීම

 ⁠දුම් නළ පද්ධති නිසි ලෙස සකස් කිරීම.

 ⁠නවීන තාක්ෂණික ක්‍රම භාවිතා කිරීම.

 ⁠ලැව්ගිනි පාලනයට නව නීති සහ විධිවිධාන සැකසීම.

 ⁠වනාන්තර කළමනාකරණය සදහා රජයේ සහය ලබා දීම.

 ආදී ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කිරීම මගින් කැලිෆෝනියාව තුළ ලැව්ගිනි ඇතිවීම අවම කරගනිමින් ජනතාවගේ මෙන්ම පාරිසරික ආරක්ෂාවද වැඩි දියුණු කර ගැනීමට හැකියාව පවතියි.

                කැලිෆෝනියාවේ ලැව්ගිනි තත්ත්ව මගින් අපට පෙන්වා දෙන්නේ සමාජයක් ලෙස එක්ව අපි අපගේ පරිසරය රැක ගත යුතු බවයි. තවමත් ලැව්ගිනි නිසා දුක් විදින කැලිෆෝනියානු ජනතාවගේ දුක් ගින්දර මෙන්ම කැලිෆෝනියාව තුලද ඇති වන ලැව්ගිනි තත්ත්වද තුරන් වී දීප්තිමත්, සිසිලස පිරි හෙටක් වෙනුවෙන් කැලිෆෝනියානුවන් දකින සිහිනය හැකි ඉක්මනින් යථාර්ථයක් වේවායි අපිත් එක සිතින් ප්‍රාර්ථනා කරමු.

Leo H.A.K .Asha

සාහෙල් කලාපයේ මානුෂීය අර්බුද,නියඟ සහ ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය [ Safe Guard - Article 10 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

මෙම ලිපිය තුළින් අප ඔබව අප්‍රිකානු කලාපයේ පවතින ප්‍රධාන ධාරාවේ ගැටලුවක් වෙන සමීප කරන්නෙමු.ඔබ දන්නවා ද එක්සත් ජාතීන්ගේ මානුෂයීය කටයුතු සම්බන්ධීකරණ කාර්යාලයට අනුව මානුෂීය වසංගතයක් ලෙස හඳුන්වන්නේ ගැටුම්,ස්වභාවික විපත්, වසංගත රෝග ආදිය හේතුවෙන් මිනිස් ජීවිත විශාල සංඛ්‍යාවක් පීඩාවට පත්වන තත්ත්වයකි. එය අවතැන්වීම,ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය,සනිපාරක්ෂාව,ජල හිඟය, දරිද්‍රතාව, කුසගින්න සහ සෞඛ්‍ය ගැටලු ආදියෙහි මූලබීජය බවට පත්වන අතර ම අප්‍රිකානු කලාපය ද මෙම තත්ත්වයන්ගෙන් බැටකනු ලබන්නේ දශක ගණනාවක සිටය. වසර ගණනාවක සිට පවතින්නා වූ වාර්ගික හා කලාපීය යුධ ගැටුම්, සාමය බිඳලිමේ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා දේශපාලන අස්ථාවරත්වය මෙන්ම කොවිඩ් -19 වසංගතය හා යුක්‍රේන - රුසියා යුධ ගැටලුව හමුවේ අප්‍රිකාව තුළ අභ්‍යන්තර තත්ත්වය ආගාධයකට පරිවර්තනය වූයේ, ආහාර මිල ඉහළ යාම්,උද්ධමන තත්ත්වයන් සඳහා අවශ්‍ය සාකල්‍ය ප්‍රවේශය එය තුළ නිර්මාණය කරවමිනි.සෞඛ්‍ය හා සනීපාරක්ෂක මෙන්ම එන්නත් ක්‍රියාවලීන් බිඳවැටීම හමුවේ කොළරාව,සරම්ප,මැලේරියා,

ඉබෝලා,මන්කිපොක්ස්, HIV/AIDS ආදී වසංගත රෝග මෙන්ම පෝෂණ ඌනතා තුළින් පැන නගින මන්ද පෝෂණ රෝග තත්ත්වයන්ගේ නිවහන බවට ද මෙම කලාපය නිරාවරණය වී ඇත්තේ දහසකුත් ජීවිත අකාලයේ මියයන්නට මග පාදමිනි.

ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය හමුවේ අප්‍රිකානු කලාපය දැඩි අර්බුදයකට පිවිසේ ද?

ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය (Food Insecurity) මෙම කලාපය තුළ උග්‍ර ගැටලුවක් බවට පත්වී හමාරය. World Food Summit (1966) ට අනුව ක්‍රියාකාරී හා යහපත් ජීවිතයක් උදෙසා තම කැමැත්ත පරිදි ආරක්ෂිතව, පෝෂ්‍යදායිව හා ප්‍රමාණවත් ලෙස ආහාර වෙත ප්‍රවේශ වීමට පුද්ගලයකුට ඇති භෞතික හා ආර්ථික හැකියාව ආහාර සුරක්ෂිතතාවය ලෙස හැඳින්වූවද මේ කිසිවකට සමීප නොවීමට තරම් දුර්භාග්‍යයකට සමස්ත අප්‍රිකානු කලාපය පත්වීම ගෝලීය තර්ජනයන්ට අතවනන ගෝලීය ගැටලුවක්‌ වී හමාරය.

ඔබ දන්නවාද?

• UN OCHA ට අනුව 2023 දී බර්කිනා ෆාසෝ, මාලි හා නයිජර් ඇතුළු සාහෙල් කලාපයේ ජනතාවගෙන් මිලියන 29 ක්‌ උග්‍ර ආහාර අනාරක්ෂිතතාවකට මුහුණ දෙමින් සිටින බව.

• UNICEF අනාවරණය කරන්නේ 2023 දී සෝමාලියාව, කෙන්යාව යන රටවල්වල ජනයාගෙන් මිලියන 22ක්‌ ද සිම්බාබ්වේ, මෝසැම්බික්, සැම්බියා ආදී රටවල් අයත්ව දකුණු අප්‍රිකා කලාපයන් මිලියන 12 කට ආසන්න ජනතාවක් උග්‍ර ආහාර අනාරක්ෂිතභාවයකට පත්ව ඇති බව.

