World Vegan Day

සෑම වසරකම නොවැම්බර් පළමු වන දින සමරනු ලබන ලෝක වීගන් දිනය සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර ජීවන රටාවක් අනුගමනය කිරීමේ ප්‍රතිලාභ පිළිබඳ දැනුවත් කිරීම සඳහා නිර්මාණය වී තිබේ. ශාක පදනම් වූ ආහාර වේලක් තෝරා ගැනීම පිටුපස ඇති සදාචාරාත්මක, පාරිසරික හා සෞඛ්‍ය වටිනාකම් පිළිබඳව සමාජය දැනුවත් කිරීමේ වේදිකාවක් ලෙස එය ක්‍රියා කරයි.

ලෝක සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර දිනය ප්‍රථම ‍වරට 1994 නොවැම්බර පළමුවන දින එක්සත් රාජධානිය වීගන්  සංගමයේ 50වන සංවත්සරය වෙනුවෙන් එහි සභාපති ලුයිස් වොලිස් විසින්  ස්ථාපිත කර තිබේ.

2023 වර්ශයේ ලෝක සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර දිනයේ ප්‍රධාන ආදර්ශ පාඨය ලෙස future normal යන තේමාව හදුන්වා දී ඇත.එය සත්ත්ව ආහාර පරිභෝජනයෙන් තොර වීමේ වැදගත්කම හා නිර්මාංශත්වය වැලදගැනීමේ වැදගත්කම අවධාරණය කරයි.

ලෝක වීගන් දිනයේ වටිනාකම් වලින් එකක් වන්නේ සත්ත්ව අයිතිවාසිකම් පිලි ගැනීම හා මිනිස් පරිභෝජනය සඳහා සතුන් සූරාකෑම හා සතුන්ට හානි කිරීම නොකල යුතුය යන විශ්වාසයයි. ඇස්තමේන්තු කර ඇති පරිදි අද අප ජීවත් වන්නේ මිනිස් පරිභෝජනය හා විවිධ නිෂ්පාදන සඳහා දිනකට මත්ස්‍යින් මිලියන සිය ගණනක්, ගවයන් 900 000 ක ප්‍රමාණයක් ,එළුවන් මිලියන 1.4 ක් බැටළුවන් මිලියන 1.7 ක්, ඌරන් මිලියන 3.7 , කුකුළන් මිලියන 200 කට අධික ප්‍රමාණයක් මරණයට පත් කරන ලෝකයක ය.

ලෝක වීගන් දිනය සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර ජීවන රටාවක් තෝරා ගැනීමෙන් සතුන්ගේ දුක් වේදනා අවම කිරීමට හා සතුන් කෙරෙහි කරුණාව ප්‍රවර්ධනය කිරීමට පුද්ගලයන්  දිරිමත් කරන්නක් ලෙසද දැක්විය හැකිය. 

සත්ත්ව ආහාර පරිභෝජනයෙන් වැළකීම හා සම්බන්ධ ප්‍රතිලාභ පිළිබද දැනුවත් කිරීමත් ඒ අනුව පලතුරු, එළවළු ,ධාන්‍ය වර්ග හා ශාක  ආශ්‍රිත ප්‍රෝටීන්වලින් පොහොසත් ,හොඳින් සැලසුම් කරන ලද ආහාර වේලක් මගින් සමබර හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් සඳහා අවශ්‍ය සියලු පෝෂපදාර්ථ ලබාදිය හැකිය යන්නත් වීගන් දිනයේ දී  අවධාරණය කරන තවත් කරුණකි.බොහෝ අධ්‍යයනයන්ට අනුව නිර්මාංශ ආහාර මගින් හෘද රෝග,දෙවන මට්ටමේ දියවැඩියාව,ඇතැම් පිළිකාවන්  හා තරබාරුකම වැනි නිදන්ගත රෝග වල අවදානම අඩු කිරීමටත් ක්‍රියාකාරි නීරෝගිමත් දිවිපෙවෙතක් ලබාගැනීමටත් උපකාරි වේ. සත්ත්ව ආහාර පරිභෝජනයෙන් වැළකීම;මහා පරිමාණයෙන් සිදුකරන සතුන් නිෂ්පාදනය හා සත්ත්ව අතුරු නිෂ්පාදන අඩු වීම තුළින් පරිසරයට වන යහපත් බලපෑම් ද රාශියකි.ඒ අනුව හරිතාගාර වායු විමෝචනය , සතුන් සදහා වන ඉඩම් පරිහරණය , ජල සම්පත දූෂණය වීම 75%කින් අඩුවන බව පර්යේෂණ වලින් හෙළි වී තිබේ.

සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර වීම මගින් තවදුරටත් ගොවිපලවල් වල හා ඝාතකාගාර වල දුක් විඳීමට හා මිය යාමට සිටින සතුන් ප්‍රමාණය අඩු කිරීමට ලෝක ප්‍රජාවගේ  දායකත්වය ප්‍රවර්ධනය හා සතුන් ආශ්‍රිත නිශ්පාදනයන් භාවිතය අඩු කර සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවකට ලෝකයා හුරු කරවීමේ උත්සාහයක් ලෙස මේ පිලිබද තවදුරටත් පෙන්වා දිය හැකිය.

Leo Madhavi Maheshika

First Year

Faculty of Arts

University Colombo

Halloween day

Halloween is celebrated on October 31 every year.  The day before All Hallows Day is called All Hallows Eve, which was shortened to Halloween.