මන්ද පෝෂණය ඉහතින් කියන ලද්දා වූ ආහාර අනාරක්ෂිතතාවයේ එක්‌ අතුරු  ඵලයෙකි. එතුළින් අප්‍රිකා කලාපයෙහි වෙසෙන ජනයාගෙන් මිලියන 282කට ආසන්න ජනතාවක් එනම් සමස්ථ අප්‍රිකානු කලාපීය ජනගහනයෙන් 20%ක්‌ මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන බවත් බිලියනයකටත් වැඩි පිරිසකට පෝෂ්‍යදායි ආහාර වේලක් සපයා ගැනීමට නොහැකි බවත්, ළමුන්ගෙන් 30% ක්‌ මන්ද පෝෂණය නිසාවෙන් කුරු සහ විකලාංග ආබාධ සහිත වන බවත් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය වාර්තා තුළින් පෙන්වා දෙන්නේ මේකි තත්ත්වයෙන් දැඩිව පීඩිත වූ ප්‍රජාවන්ට හිස එසවීමට තවත් කොතරම් කලක්‌ ගත වේද යන ප්‍රශ්නය අප ඉදිරියේ ඉතිරි කරවමිනි. 

ඔබ දන්නවාද රටක අනාගතය එම රටෙහි අනාගත පරපුර මත රඳා පවතින බව,එසේ වීමට නම් එම රටෙහි බිහිවන දරුවන් නිරෝගී මෙන්ම සෞඛ්‍ය සම්පන්න විය යුතුය. නමුත් අවාසනාවකට 2023 වර්ෂයේ අප්‍රිකානු කලාපයේ ළදරු මරණ අනුපාතය (රටක දෙනලද වර්ෂයකදී සජීවී උපත් දහසකට සිදුවන ළදරු මරණ ප්‍රමාණය) 41.5 ක්‌ තරම් ඉහළ වන්නේ ලෝකයේ වැඩිම ළදරු මරණය ප්‍රමාණය අප්‍රිකා කලාපය තුළින් වාර්තා කරවමිනි. එසේම එහි සිදුවන උපත්වලින් 13.7% පමණ උපතේදීම අඩුබර වාර්තා කිරීමද විශේෂත්වයක්‌ ලෙස සැලකිය හැක. එලෙසම නිරෝගී දරුවෙකු මෙලොවට බිහිවීම ස්ත්‍රියකුට හා පුරුෂයෙකුට ඇති ශක්‍යතාව මත රඳා පවතී. නමුත් අප්‍රිකාව තුළ ප්‍රජනක වයසේ පසුවන (අවු:15-49 ත් අතර) කාන්තාවන්ගෙන් 40.4% රක්ත හීනතාවයෙන් පෙළෙන බව එක්සත් ජාතීන්ගේ සෞඛ්‍ය සංවිධානය අනාවරණය කරයි. එහි ඇති බරපතළකම කොතෙකුත් ද යත් 2020 වර්ෂයේදී ලෝකයේ වැඩිම මාතෘ මරණ ප්‍රමාණයක් වාර්තා කරනු ලැබුවේ උප සහරා හා දකුණු ආසියා කලාපය වන අතර එම ප්‍රමාණය 87% එනම් 253,000 ක්‌ වූ අතර ඉන් මාතෘ මරණ 70% ක්‌ම සිදුව ඇත්තේ උප සහරා කලාපය වීම එරට සෞඛ්‍ය පද්ධතියේ ඇති මන්දගාමීත්වය ලෝකයෙහි අවධානයට ලක් කරයි. කුසගින්න සහ දරිද්‍රතාව ගෝලීය වශයෙන් අඩු කිරීමෙහිලා සැලකිය යුතු ජයග්‍රහණ අත්කරගෙන ඇතත් ලොව පුරා දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළෙන මිනිසුන්ගෙන් හරි අඩකටත් වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් එනම් 54.8% ක්‌ වාසය කරන්නේ අප්‍රිකානු කලාපයේ වීම අප්‍රිකාව මෙතෙක් ලබාගත් ප්‍රගතිය සීමා කරවයි.

නියගයෙන් වන බලපෑම කෙසේ වේද?

උපසහරා අප්‍රිකාවේ වර්ෂාපතන රටාව, අන්තර් සෘතු හා අන්තර් වාර්ෂික දේශගුණික විචල්‍යයන් මගින්ද පැසිෆික් කලාපයේ ඇතිවන එල්-නිනෝ සංසිද්ධිය හේතු කොටගෙන ද නියග වැනි ආන්තික කාලගුණික සිදුවීම් කලාපයේ ආහාර හිඟය උග්‍ර ආහාර අර්බුදයක් දක්වා රැගෙන ගොස් ඇත. ජගත් සංවිධානය පෙන්නුම් කරන ලෙසට පසුගිය වසර විස්සක කාලය තුළදී ආපදා තත්ත්ව දෙගුණ වීමට ගෝලීය උණුසුම හේතු සාධක වී ඇත.ඒ අනුව ගෝලීය වශයෙන් නියගයෙන් පීඩාවට පත්වන සංඛ්‍යාව මිලියන 55 කි. විශේෂත්වය වන්නේ ඉන් වැඩි පිරිසක් අප්‍රිකානු කලාපයේ වීමයි. නියගයන් වැනි ආන්තික කාලගුණික තත්ත්වයන්ගේ අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ලෙසින් නැතිවෙන ජල හිඟය නිසාවෙන් මෙම කලාපයේ දරුවන් මිලියන 4.2 ත් ඇතුළුව මිලියන 8.2 ක්‌ උග්‍ර ජල හිඟයකට පත්ව ඇති බව අවධාරනය කරයි. ජලය හා ආහාර නොමැතිව අපට එක් දිනක්වත් සිටිය නොහැකි පසුබිමකදී වර්තමානය වන විටත් වසර හතළිහක් පුරාවට පවතින්නා වු දැඩි නියග තත්ත්වයන්ට අප්‍රිකානුවන් මුහුණ දෙමින් සිටින්නේ කෙසේද යන වග නැවත සිතා බැලිය කරුණකි. එබැවින් ඒ ගැහෙන හදවත් වෙනුවෙන් ජගත් සංවිධානය අදටත් සීරුවෙන්.

මානුෂිය හදිසි අවස්ථාවන්ට තිරසාර  විසදුම් 

මානුෂ්‍යය ආපදාවලදී මානුෂීය මූලධර්මයන්ට අනුගතව මෙම අර්බුදයන්ට තිරසාර ප්‍රතිචාරයන් ලබාදීමට රාජ්‍ය,රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන මෙන්ම අදාල රාජ්‍යයන්ගේ ප්‍රතිපත්ති සහ විශ්විය ප්‍රකාශනයන් ක්‍රියාවේ නංවා ඇත.

• මාතෘ හා ලදරු පෝෂණ අවශ්‍යතාවන් හා ඌනපූර්ණතා සපුරාලීමට ගෙනෙන ලද ලෝක සෞඛ්‍ය රැස්වීම් යෝජනාව 2012

• ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO), ලෝක ආහාර වැඩසටහන (WFP) සමගාමීව ගෙනෙන ලද ගෝලීය ක්‍රියාකාරී සැලැස්ම 2013-2020

• ආහාර සුරක්ෂිතතාව සදහා වු දිගු කාලීන ප්‍රවේශය වෙනුවෙන් ලෝක බැංකුව (WB) විසින් ඩොලර් බිලියන 2.7 මූල්‍යාධාර ලබාදීමේ ව්‍යාපෘතිය

මීට අමතරව සංක්‍රමණ සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර සංවිධානය (IOM),ජාත්‍යන්තර රතුකුරුස සංවිධානය(IFRC), අප්‍රිකානු සංගමය (AU) මෙන්ම තවත් පරිත්‍යාගශීලීන් හා සංවිධාන රැසකගේ සහයෝගීතාවයෙන් මෙම ගෝලීය අර්බුද ජය ගැනීමට හා 2030 තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ දැවැන්ත පියවර ක්‍රියාවේ නංවා ඇත. එබැවින් මෙවැනි අර්බුද හා උවදුරුවලින් ගොදුරු වුවන්ට ජීවත් වීමේ අයිතිය යළි ලබාදෙමින් පාරිසරික සහයෝගීතාව හා සබැඳිව වඩා යහපත් අනාගතයක් නිර්මාණය කිරීමේ ගෝලීය ආමන්ත්‍රණයකට කාලය එළැඹ ඇත.

Leo G.K Sewwandika

AN ANALYSIS OF THE 2024 MOROCCO EARTHQUAKE [ Safe Guard - Article 09 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

Impacts and Implications

On August 12, 2024, a significant earthquake struck the Marrakesh region of Morocco, with a magnitude of 6.9 on the Richter scale. This event had profound impacts on the local population, infrastructure, and the natural environment. This article observes the earthquake's geophysical characteristics, its immediate and long-term effects, and the implications for relevant preparedness and response in the region.

Morocco is located on the boundary between the African and Eurasian tectonic plates, is highly active due to the complex interactions between these plates. The earthquake that occurred on August 12, 2024, highlighs the ongoing tectonic activity in this region. This article provides a detailed analysis of the earthquake, including its geological context, impact on the region, and the broader implications for risk management.

The August 2024 earthquake occurred within the context of the broader

tectonic framework of the region. Morocco's position on the boundary between the African and Eurasian Plates places it in a zone of significant tectonic stress. The Atlas Mountains, which run through central Morocco, are the result of the ongoing collision between these plates. Seismic activity in this region is not uncommon, but the magnitude of this earthquake was notable due to its impact on compactly populated areas.

Characteristics of the earthquake registered a magnitude of 6.9, with its epicenter located approximately 30 kilometers south of Marrakesh. The focal depth was estimated at 10 kilometers, placing the earthquake at a relatively shallow depth, which contributed to its intensity. The event was characterized by a combination of strike-slip and thrust faulting, indicative of complex stress interactions in the region.

Impact of this earthquake Assessment can be divided to several scientific areas.

* Human and Structural Impact.

* Environmental Impact

Human and Structural Impact

The immediate impact of the earthquake was substantial, with significant damage reported in Marrakesh and surrounding towns. Preliminary reports indicate that hundreds of buildings were destroyed or severely damaged, including historical sites and residential structures.

The earthquake resulted in a considerable number of casualties and injuries, with emergency services working to provide ad and support to affected communities.

The event also had notable environmental consequences. Landslides triggered by the earthquake caused additional damage to infrastructure and posed further risks to affected populations. Changes in groundwater levels and potential shifts in local river courses have been observed, necessitating ongoing environmental monitoring.

This earthquake underscored the need for such monitoring as a key element of efforts to update hazard quantification and mapping in Morocco, including establishing Maximum Considered Earthquake (MCE) levels.

Regardless, the vulnerabilities of traditional earthen buildings were evident, with various expected failure mechanisms, including in-plane and out-of-plane collapse with wall detachment from floors. Other vulnerable building types, including non-ductile concrete and unreinforced masonry buildings, experienced expected levels of damage. Unfortunately, there were textbook examples of complete/partial collapse, including soft-story collapses and overturning failures due to insufficient foundations. Beyond this region being historically characterized as having low- to mid-level seismicity, these failures underscore the lack of aseismic design knowledge.

The earthquake also tragically impacted a large number of historical structures. The structural condition of 27 monuments has been classified as heavily to very heavily damage (partially collapsed). The types of damage varied from significant cracks to partial collapse of the structures Among the partially collapsed historical structures was the Historical Timel Mosque a national monument constructed in the year 1124 and a site on the tentative list of UNESCO World Heritage Sites since 1995. The observed damage and collapses once again highlight the need to develop innovative and effective methods for retrofitting historical structures while preserving their historical and cultural identity.

Not only that some positive Impacts were highlighted throughout this disaster. On a positive note, all hospitals were undamaged and functional after the earthquake. This is partly because there was no hospital in the near-fault region.