The history of Halloween dates back to the Middle Ages when Halloween was celebrated for a completely different reason.  A look at how Halloween takes on its spooky connotations In the modern world, Halloween is celebrated by dressing up as fictional characters, performing cosplay, and indulging in candy and pumpkin pie.  However, this dates back to the ancient Celtic festival of Samhain, which was considered a harvest festival.

Some theories suggest that the Samhain festival has its roots in paganism.  Halloween is believed to blur the lines between the world of the living and the dead, so spirits will visit their loved ones. On this day, children dress up and visit other homes to trick or treat.  People decorate their homes with horror as the primary theme, play dress-up with pop culture references, and attend Halloween-themed parties with their friends.  Carving pumpkins into jack-o-lanterns is another important attraction of this festival.  It's this time of year that people from all over the world and of all ages love to trick or treat and enjoy a festive pumpkin spiced drink with friends. 

 Accordingly Halloween or All Hallows' Eve has something for all ages and is an annual celebration of all things spooky and scary.  On this day, kids and adults all over the world completely overturn the normal rules of polite society and indulge their more primal selves because Halloween is one special occasion that encourages people to let their freak flag fly high..!

 Leo Tharushika Sewwandi

Second Year

Faculty of Arts

University of Colombo

The Leo Club of UOC FOA : Paving the Path to a Better Society.

We, the Leo Club of University of Colombo, Faculty of Arts, proudly represent Leo District 306 A1. Under the capable leadership of President Leo Tharushika Peelikumbura, we have dedicated ourselves to the noble cause of volunteerism. Our mission is clear: we strive to make society a better place for all.

As a youth volunteer club, we view Leo as an exceptional platform for personal growth. It's a place where we learn the intricacies of leadership, the art of effective communication, and where we forge new and invaluable relationships. Through our involvement, we continuously polish our skills and develop into responsible leaders.

Over the course of nearly six years, we have demonstrated our unwavering commitment to this mission. During this time, we have been recognized with numerous awards from Leo District 306A1 and Leo Multiple District 306, which affirm our dedication to the betterment of society.

Beyond the boundaries of our club, we have extended our helping hand to numerous communities in need. Our areas of focus encompass a wide array of categories, including the environment, infrastructure development, health, nutrition, and food safety. We actively promote responsible consumption and efficient waste management to reduce our environmental footprint. Fellowship is a cornerstone of our efforts, as we strive to foster a sense of belonging within the community. Our commitment to youth empowerment is a testament to our dedication to the future, while our support for women's empowerment champions equality and opportunity for all. We don't forget our senior citizens, as we are equally committed to their development and well-being. Quality education and literacy are essential components of our mission, ensuring that knowledge and learning are accessible to everyone.

The Leo Club of University of Colombo, Faculty of Arts has consistently served as a symbol of hope and inspiration. With our collective dedication, we aim to make an enduring impact on society, creating a better place for all its members. We take pride in our journey thus far, and we are resolute in our commitment to continue making society a better place in the years to come.

Leo Ilanka Laksiri,

Second year,

Faculty of Arts,

University of Colombo.

වප් පුර පසළොස්වක පොහොය දිනය

 

පොහෝ දිනයක් යනු සිංහල බොදු ජනතාවට බෙහෙවින් ම වැදගත් ආගමික අංගයකි.දොළොස් පොහොය අතුරින් වප් පුන් පොහොය සදහා ඉහළ වැදගත්කමක් හිමිවේ.වප් පුන් පොහොය ඔක්තොම්බර් මස යෙදේ.

වප් පුන් පොහෝ දිනය අසිරිමත් බෞද්ධාගමික සිදුවීම් රැසක් සිදුවුනු වැදගත් පොහෝ දිනයකි. මහා පවාරණය, දේවාවරෝහණය, සාරිපුත්ත තෙරණුවෝ ප්‍රඥාවෙන් අගතැන් ලැබීම, මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන් ගෞතම සම්බුදු සසුනේ පැවිදි බව ලැබීම, ථූපාරාම සෑ මළුවේ විනය සංගායනාව සිදුකිරීම, ජය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේගේ දක්ෂිණ ශාඛාව රන් කටාරමෙහි පිහිටීම ආදී අසිරිමත් ශාසනික සංසිද්ධීන් සිදුවූයේ වප් පුන් පොහෝ දිනයන්හි දී ය.

සැදැහැවත් බොදු ජනතාව ලෙස මේ පෝය දිනවල වැදගත්කම අවධාරණය කරමින් ආගමික වතාවක් සිදුකරමින් කටයුතු කිරීම අප සැමගේම යුතුකමකි.

Leo Tharushika Hansamali 

Second year

Faculty of Arts 

University of Colombo

World Polio Day..

Every year on 24th October, we observe world polio day to raise awareness of the importance of Polio vaccination to protect every child from this disease. 

Polio (Poliomyelitis) is a life threatening disease caused by the poliovirus. In 1988, Poliovirus was present in 125 countries, paralyzing an estimated 1000 children per day. The WHO European region was declared polio free in 2002 and has sustained this status every year since then. But the disease remains consistently present in Afghanistan and Pakistan.

So the challenges are remain. To ensure a polio free future for everyone, efforts must continue maintain high immunization coverage, implement high quality surveillance to detect any presence of the virus and prepare to respond in the event of an outbreak.

Leo Hiruni Aththanayaka

First year

Faculty of Arts

ලෝක දිළිඳුකම තුරන් කිරිමේ දිනය

ජීවිතයක වටිනාකම දරිද්‍රතාවයෙන් පිරිහේ...