As the response and Recovery to the earthquake, this underscores the opportunity to develop ground motion instrumentation networks through low-cost sensor solutions, which can also be expanded to instrument structures to characterize their response. Moroccan authorities, along with international aid organizations, have mobilized resources for rescue and recovery operations. Efforts are focused on providing immediate relief, assessing structural damage, and addressing the needs of displaced populations. Long-term recovery plans will involve rebuilding infrastructure, improving relevant resilience, and enhancing disaster preparedness measures.

As the implications for Risk Management the August 2024 earthquake underscores the need for improved seismic risk management strategies in Morocco. Key areas for development include:

1. Building Codes and Infrastructure: Strengthening building codes and retrofitting existing structures to withstand

seismic forces.

2. Early Warning Systems: Implementing advanced earthquake early warning systems to provide timely alerts and reduce damage.

3. Public Awareness and Preparedness: Increasing public awareness of earthquake risks and promoting preparedness measures at the community level.

The August 12, 2024, earthquake in Morocco has highlighted the significant risks faced by the region. While the immediate response has been robust, the event underscores the need for continued efforts in improving earthquake preparedness, building resilience, and enhancing disaster response capabilities. Ongoing research and monitoring will be crucial in mitigating future risks and ensuring the safety and resilience of communities in highly active areas.

In conclusion, the recent earthquake in Morocco has underscored the urgent need for comprehensive disaster preparedness and resilient infrastructure. As the nation grapples with the aftermath, it is crucial for international communities and aid organizations to offer support, while local efforts focus on rebuilding and recovery. This tragedy not only highlights the vulnerabilities inherent in seismic-prone regions but also emphasizes the strength and solidarity of a nation determined to overcome adversity. The resilience of the Moroccan people, coupled with global assistance, will play a pivotal role in restoring stability and ensuring a safer future. 

Leo Thiloma Thilakarathna

2004 ආසියාතික සුනාමිය [ Safe Guard - Article 08 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

සුනාමි ව්‍යසනය වර්තමානයේදී ලෝ වෙසෙන ජනතාවගේ මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවාසී ජනයාගේ ද අවධානයට යොමු වී ඇති සුවිශේෂී මාතෘකාවකි .පැසිෆික් සාගරික කලාපයේ නියෝජනය කරන ජපානය, චීනය ,ඉන්දියාව, ජාවා ,සුමාත්‍රා ,බෝර්නියෝ, පිලිපීනය තායිලන්තය වැනි රටවල් සූනාමි විපතට වැඩි වශයෙන් මුහුණ  දී ඇති රටවල්වල් වේ.මීට අමතරව විශේෂයෙන් ගිනිකොණ දිග හා නැගෙනහිර ආසියාතික රටවල් එම විපත හේතුවෙන් දැඩි සේ පීඩා විඳිති .ජීවිත දහස් ගණනක් මොහොතකින් විනාශ කළ අතර මිලියන දහස් ගණනක දේපල හා බරපතල පාරිසරික හානියක් සිදුකළ මෙම විපත ශ්‍රී ලංකාවාසි ජනතාවටද අලුත් අත්දැකීමක්  වූයේ 2004 වර්ශයේ දෙසැම්බර් 26 දිනයෙන් පසුවය.

සුනාමි තරංග හා සුනාමි තරංගයක උපත 

සුනාමි  යනු ගෝලීය ප්‍රජාව මුහුණ දෙන බිහිසුණු ව්‍යසන වලින් එකකි .එහි සාමාන්‍ය අර්ථය වන්නේ උදම් තරංග හෙවත් වරාය තරංග යන්නයි.එය උදම් බලපෑමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සිදු නොවන්නකි.

සුනාමියකට බලපාන සාධක ලෙස භූමිකම්පා, යමහල් ,සාගරික නායයාම්,උල්කාපතනය න්‍යෂ්ටික පිපිරුම් වැනි සාධක බලපායි .සුනාමි තරංග ජනිත වන්නේ එවැනි සාධකවල බලපෑමෙන් සාගරික ජලය ඉහළට නැගීමෙනි. 

2004 වර්ෂයේ සිදුවූ සුනාමි සංසිද්ධිය සහ එහි බලපෑම 

2004 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් 26 වන දින ඉන්දුනීසියාවේ සුමාත්‍රා දිවයිනට කිලෝමීටර් 250ක් ඔබ්බෙන් බණ්ඩා ආචෙයි දූපතෙහි හටගත් බෝ කම්පනය ලෝක ඉතිහාසයේ සුදු වූ දැවැන්තම වූ කම්පනයක් ලෙස සැලකිය හැකිය   එහි බලය පරමාණු බෝම්බ 10000වඩා වැඩි බව මහාචාර්ය සී.බී දිසානායක පෙන්වා දෙයි රික්ටර් පරිමාණයෙන් 9.5ක් වූ කම්පනය අධි ශක්ති සුනාමි තරංග බිහි කිරීමට හේතු විය .ඒ සඳහා බලපානු ලැබුවේ ඉන්දියානු තැටිය හා බුරුම තැටිය එකිනෙකට මුහුණලා ගැටීමයි .සමාධ්‍යා දිවයින අසල ප්‍රදේශයේ නිරතුරුවම භූමිකම්පා සිදුවන කලාපයකි ඊට හේතුව වන්නේ තැටිතල මායිම් රාශියක් එම ප්‍රදේශය තුළ පිහිටා තිබීමයි.සුමාත්‍රා දූපත පිහිටි  ප්‍රධාන භූ තැටිය වන්නේ ඉන්දු -ඕස්ට්‍රේලියානු භූ තලයයි.ඊට උතුරු දෙසින් යුරේෂියානු තැටිය පිහිටා ඇත .මෙම ප්‍රධාන තැටිතල දෙකෙන් වෙන් වූ කුඩා උප තැටි දෙකකි. එනම් ඉන්දියානු තැටිය හා බුරුම තැටියයි. ඉන්දියානු තැටිය ඉන්දු ඕස්ට්‍රේලියානු තලයෙන් බිදී ගිය  උප කොටසක් වන අතර බුරුම තැටිය යුරේෂියානු තලයේ විශාල කොටසක් නියෝජනය කරයි  .ඉන්දියානු භූතලය වාර්ෂිකව සෙන්ට්මීටර හයක් හෙවත් අඟල් දෙකක් පමණ ප්‍රමාණයකින් ඊසාන දෙසට ගමන් කරයි .මෙසේ චලනය වන ඉන්දියානු තැටිය 2004 වර්ෂයේ දී බුරුම තැටිය සමඟ එකිනෙකට මුහුණලා ගැටුණි .එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ සුමාත්‍රා දූපතට බටහිර දෙසින් එනම් උතුරු අක්‍ෂාංශ 3.316හා නැගෙනහිර දේශාංශ 95.854දරන ස්ථානයේදී ප්‍රබල භූ චලනයක්  සිදුවීමයි .මාධ්‍ය මුහුදු මට්ටමේ සිට 30පමණ ගැඹුරු සාගර පත්ලේ හටගත් එම භූ චලනයේදී ඉන්දියානු තැටිය බුරුම තැටිය තුළට කිඳා බසිනු ලැබීය .15m පමණ යටට කිඳා බසිනු ලැබූ ඉන්දු අවශ්‍රේණියානු තැටිය නිකෝබාර් දූපත්,අන්දමන් දූපත්  හා උතුරු සුමාත්‍රාව දෙසට තල්ලු වී යාමත් සමඟ 1600පමණ දිගින් යුත් විභේද තලයක්ද නිර්මාණය විය.10පමණ පළල ඇති 5m පමණ ගැඹුර ඇති එම විභේද තලය දිගේ ඉහළට නැගි භූ තලය මත පිහිටි ජල කඳ ඉහළට විස්ථාපනය වීමෙන් සුනාමි තරංග හට ගන්නා ලදී .

 සුනාමි නිසා සංචාරක හා ආර්ථික යන ක්ශේත්‍ර වලට සිදු වූ බලපෑම

විශේෂයෙන් සංචාරක කර්මාන්තය ආර්ථිකයේ සැලකිය යුතු කොටසක් වන රටවල. යටිතල පහසුකම් ක්ෂණිකව විනාශ කිරීම, දිගුකාලීන ආර්ථික පසුබෑම සහ ආරක්ෂාව   කෙරෙහි බලපෑම්වලට ලක් විය. සුනාමියට මුහුණ දුන් රටවල් කිහිපයක උදාහරණ පහත දැක්වේ.

තායිලන්තය

2004 සුනාමිය තායිලන්තයේ සංචාරක කර්මාන්තයට  සිදු කල බලපෑම

විශේෂයෙන් ෆුකෙට්, ඛාඕ ලක්, සහ ෆී ෆි දූපත් වැනි ජනප්‍රිය ගමනාන්තවලට දැඩි ලෙස බලපෑවේය. බොහෝ සංචාරකයින් ඇතුළුව 5,400 ක් පමණ මිය ගිය අතර තවත් දහස් ගණනක් තුවාල ලැබූහ.

ආර්ථික බලපෑම

තායිලන්තයේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට 12% ක පමණ දායකත්වයක් සපයන සංචාරක කර්මාන්තය තියුනු ලෙස පහත වැටුණි. ෆුකෙට් හි, ක්ෂණික ප්‍රතිඵලයක් ලෙස හෝටල්වල පදිංචිය අනුපාත 80% කින් පහත වැටුණු අතර බොහෝ සංචාරකයින් ඔවුන්ගේ සංචාර අවලංගු කළහ. සංචාරක කර්මාන්තයේ සමස්ත ආදායම සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටුණි.

නැවත ගොඩනැගීම

යටිතල පහසුකම් යළි ගොඩනැංවීම සහ රට ආරක්ෂිත ගමනාන්තයක් ලෙස ප්‍රවර්ධනය කිරීම ඇතුළුව තායි රජය පුළුල් ප්‍රතිසාධන ප්‍රයත්නයන් දියත් කළ අතර, සංචාරක ව්‍යාපාරයට පෙර සුනාමි මට්ටමට පැමිණීමට වසර ගණනාවක් ගත විය. 2006 වන විට සංචාරකයින්ගේ සංඛ්‍යාව බොහෝ දුරට නැවත වර්ධනය වී ඇති නමුත් ආරම්භක ආර්ථික පාඩුව සැලකිය යුතු විය.

ශ්‍රී ලංකාවට සිදු වූ බලපෑම

සුනාමියෙන් දරුණු ලෙස පීඩාවට පත් වූ තවත් රටක් වන ශ්‍රී ලංකාව, එහි වෙරළබඩ ප්‍රදේශවල පුළුල් විනාශයක් දුටුවේය. සුනාමිය නිසා මිනිසුන් 35,000 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගිය අතර ලක්ෂ ගණනක් අවතැන් විය.

ආර්ථික බලපෑම

දැනටමත් සිවිල් යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත් වූ ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරයට විශාල පහරක් එල්ල විය. ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්තයන් වන දකුණු සහ නැගෙනහිර වෙරළබඩ ප්‍රදේශ විශේෂයෙන් දැඩි ලෙස පීඩාවට පත් විය. හෝටල් සහ නිවාඩු නිකේතන ඇතුළු යටිතල පහසුකම් අහිමි වීම,   සංචාරක පැමිණීම් සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටීමට හේතු විය.

නැවත ගොඩනැගීම

සංචාරක කර්මාන්තය යථා තත්ත්වයට පත් වීමට වසර කිහිපයක් ගත විය. ජාත්‍යන්තර ආධාර සහ රජයේ මුලපිරීම් සංචාරක යටිතල පහසුකම් නැවත ගොඩනැගීමට උපකාර වූ අතර 2010 වන විට සංචාරක පැමිණීම් සංඛ්‍යාව සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වීමට පටන් ගත්තේය. කෙසේ වෙතත්, පවතින දේශපාලන අස්ථාවරත්වය සමඟ සුනාමියේ බලපෑම සමස්ත ප්‍රතිසාධන ක්‍රියාවලිය මන්දගාමී විය.