දරිද්‍රතාවය නැතිනම් දිළිඳුකම තුරන් කිරිමේ දිනය ප්‍රථම වරට 1987 ඔක්තෝම්බර් 17 වන දින සමරන ලදී. 1948 මානව හිමිකම් පිළිබඳ විශ්ව ප්‍රකාශනය ලියන ලද පැරිසියේ ට්‍රොකැඩෙරෝ වෙත එදින 100,000 කට අධික පිරිසක් ගෞරව දැක්වීම සදහා පැමිණ සිටියහ. එහි දි දරිද්‍රතාවය මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන බවත් එම අයිතින් තහවුරු කිරීමට සහයෝගය අවශ්‍ය බවත් යන කරුණු ඉරිපත් කර ඇත. අවසානයේ 1922 දෙසැම්බර් 22 එක්සත් ජාතින්ගේ මහා මණ්ඩලයේ 47/196 යෝජනාව මගින් දිළිඳුකම තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

2023 වර්ෂයේ දිළිඳුකම තුරන් කිරීම සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර දිනයේ තේමාව වන්නේ "විනීත වැඩ සහ සමාජ ආරක්ෂණය, සැමට ගෞරවය ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කිරීම" යන්නයි.

ගෝලිය ගැටලුවක් ව පවතින දිළිඳුකම තුරන් කිරීමේ වැදගත්කම සිහි කිරීම උදෙසා මෙම දිනය ජාත්‍යන්තර ලෙස ඉතා වැදගත් ය. වර්තමානය තුළ දී පවතින විවිධාකාරයේ ගැටලු තුළින් දරිද්‍රතාවය ඉහළ ගොස් ඇත. අවිධිමත් රැකියා ඔස්සේ බොහෝ මිනිසුන් තම එදිනෙදා ජීවන වියදම පිරිමසා ගැනීමට උත්සුක වෙයි. එය ලෝක වැඩ කරන ජනගහණයෙන් බිලියන දෙකකටත් වැඩිය. මෙලෙස අන්ත දිළිදුකමට පත් වීම ට අඩු අධ්‍යාපන මට්ටම, සමාජ ආර්ථික තත්ත්වය සහ දිළිදුකමේ අපකීර්තිය හේතුවෙන් රැකියා අවස්ථාවන් නොලැබිම ප්‍රධාන හේතු කාරක වී ඇත. එසේ ම ආහාර , ජලය, සෞඛ්‍ය සේවා, අධ්‍යාපනය බිලියනයකට අධික ජනතාවට අහිමිව ගොස් ඇත.

වර්තමානයේ බුරුන්ඩි, මධ්‍යම අප්‍රිකාව, දකුණු සුඩානය , කොංගෝ සහ සෝමාලියාව දරිද්‍රතාවයෙන් ඉහළම රටවල් බවට පත් වී ඇත. මෙහී දී අධ්‍යාපන මට්ටම ඉහළ දැමීම, ළමා විවාහ ක්‍රම අඩු කිරීම,සෞඛ්‍ය පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම, ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා වැඩපිළිවෙළක් සැලසුම් කිරිම සහ මානව හිමිකම් සුරක්ෂිත කිරීම ආදි බොහෝ ක්‍රියාමාර්ගයන් දරිද්‍රතාවය අවම කිරීම සඳහා සිදු කළ හැකිය. තව ද එක්සත් ජාතින්ගේ සංවිධානය ද 2030 වන විට දිළිඳුකම තුරන් කීරිම සඳහා අවශ්‍ය සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කරමින් පවතියි.

මෙලෙස දරිද්‍රතාවය පිටු දැකීම සාක්ෂාත් කරගත හැකි ඉලක්කයකි. එම නිසා තිරසාර සංවර්ධනය උදෙසා මෙම වසංගතය තුරන් කීරීමට ගෝලිය වශයෙන් උත්සුක විය යුතුය. ජීවිතයක වටිනාකම සුරක්ෂිත කිරීමට මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කරමින් ජීවත් වීමට අවශ්‍ය සන්ධර්භය ගොඩනැගීම දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම තුළින් ළගා කරගත හැකිය. එම නිසා දිළිඳුකම තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය මඟින් දිළිඳුකම තුරන් කිරීම සියලු දෙනාගේ ම වගකීමක් ලෙස සලකා කටයුතු කළ යුතු බව අවධාරණය කරයි.

Leo Imesha Hansanie

First Year

Faculty of Arts

World Food Day

 World Food Day 

World Food Day was established in 1945 by the Food and Agriculture Organization (FAO), a specialized agency of the United Nations. But it would be another 34 years before it was recognized as a world holiday at the 20th FAO conference in November 1979. Following this, 150 countries proceeded to celebrate the day once it gained its official recognition by the United Nations. Since 2014, the popularity of the day has been used to promote the idea of feeding the world and eliminating poverty in rural nations.

In recent years, World Food Day has used its annual day of celebration to focus on different aspects of food security and agriculture, including fishing communities, climate change and biodiversity.

A number of different themes have been attributed to World Food Day over the years.

World Food Day 2023 will focus on the theme, 'Water is Life, Water is Food. Leave No One Behind'. The theme aims to highlight the critical role of water for life on earth and water as the foundation of our food.

Leo Tharushika Hansamali 

Second year

Faculty of Arts

ලෝක ආපදා අවම කිරීමේ දිනය

 'අනතුරු හැඟවිය හැකි බව සැබෑ ය

පෙර සූදානම ලබා තිබීම මදකට හෝ ප්‍රමාණවත් ය

එකිනෙකා දරා හිටිහැටියේ පිළිසරණ සොයා යන්නට වන ගමනක් ය

ආපදා අප වෙත එන්නේ සැබවින් ම කල් යල් නොබලා ය' එබැවින් අපි සෑම විට ම සවිමත් ව සිටිය යුතු වන්නෙමු.

ආපදා අවම කිරීම සහ එම අවදානම පිළිබඳ ලෝක ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීමට දිනයක් වෙන් කරන මෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල සැසිවාරයේදී 1989 දී  කළ ඉල්ලීමකට අනුව ඔක්තෝබර් 13 වන දින ලෝක ආපදා අවම කිරීමේ දිනය ලෙස ජාත්‍යන්තර වශයෙන් නම් කෙරුණි.

ස්වභාවික සහ මිනිසා ගේ සෘජු මැදිහත්වීම හේතුවෙන් ඇතිවන ආපදා නිසා අහිමි වන ජීවිත, ජීවනෝපාය මාර්ග, ආපදා අවදානම සහ හානි අවම කිරීම සදහා ලොව අනුගමන කර ඇති ක්‍රියාමාර්ග වල ප්‍රගතිය පිළිබදව ලෝක අවධානය යොමු කිරීමට ඇති අවස්ථාවක් ලෙස ආපදා අවදානම අවම කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය වැදගත් වේ.

රටක් වශයෙන් තනිවම මුහුණ දිය නොහැකි ගෝලීය අභියෝගවලට මුහුණදීම සඳහා කුසලතා වර්ධනය කිරීම වෙනුවෙන් මුල්‍යාධාර සැපයීම මෙන්ම තාක්ෂණික දැනුම හුවමාරු කරගැනීම අරමුණු කරගත් විවිධ ආයතන සහ ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාවයන් ද අත්‍යවශ්‍ය වන බවත් ලෝකයේ එවැනි සහයෝගීතා ඉතා වේගයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතින බව ද මෙ වන විට දැකිය හැකිවීම ඇගයිය යුතු තත්වයකී.

ආපදා‍ කළමනාකරණයේදී අවදානම් එක්තරා අනුපිළිවලකට විසඳයි. වැඩි අලාභයක් ඇතිවිමේ සම්භාවිතාව හා වැඩි අවදානම් පළමුවත් සුළු අලාභයක් ඇති විමට සම්භාවිතාව හා අඩු අවදානම් ඉන්පසුවත් තොරා ගනී. කෙසේ වෙතත් ප්‍රයෝගිකවශයෙන් මෙය පහසු නොවේ. එමෙන්ම විශාල පාඩුවක් නමුත් අඩු සම්භාවිතාවයක් ඇති අවදානම් හා සුළු පාඩුවක් නමුත් වැඩි සම්භාවිතාවක් ඇති අවදානම් සමබරව පාලනය අවශ්‍ය වේ. නමුත් මෙම දෙවර්ගයම වැරදියට හැසිරවීම බොහෝ විට සිදු වේ.

ආපදාවක් ඇතැම් විට කල්තියා අපට හඳුනාගත හැකි වුවත් ඇතැම ආපදා ක්ෂණික ව ද ඇති වේ.එවන් විටක දී කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේ ද යන්න පිළිබඳ ව පෙර සූදානමක් ලබා තිබිම අතිශයින් ම වැදගත් ය.ආපදා තත්වයකදී එකිනෙකා උදෙසා කැපවීමේ මානුෂීය ගුණය වඩාත් ඉස්මතු ව පෙනේ.

ස්වභාවික උපද්‍රව හමුවේ ඇති වන ආපදාවන් මෙන් ම මිනිසාගේ අක්‍රමවත් ක්‍රියාදමයන්හි ප්‍රතිඵල ලෙස ද ආපදා තත්ව නිර්මාණය වේ.ඒ කෙරෙහි අප වඩාත් සැලකිලිමත් වීම වටී.පරිසරය පෙරළා අපට ලබා දෙන්නේ අප ඔවුන්ට ලබාදෙන දේ ය.එබැවින් පාරිසරික හානිය අවම වන පරිදි අපගේ මානුෂ ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරීම මිනිසාගේ යුතුකමක් බවට පත්  වන්නේ ය.

Leo Yasuri Hasara

First Year

Faculty of Arts

ලෝක දෘෂ්ටි දිනය

ලෝක දෘෂ්ටි දිනය අදයි.

මෙම වසරේ ඔක්තෝබර් මාසයේ 12 වන දිනට ලෝක දෘෂ්ටි දිනය යෙදී ඇත.ලෝකයේ ජීවත්වන සෑම පුද්ගලයකුටම තමා ගේ නෙත් තම ප්‍රාණය හා සම වේ. කෙතරම් මිල මුදල්, යාන වාහන තිබුණ ද මෙලද මෙලොව ජීවත්වීමට නෙතේ  පැවතීම අත්‍යවශ්‍ය වේ .ලෝකය දැකීමට ,ලෝකය පිළිබඳ අවධාරණය කර ගැනීමට ඕනෑම පුද්ගලයකුට පවතින ප්‍රධානම අංගයක් වනුයේ ද තම නෙත් ය.