ජපානය සැලකූ විට

භූමිකම්පාව නිසා ඇති වූ 2011 සුනාමිය ජපානයට, විශේෂයෙන් Tōhoku කලාපයට ව්‍යසනකාරී බලපෑමක් ඇති කළේය. මෙම ව්‍යසනයෙන් පුද්ගලයන් 16,000කට ආසන්න පිරිසක් මිය ගිය අතර සංචාරක පහසුකම් ඇතුළු යටිතල පහසුකම්වලට විශාල හානියක් සිදු විය.

ආර්ථික බලපෑම

ජපානයේ සංචාරක ව්‍යාපාරය, විශේෂයෙන් බලපෑමට ලක් වූ ප්‍රදේශවල තියුනු ලෙස පහත වැටුණි. සුනාමිය නිසා ඇති වූ ෆුකුෂිමා න්‍යෂ්ටික ව්‍යසනය, බිය තවත් තීව්‍ර කළ අතර, පෙර වසරට සාපේක්ෂව 2011 දී ජාත්‍යන්තර සංචාරක පැමිණීම් 28% කින් පහත වැටීමට හේතු විය.

නැවත ගොඩනැන්වීම

ජපානයේ සංචාරක කර්මාන්තය යථා තත්ත්වයට පත් වී ඇති අතර සැලකිය යුතු වර්ධනයක් අත්විඳ ඇත, විශේෂයෙන් ටෝකියෝ 2020 ඔලිම්පික් උළෙල සඳහා රට එහි ප්‍රවර්ධන උත්සාහයන් වේගවත් කිරීමෙන් පසුව (එය 2021 දක්වා ප්‍රමාද විය). 2019 වන විට ජපානය ජාත්‍යන්තර අමුත්තන් මිලියන 32 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් සමඟ වාර්තාවක් පිහිටුවා ඇතත්, ටෝහෝකු කලාපයේම ප්‍රකෘතිමත් වීම මන්දගාමී විය.

ඉන්දුනීසියාව (2004 ඉන්දියානු සාගර සුනාමිය)

ක්ෂණික බලපෑම

ඉන්දුනීසියාව, විශේෂයෙන්ම අචේ පළාත, 2004 සුනාමියෙන් 170,000 කට වඩා මිය ගිය දරුණුතම බලපෑම විය. හෝටල්, නිවාඩු නිකේතන සහ අනෙකුත් සංචාරක යටිතල පහසුකම් විනාශ කිරීම මෙම විනාශයට ඇතුළත් ය.

ආර්ථික බලපෑම

ඉන්දුනීසියාවේ සංචාරක අංශය, බාලි වැනි ප්‍රදේශ හා සසඳන විට අචේ හි අඩු දියුණුවක් ඇති නමුත්, කලාපය අනාරක්ෂිත යැයි ගෝලීය වශයෙන් ඇතිවූ හේතුවෙන් තවමත් පීඩා විඳිති. සංචාරක පැමිණීමේ ක්ෂණික පහත වැටීම සැලකිය යුතු වූ අතර කලාපයේ සංචාරක ආර්ථිකය අඩපණ විය.අචේ හි සංචාරක කර්මාන්තය ප්‍රකෘතිමත් වීම මන්දගාමී වී ඇත, අර්ධ වශයෙන් පුළුල් හානිය හේතුවෙන් සහ අර්ධ වශයෙන් කලාපය ඉන්දුනීසියාවේ අනෙකුත් සංචාරක ගමනාන්තයක් තරම් ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් නොවීය. කෙසේ වෙතත්, ඉන්දුනීසියාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ ප්‍රකෘතිමත් වීම සහ වර්ධනයක් අත්කර ගත් අතර, රජයේ සහ ජාත්‍යන්තර ආධාර ප්‍රයත්නයන්ගෙන් උපකාර විය.

සංචාරක ව්‍යාපාරයට සුනාමියේ බලපෑම බහුවිධ වන අතර, ක්ෂණික විනාශය, ආර්ථික පසුබෑම් සහ සංචාරක විශ්වාසය යළි ගොඩනැංවීමේ දී සහ නැවත ලබා ගැනීමේ දී දිගුකාලීන අභියෝග ඇතුළත් වේ. හානියේ ප්‍රමාණය, රට සංචාරක ව්‍යාපාරය මත යැපීම සහ ප්‍රතිසාධන ප්‍රයත්නවල සඵලතාවය අනුව ප්‍රතිසාධන ක්‍රියාවලිය වෙනස් වේ. ජපානය වැනි රටවල් ශක්තිමත් යථා තත්වයට පත්වීමක් දැකගත හකි අතර, අනෙකුත්, විශේෂයෙන් අඩු සංවර්ධිත කලාප, දිගුකාලීන පසුබෑමකට මුහුණ දී ඇත.

Leo Apsara Sandamali

உலகையே திடுக்கிடச் செய்த கொரோனா பேரழிவு [ Safe Guard - Article 07 ]

Safe Guard

Phase - 1

Session - 1

உலகையே ஆட்டிப்படைத்த பல்வேறு பேரழிவுகள் குறித்து நாம் அறிந்திருப்போம். பேரழிவுகள் குறிப்பாக மனிதனாலும் சூழலினாலும் ஏற்படுவதுண்டு. இவற்றால் மனிதன் ஏராளமான சவால்களை சந்தித்திருந்த போதிலும் பேரழிவுகளை ஏற்படுத்திய பட்டியலில் இயற்கை அனர்த்தங்கள் மற்றும் மனிதப் போர்களுக்கு மத்தியில் கண்ணுக்குப் புலப்படாத கொரோனா வைரஸும் தன்னை அடையாளப்படுத்தியுள்ளமை குறிப்பிடத்தக்கது. உலகிலேயே குறிப்பிட்ட காலத்திற்கு அதிக தாக்கம் செலுத்தி வந்திருந்த போதிலும், அதனால் ஏற்பட்ட தாக்கம் மக்கள் மனங்களில் என்றும் அகலவில்லை என்றே கூற வேண்டும். அந்த வகையில் கொள்ளை நோயாய் வந்த கொரோனா கொத்துக்கொத்தாய் உயிர்ப்பலி எடுத்தது உலகம் அறிந்த விடயமே. அவ்வாறான பேரழிவை ஏற்படுத்திய கொரோனா வைரஸும் அதன் ஆதிக்கம் மற்றும் விளைவுகள் குறித்து சற்று சுருக்கமாகவே ஆராய்ச்சிப் பார்வையை செலுத்துவோம்.