ලංකාවේ මෙන්ම ලෝකයේ ජනගහනයෙන්  70%  කට  ආසන්න ප්‍රමාණයක් විවිධ දෘෂ්ටි ආබාධවලට ගොදුරු වී පවතින තත්ත්වයක් දැකගත හැකි ය. ලෝක ජනගහනයෙන් 50%කට ආසන්න ප්‍රමාණයකට දෘෂ්ටි ආබාධ ඇතිවීමට බලපාන මූලික හේතුව වනුයේ ඇසේ සුද ඇති වීමයි .ලංකාවේ ළමා හා වැඩිහිටි ජනගහනය පිළිබඳ සලකා බලන විට ලක්ෂ 2 කට වැඩි පිරිසක් අන්ධභාවයෙන් පෙළෙති. බහුතරයකගේ අන්ධභාවයට මූලික හේතුව වී ඇත්තේ ඇසේ සුද ඇති වීමයි. ලෝක ජනගහනයෙන් මිලියන 39ක ට වැඩි පිරිසක් අන්ධභාවයනුත්, මිලියන 285 දෙනකුගේ ඇස් පෙනීමේ දුර්වලතා නිසා පීඩා විඳින බව සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය පවසයි.

දෘෂ්ටි ආබාධ වලට ගොදුරු නොවී ඉතා සුරක්ෂිතව නෙත් ආරක්ෂා කර ගැනීමට අප සැම වගබලා ගත යුතුය.දෘෂ්ටි ආබාධ ඇතිවීමට හේතු එවැනි තත්ත්ව ඇතිවීමෙන් පසු කළ යුතු දේ පිළිබඳව ජනතාව නිරන්තරයෙන් අවධානයෙන් සිටිය යුතුය.  මිනිසෙකුට තම නෙත් යුගලය නොමැතිව ජීවත්වීමෙන් කිසිදු ප්‍රතිලාභයක් ලබා ගත නොහැකිය.  අදට යෙදී ඇති (ඔක්තෝබර් 12) ලෝක දෘෂ්ටි දිනයේ  එක්කරන පැතුම නම්, ලෝකයේ දෘෂ්ටි ආබාධවලින් පෙළෙන සියලු මනුෂ්‍යයෝ සුවපත් වෙත්වා!! යි යන්නයි.නෙත් අපේ  ප්‍රාණය මෙන් රැක ගනිමු.

Leo Nisansala Mihirani

Second Year

Faculty of Arts

World Mental Health Day

Good mental health makes the world a better place to live. Since 2013, Global Mental Health Day has been observed on 10th October. Everyone must have mental health, but mental health is missing from many people today because everyone must build up their own mental health.

With modernization, people sacrifice their lives for narrow goals like money, work, and education, etc. They have no time to free their minds to see themselves within themselves, and they have no chance to connect with nature. Now is the time to empower mental health around the world. Depression, loneliness, pressure, and pain affect mental health negatively. In this situation, we can treat it psychologically.

Even money cannot buy mental health; it must be created within the individual. Meditation, listening to music, reading novels, and connecting with nature can help avoid stress and build mental health.

If everyone leads a free life with good mental health, it is worth more than everything in the world. 

Leo Imasha Nilushi

First Year

Faculty of Arts

අසහාය රංගධර ජැක්සන් ඇන්තනීයන්...

 

ඔහු විටෙක ප්‍රතිභාපූර්ණ නළුවෙකි.විටෙක සිනමා අධ්‍යක්ෂකවරයෙකි.විටෙක නිෂ්පාදකවරයෙකි.විටෙක තිරකථා රචකයෙකි.විටෙක තීරු ලිපි රචකයෙකි.විටෙක නවකතාකරුවෙකි.විටෙක චිත්‍ර කතා රචකයෙකි.විටෙක ගායකයෙකි,විටෙක තනු නිර්මාපකයෙකි.විටෙක ගීත රචකයෙකි.එසේම ඔහු ගවේශකයෙකි,සංචාරකයෙකි.එකි නොකි විවිධ විෂයයන් ඔස්සේ පරිපූර්ණ දැනුමකින් යුක්තව සිනමාව,රූපවාහිනිය හා වේදිකාව අතික්‍රමණය කල ඔහු සම්මානනීය යුග පුරුෂයෙකි.ලාංකීය කලා කෙතේ මතු උන්නතිය උදෙසා මහත් වූ වෙහෙසක් දැරූ, ජාතියේ අවාසනාවට මෙලොවින් සමුගත් ඔහුගේ ජීවිත කථාවයි මේ.

බස්නාහිර පළාතේ,ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ,රාගම නගරයේ,පිටිසර ග්‍රාමයක් වූ පොඩිවීකුඹුර ග්‍රාමයෙහි විසූ කොන්ගනීගේ බෙනඩික් ඇන්තනී පියාට දාව රෝලින් පෙරේරා මෑණියන්ගේ කුසින් වර්ෂ 1958 ජූලි මස 08 අඟහරුවාදා දින මෙලොව උපන් පුත්‍ර රත්නයට නම තැබූවේ කොන්ගනීගේ ජෝෂප් මැල්සි ජැක්සන් ඇන්තනී ලෙසිනි.එදා තමන්ට දාව උපන් මේ පුතණුවන් පසු කාලීනව ශ්‍රී ලාංකීය සිනමා වංශ කථාවේ නොමැකෙන සළකුණක් තබමින් සිනමාවේ එක් සුවිශේෂි චරිතයක් වේයැයි බෙනඩික් ඇන්තනී මහතා නොසිතන්නට ඇත.

සහෝදරයන් පස් දෙනෙකුගෙන් සමන්විතව හැදී වැඩුණු ජැක්සන් ඇන්තනී ශූරීන් සිය පළමු අධ්‍යාපනය සඳහා යොමුවන්නේ බණ්ඩාරවෙල ශාන්ත මරියා විද්‍යාලයටයි.එහි සිටියදී තම පියාගේ යොමු කිරීම අනුව උපතින් කතෝලික ජැක්සන් බණ්ඩාරවෙල පන්සලකින් බෞද්ධ දර්ශණය ඉගෙනීමට යොමු වෙයි.එම ඉගෙනීම ඔස්සේ තවමත් හැදෑරීම් කරන ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා පවසන්නේ  බෞද්ධ දර්ශණය ඉගෙනීම පසු කාලීනව තමන්ගේ වෘත්තීය ජීවිතයට මෙන්ම පෞද්ගලික දිවියටද මහත් අස්වැසිල්ලක් වූ බවයි.

බණ්ඩාරවෙල ශාන්ත මරියා විද්‍යාලයේ සිව්වන වසර දක්වා ඉගෙනුම ලද ජැක්සන් ඇන්තනීහු ඉන්පසුව ඇතුලත් වන්නේ හපුගොඩ ශාන්ත මරියා විද්‍යාලයටයි.එහි පස්වන ශ්‍රේණියේ සිට එකොළොස්වන ශ්‍රේණිය දක්වා ඉගෙනුම ලබන ඔහු එම කාලය තුලදී පාසලෙහි ඇදි චිත්‍ර මැතක් වන තුරුම පැවතුණි.

එකොළොස්වන ශ්‍රේණිය සමත් වූ ජැක්සන් ඇන්තනී ශිෂය්‍යාහට අ.පොස.උසස් පෙළ සඳහා යෑමට පාසක් දෙකක් පැවතුණි.ඉන් පළමු වැන්න ගුරුකුළ විද්‍යාලයයි.දෙවැන්න ගලහිටියාව මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයයි.දෛවයේ සරදමකට මෙන් ඔහු තෝරා ගනු ලැබූවේ ගලහිටියාව මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයයි.එදා ගත් එම තීරණය පසු කාලීනව ඔහුගේ වෘත්තීය ජීවිතය මෙන්ම පෞද්ගලික ජීවිතයද වෙනස් කළ ප්‍රධාන හැරවුම් ලක්ෂයක් විය.

ස්ථානය-ගලහිටියාව මැදි විදුහල් විසල් අරලිය ගස් සෙවන.

මෙම සෙවනට වී සිටිනා උස,හීන්දෑරී කොණ්ඩය තරමක් වවන ලද තරුණයෙකි.පෙනුමෙන් නම් ඔහු යම් ප්‍රශ්ණයක සිටිනා බවකි.එක්වරම නිහඩ පරිසරය හරහා හමා ගියේ ඇසු ඇසුවන් වශීකරනා මියුරු වස්දඬු රාවයකි.උස තරුණයා එක් වරම ගල්ගැසී ගියාක් මෙනි.මිනිත්තු කිහිපයක් එසේ සිටි තරුණයා ඒ වස්දඬු රාවය ඔස්සේ ඒ සංගීතයේ නිමාපකයා සොයා ගියේය.ඔහු එසේ වස්දඬු රාවය ගෙන ගියේ අරලිය ගස් සෙවනට මඳක් එපිටින් පිහිටි සංගීත කාමරය දෙසටයි.ඔහු සොරෙන් සංගීත කාමරයට එබී බැලූ විට ඔහුගේ දෑස් අදහා ගත නොහැකි විය.ඒ සුරූපි තරුණියෙකි.සුදෝ සුදුවන් පාසල් ගවුමකින් සැරසී ගත් ඒ තරුණිය දුටු ඔහුගේ සිතෙහි කිව නොහැකි සතුටක්ල් ඇති වුණි.ඔහු එතනින් නික්ම ගියේ "කවදා හෝ මැය මගේ කරගම්හයි "යන අදිටනින් යුතුවය.ඒ උස තරුණයා ජැක්සන් ඇන්තනීය.වස්දඬු රාවය ඔස්සේ ඔහුගෙ සිතට මල් හීසර විදින ලද ඒ තරුණිය අද ඔහුගේ ආදරණීය බිරිඳ කුමාරි සඳලතා මුණසිංහයන්‍ ය.

ගලහිටියාව මධ්‍ය විද්‍යාලය ජැක්සන් ඇන්තනි තරුණයා තුල වූ කලාකරුවා මතු කලේය.ඊට පෙර තම ආදරණීය පියාගේ මැදිහත් වීම මත විවිධ සංගීත ප්‍රසංගයන් සඳහා යොමුවී ජයග්‍රහණ අත්කොටගෙන තිබුණද ඔහු තුළ වූ සකල විධ හැකියාවන් ඔප් නැංවූ තෝතැන්න වූයේ ගලහිටියාව මැදි විදුහලයි.එහි උසස් පෙළ හදාරන සමයේදී එනම් 1976 වසරේ දී ඔහු තමන්ගේ ප්‍රථම වේදිකා නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂණය සිදු කලේය. ඒ මේ කොයි යන්නේ නම් නාට්‍යයයි.එහි ප්‍රධාන චරිතය වූ වත්සලා නම් අන්ධ තරුණියගේ චරිතයට තෝරා ගනු ලැබුවේ පසුකලෙක ඔහුගේ පෙම්වතිය හා බිරිඳ වූ කුමාරී මුණසිංහයන්‍ ය.

ඉන්පසු ඔහු තම වෘත්තීය වේදිකා රංගන දිවිය ආරම්භ කරමින් 1977 දී නෙවිල් ඩයස් සුබසිංහයන්ගේ වාරුවෙන් යන මිනිස්සු හි චරිතයක් රඟපෑ අතර එහිදි ඔහුගේ මුල්ම පඩිය ලෙස ලැබුණේ එකල මුදලට අනුව රුපියල් දහයකි.