குறிப்பாக இவ் வைரஸ் தொற்றானது கொரோனா என அழைக்கப்பட்டாலும் இந் நோயினை நாம் கோவிட்-19 என அடையாளப்படுத்துகிறோம். 2019 ஆம் ஆண்டில் இத்தொற்றுப் பரவல் ஏற்பட்டதாலேயே கோவிட்-19 எனப்பட்டது. "இத்தொற்று எங்கிருந்து உலகம் முழுவதும் வியாபித்தது?" என உங்கள் மனங்களில் கேள்வி உண்டாகலாம். ஆம். அது குறிப்பாக பொருளாதாரத்தில் முன்னணி வகித்து வரும் பிரதான நாடுகளில் ஒன்றான சீனாவிலேயே ஆரம்பித்தது. அதாவது சீனாவில் வுஹான் மாநிலத்தில் பரவிய பின்னரே உலக நாடுகள் அனைத்திலும் அதன் தாக்கம் வியாபித்தது. குறித்த மாநிலத்தின் இறைச்சி பண்ணை ஒன்றே இத்தொற்று மற்றும் உலகப்பேரழிவுக்கு காரணம் என்று கூறினால் அது மிகையில்லை. அப்பண்ணையில்  முதலை, ஓணான், பாம்பு எலி வௌவால் போன்ற 121 காட்டு மிருகங்கள் சுகாதார ஸ்தாபனம் தடை செய்யப்பட்டிருந்தும் உணவுக்காக விற்கப்பட்டுள்ளமை ஊர்ஜிதமானது. இவற்றை உட்கொண்ட பின்பே அது தொற்றாக வியாபித்துள்ளதாக ஆராய்ச்சியாளர்கள் சான்றுப் படுத்துகின்றனர். எனினும் இதற்கு எதிராக மாற்று கருத்துக்கள் முன்வைத்தோர்களும் உளர் என்பது மறுக்க முடியாது. இத்தொற்றானது 2019 டிசம்பர் பரவிய போதும் கூட 2020 ஜனவரி மாதத்திலேயே அவசரகால நிலையை உலக சுகாதார ஸ்தாபனம் அறிவித்தது; பின்பே மார்ச் மாதம் உலகளாவிய நோய் தொற்று என்று உலக சுகாதார நிறுவனம் அறிவித்தமை குறிப்பிடத்தக்கது.

அடுத்த கட்டமாக இத்தொற்றுப் பரவல் எவ்வாறு பரவலடைந்தது என்பது குறித்து பார்வையை செலுத்துவோம். தனது ஆதிக்கத்தை பெருக்கிக் கொண்டு தீவிரமாக செயல்படும் தன்மை கொண்டதாக கண்டறியப்பட்டது. மேலும் இது வாய், மூக்கு, கண் வழியே நுழைந்து பிறகு மூக்கு, தொண்டை, சுவாசக் குழாய், நுரையீரல் பகுதிகளிலுள்ள செல்களில் ஒட்டிக்கொள்கிறது. அதன் தொடர்ச்சியாக இவ்வைரஸ் பெருக்கெடுப்பதாக ஆய்வுகள் கூறிய முடிவுகள் நாம் அறிந்ததே. இத்தொற்றின் ஆரம்ப அறிகுறிகளாக காய்ச்சல், இருமல், தொண்டைப்புண் என்பனவும் பிறகு, இரத்தம் உறையச் செய்தல், நியூமோனியாவை தூண்டல் போன்றவையும் ஏற்படுத்துகிறதாக தகவல் வெளியிடப்பட்டுள்ளமை மறுக்க முடியாது.

உலகிலேயே பல தசாப்தங்களுக்குப் பிறகு ஒரு தொற்று நோய் உலக பேரழிவுகளை ஏற்படுத்தியுள்ளமை அதிர்ச்சிக்குள்ளாக்கிய சம்பவம் ஆகும். இதன் கீழ் பலர் பாதிக்கப்பட்டுள்ளனர்; பலர் உயிர் பலியானார். குறித்த இரு ஆண்டுகளில் உலக சனத் தொகையில் 775,431,255 பேர் தொற்றுக்குள்ளானமையும் அவற்றுள் 7,047,741 பேர் உயிர் பலியானமையும் புள்ளிவிபரவியல் ஆய்வு நிரூபிக்கிறது. சமூகத்தின் நிதர்சனத்தை மாற்றியமைத்த ஒரு முக்கிய அம்சமாக இது அடையாளப்படுத்தப்படுகிறது. இதன் போது ஏற்படுத்திய தாக்கம் அளப்பறியது என்றே கூறவேண்டும். சமூகத்தில் கல்வி, பொருளாதாரம், அரசியல், உளவியல் போன்ற பல துறைகளும் இதனால் பாதிக்கப்பட்டமை குறிப்பிடத்தக்கது. 

அந்த வகையில் கொரோனா தொற்றுநோய் ஏற்படுத்திய தாக்கங்களை அரசியல், சமூக, பொருளாதார, உளவியல், கலாச்சாரம் என வகைப்படுத்தி நோக்குவோம். குறிப்பாக கொரோனா வைரஸ் பரவலை கட்டுப்படுத்த ஊரடங்கு அறிவிக்கப்பட்டதானது, பொருளாதார நெருக்கடி, வேலைவாய்ப்பின்மை, இடம்பெயர்வு என பல பிரச்சினைகளுக்கு முகம் கொடுக்க காரணமானது.