පාසල් අධ්‍යාපනය හැදෑරීමෙන් පසු ඔහු කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයට පිවිසි ඔහු සමාජවාදී ශිෂ්‍ය සංගමයට බැදුනි.කුඩා කල පටන් විප්ලවීය අදහස් දැරූ ජැක්සන් ඇන්තනීහු 1976 නොවැම්බර් 11 දින සිදු වූ ප්‍රථම ශිෂ්‍ය ඝාතනය වූ රෝහණ වීරසූරිය ශිෂ්‍ය ඝාතනයට එරෙහිව ගලහිටියාව මධ්‍ය විද්‍යාලය හා ඒ ආශ්‍රිත විද්‍යාල කිහිපයක් හා එක්ව උද්ඝෝෂණයක් පවා සිදු කලේය.ඔහුගේ විප්ලවීය ගමන් මඟ වෙනස් වූ කරුණු කිහිපයක් ඇති අතර ඉන් එකක් නම් ’83 කළු ජූලිය ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වා සියැසින් දැකීමයි.ඉන් ශ්‍රී ලාංකීය දේශපාලන ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ කළකිරුණු ඔහු විප්ලවීය ගමන් මඟ අතැර දැමීය.තවත් එක් හේතුවක් නම් එවකට සිටි සුප්‍රකට නාට්‍යකරුවන් කිහිප දෙනෙකුම මේ නැගී එන තරුණයා දෙස ඇස ගසා ගෙන සිටීමයි.කොළඹ සරසවියෙන් සිංහල හා සාහිත්‍ය පිළිබඳ ගෞරව උපාධියක් ලබා ගත් ඔහු පසුව පේරාදෙණිය සරසවිය තුළින් ජනමාධ්‍ය හා සන්නිවේදනය පිළිබඳ ආචාර්‍යය උපාධිය ලබා ගත්තේය.

 

1982 දී පමණ දයානන්ද ගුණවර්ධණ මහතාගේ මධුර ජවනිකා නාට්‍යය ඔස්සේ  ප්‍රසිද්ධ වේදිකාවට පැමිණි ඔහු එදා සිට අද දක්වාත් එහි ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කරනු ලබයි.ඉන් පසු,

§  එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ ලෝම හංස නාට්‍ය,

§  සුගතපාල ද සිල්වාගේ මරාසාද් නාට්‍ය,

§  ධර්මසිරි බණ්ඩාරණායකගේ ධවල භීෂණ,

§  ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ අත්,මෝරා,ඔත්තුකාරයා

                                                                                                    වැනි,

ජනප්‍රිය තලයේ වේදිකා නාට්‍යයන්හි ඔහුට රඟපෑමට හැකියාව ලැබුණු අතර ඉන් ඔහුගේ නාමය ජනප්‍රිය විය.

මේ කාලයේදී ඔහු කුමාරි මුණසිංහයන් හා විවාහ වූ අතර විවාහ වී වසරකට පමණ පසු මරාසාද් නාට්‍යයට පෙර දින අවසන් පුහුණුව සිදුකොට නැවත නිවස බලා යද්දී මත්ද්‍රව්‍යට ඇබ්බැහි වූ පිරිසක් තමන් කොල්ල කෑ සැටිත්,තමන් ට මරණ බිය දැනුණු සැටිත්,තම බිරිද වූ කුමාරි විසින් තමන් බේරා ගත් සැටිත් ඔහු සිහිපත් කරනුයේ ත්‍රාසයෙන් යුක්තවය.කෙසේ වූවත් එම ජීවන අත්දැකීම පසු දින ඇසු සුගතපාල ද සිල්වා මහතා එහිදි ජැක්සන් ඇන්තනීට පැවසුවේ මරාසාද් නාට්‍යයේ එන මරා නම් චරිතය එල්ලා මරණ අවස්ථාවේදී ජැක්සන් ඇන්තනීට එදා දැනුණු මරන බිය එසේම නිරූපණය කරන ලෙසයි.එය කොතෙක් සාර්ථක වීද යත් 1988 පැවති ජාතික වේදිකා නාට්‍ය උළෙලේ දී හොදම නළුවා ලෙස ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා සම්මානයට නිර්දේශ වීමට එක් හේතුවක් වූයේ ද මරණයේ අභිනයන් සාර්ථකව නිරූපණය කිරීමයි.

1984 දී ධම්ම ජාගොඩයන් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කල ලංකාවේ ප්‍රථම ටෙලි නාට්‍ය වන පළිඟු මැණිකේ ටෙලි නාට්‍යයේ විජේපාලගේ චරිතය සිදු කරමින් රූපවාහිනියට පැමිණෙන ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා එතැන් සිට,

§  තාරාදේවි

§  කඩුල්ල

§  ඇල්ල ලඟ වළව්ව

§  වෙද හාමිනේ 

§  අකාල සන්ද්‍යා

§  කන්දේ ගෙදර

§  පිටගම්කාරයෝ

§  සුසීමා

§  අප්පච්චි

§  බණ්ඩාර දෙවියෝ

                               ආදී,

ටෙලි නාට්‍ය ගණනාවකට රංගනයෙන් දායක වන ලදී.