இத்தொற்றுப் பரவல் காரணமாக உலக நாடுகள் அனைத்தும் பின்னடைவை சந்தித்தன. அரசாங்கம் நாட்டு மக்களை பாதுகாக்கும் பாரிய பொறுப்புடன் செயல்பட வேண்டியிருந்தது. பொருளாதார சிக்கல்கள் பல நாட்டிலும் ஏற்பட்டிருந்த அதே வேளையில், தங்கள் எல்லையின் கீழ் வாழும் மக்களின் நோய் நிவாரண ஏற்பாடுகள், அவர்களுக்கு பொருளாதார சிக்கலை நிவர்த்திக்கும் முகமாக சிறப்பு, சலுகை பண உதவிகள் என்பன வழங்கி மக்களை கவனிக்கும் பொறுப்பு அரசுக்கு இருந்தது. எனவே பல்வேறு அரசுகள் இதனால் பாதிக்கப்பட்டதால் கடன் ஒப்பந்தங்கள் பல நாடுகளில் இடம்பெற்றுமை குறிப்பிடத்தக்கது. இவ்வாறாக தொற்று வைரஸானது அரசியல் எனும் துறையின் கீழ் ஏற்படுத்திய பாதிப்பை நோக்கலாம்.

மேலும் சமூக, பொருளாதார, கலாச்சார தாக்கங்கள் எனும் வகையில் நோக்கும் பொழுதும் ஏற்பட்ட தாக்கம் அளப்பரியது என்று கூற வேண்டும். குறிப்பாக இதன் கீழ் கல்வி பாதிக்கப்பட்டது. ஊரடங்கின் காரணமாக மாணவர்கள் வீட்டினுள் ஆன்லைன் கல்விக்கு பழக்கப்பட்டனர். வசதியுள்ள மாணவர்களுக்கு கல்வியை தொடர்வதில் சிக்கல்கள் காணப்படாதிருந்த போதிலும், வசதி அற்ற மாணவர்களுக்கு கல்வியை முன் எடுத்து செல்ல முடியாமல் போனமை கவலைக்குரிய விடயமாகும். அதுமட்டுமில்லாமல் சமூகத்தில் ஏற்பட்ட இந்த களங்கத்தினால் உறவினர்களிடையே நெருக்கம் குறைவடைந்தது. இக்குறிப்பிட்ட காலத்தில் உறவினர்கள் தங்கள் வீட்டுக்கு வருவதை கூட மக்கள் விரும்பவில்லை. இன, மத, மொழி, கலாச்சாரங்களில் கூட மேலோங்கி இருந்த அன்னியோன்யம் குறைவடைந்தே சென்றது. இதுவும் சமூகத்தில் ஏற்பட்ட விளைவு என்று அடையாளப்படுத்துகிறோம். பொருளாதாரத்தில் முன்னணி வகித்த செல்வந்தர்கள் கூட இதன் கீழ் வறுமைக்கு இட்டுச் செல்லப்பட்டனர். இது மட்டுமல்லாது இன்னும் பல தாக்கங்களும் விளைவுகளும் ஏற்பட்டுமை குறித்து நீங்கள் தேடிப் பார்ப்பது அவசியம்.

இத்தொற்றினால் ஏற்பட்ட உளவியல் தாக்கம் குறித்து நோக்கம் போது, மக்கள் விருக்தி நிலைக்கு இட்டுச் செல்லப்பட்டமை குறிப்பிடத்தக்கது. இதன் கீழ் மக்கள் தற்கொலைக்கு தூண்டப்பட்ட நிலையும் அவதானிக்கலாம். மேலும் தடுப்பூசி செலுத்துவது; ஊரடங்கு என்பன மக்களை மன அழுத்தத்திற்கு இட்டுச் சென்றன. அத்தோடு தடுப்பூசி செலுத்தியதால் தான் அதன் விளைவாக இன்று மக்களுக்கு நோய்கள் பல அதிகரித்துள்ளதோ?  என்ற அச்சம் கூட மக்கள் மனங்களில் ஆதிக்கம் செலுத்துகிறது. சிறுவர்கள் கூட மனநிலையால் பாதிக்கப்பட்டனர். மேலும் ஒருவர் தும்மும் போது கூட இது கொரோனாவாக இருக்குமோ? என்ற அச்சம் ஏற்பட்டமையும் குறிப்பிடலாம். இது தவிர மக்களின் நடத்தை கூட இவற்றால் மாறுபட்டமை  நோக்கத்தக்கது. அடிக்கடி கை கழுவுதல், இடைவெளி பேணுதல், முகக்கவசம் அணிதல் போன்றனவும் உளவியல் ரீதியான தாக்கத்தின் விளைவு என்றே அடையாளப்படுத்தப்படுகிறது. என்றபோதும் இதை காட்டிலும் உளவியல் தாக்கங்கள் அளப்பரியது. அதனை ஒரு சிறிய கட்டுரையின் கீழ் பட்டியல் படுத்துவது  முடியாத அம்சமாகும் என்பதும் குறிப்பிடத்தக்கது. 

இத்தொற்று நோயினால் பல்வேறுபட்ட எதிர்மறையான தாக்கங்களினால் முழு உலகமும் பாதிக்கப்பட்டிருந்த போதிலும் கூட, இந்நோயால் நேர்மறையான தாக்கங்கள் ஏற்பட்டமையும் மறுக்க முடியாது. உதாரணமாக இருப்பதைக் கொண்டு சமாளித்தல், கணவன் மனைவி புரிந்துணர்வு ஏற்படுத்தப்படுதல், குடும்பத்துடன் நேரம் செலவழித்தல் போன்ற நல்ல விடயங்கள் ஏற்பட்டதற்கும் இத்தொற்று நோய் பங்காற்றி உள்ளது என்பது மறுக்க முடியாது. எது எவ்வாறு இருப்பினும், உலகையே ஆட்டிப்படைத்த பல போர்கள், நோய்களுக்கு மத்தியில் அண்மைக்காலத்தில் கண்ணுக்கு புலப்படாத ஒரு சிறு வைரசும் தன்னை ஒரு அடையாளமாக நிலை நிறுத்தி இருப்பது மறுக்க முடியாது.

Leo Noor Saleema