ජැක්සන් ඇන්තනී නම් සිනමා ශිල්පියාගේ සිනමාගමනය සිදු වන්නේ 1993 වසරේ දීය.ඒ ගුරු ගෙදර සිනමා පටයේ සුනන්ද නම් චරිතයට පණ පොවමිනි.එතැන් පටන්,

§  අයෝමා හි විල්සන්,

§  බව දුක හා බව කර්මහි පේදුරු,

§  ගිනි අවි සහ ගිනි කෙළි හි තුන්මුල්ලේ පද්මේ,

§  සූරිය අරණෙහි සේදිරිස් නම් දඩයක්කරුවා,

§  ගරිල්ලා මාර්කටින් හි ග්‍රේගරි මහාධිකාරම්,

§  කුස පබා හි කුස රජු

§  ප්‍රවේගයෙහි බැන්ඩු නම් පාතාලා නායකයා,

§  ඇඩ්ඩ්‍රස් නෑ හි නාසිවත්තේ හිට්ලර්,

වැනි ප්‍රේක්ෂකයාට මතක සිටිනා චරිත රැසක් සිදුකරමින් ප්‍රේක්ෂක මනසේ මතක සිටිනා චිත්‍රපට නළුවෙක් විය.

එසේම ජැක්සන් ඇන්තනීහු ජනප්‍රිය ලේබලයේ චිත්‍රපට රැසක අධ්‍යක්ෂක වරයෙක්ද විය.ඉන් ඔහුගේ පළමු චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය වූයේ 1994 දී තිරගත වූ ජුලියට් ගේ භූමිකාව නම් චිත්‍රපටයයි.එසේම ශ්‍රී ලාංකීය ඉතිහාසය අළලා සිදු කල චිත්‍රපට රැල්ලේහි ආරම්භකයා වන්නේද ජැක්සන් ඇන්තනී මහතාය.ඒ එතුමා විසින් අධ්‍යක්ෂණය කල අබා නම් චිත්‍රපටය හරහා ය.ඉන් පසු 2015 දී තිරගත වූ ඇඩ්‍රස් නෑ චිත්‍රපටය හා තිරගත වීමට නියමිත එකගෙයි සොකරි චිත්‍රපටයද ජැක්සන් ඇන්තනී මහතාගේ සිනමා අධ්‍යක්ෂණයන් වේ.

එසේම දස්කොන්,සී රජ වැනි ජනප්‍රිය තලයේ ටෙලිනාට්‍යයන්හි අධ්‍යක්ෂක වරයා වූ මෙතුමා අද පවා දනන් තුඩ තුඩ කියවෙන හපන් පැදුර නම් ජනප්‍රිය ළමා වැඩසටහනේ නිෂ්පාදකවරයාද වෙයි.

එසේම ජැක්සන් ඇන්‍තනී මහත්මා සංචාරකයෙකි. ගවේෂකයෙකි.මෙරට ප්‍රථම වරට සංචාරාත්මක වැඩසටහන් නිර්මාණයේ පෙර මං නියමුවා වන්නේද ජැක්සන් ඇන්තනී මහත්මා ය. ලංකාවේ දිගම ගංගාව වන මහවැලි ඟග ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වාම ගඟ දිගේ නම් සංචාරාත්මක වැඩ සටහනක් කල ලංකාවේ එකම පුද්ගලයා වන්නේද ජැක්සන් ඇන්තනී ශූරීන්‍ ය. එයද සිදුකලේ ලංකාවේ නැගෙනහිර පළාත කොටි ග්‍රහණයේ පැවතෙද්දී වීමද සුවිශේෂි ය. එසේම සිරිපා අවාරේ, සලංහන්තේ, මහා සංචාරය සහ කළු ගඟ දිගේ වැනි සම්මානනීය වැඩසටහන් රැසක් ද මෙතුමා සිදුකොට ඇත.

එසේම ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා කතුවරයෙකි.ඔහු විසින් රචිත පලමු කෘතිය වන්නේ මනමේ නාට්‍ය ඇසුරින් ලියවුණු ‘එබැවින් බිහිවිය මනමේ’ ග්‍රන්ථයයි. ඉන් පසු,

§  පනාපුත්‍රගේ මතක වස්තුව නම් තීරු ලිපි සංග්‍රහය

§  මහා සිංහලයේ වංශ කතාව

§  කන්ද උඩ ගින්දර

                                      වැනි,

කෘතීහු එතුමා විසින් රචනා කොට ඇත.

ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා ගීත රචකයෙක්ද වෙයි.වර්ථමාන පරම්පරාවේ අතිශය ජනප්‍රිය වූ ස්වර්ණපාලියේ,මිහිරාව ආවා,වැනි ගීතයන් රචකයා වන්නේද මෙතුමාය.එපමණක් නොව මෙතුමා දක්ශ ගායකයෙකි,

§  ලන්දේ උකුළ උඩ

§  සිතේ සුසුම් නිවනා ගායනා

§  දෑස පියා ගත් කල මට මැවෙන්නේ ඔබේ රුව

§  රෑ රෑ තාරකාවෝ

§  බණ්ඩාර දෙවියෝ ටෙලි නාට්‍ය තේමා ගීතය

වැනි ගීතයන්ට ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා විසින් සිය කටහඬ මුසු කරනා ලදී.

එසේම මෙතුමා එකල දක්ෂ චිත්‍ර කතා ශිල්පියෙකු වූ බව අප්‍රකටය.

ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා 1985-1987 කාලයන්හි ශාන්ත ජෝශප් විද්‍යාලයේ උසස් පෙළ අංශයේ සිංහල හා ආර්ථික විද්‍යා ගුරුවරයා ලෙස සේවය කල අතර 1987-1990 කාලයේ ජාතික පුස්තකාල මණ්ඩලයේ සහකාර පුස්තකාලාධිපතිවරයෙකු ලෙසත් සේවය කරනා ලදී. එසේම කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙස සේවය කල මෙතුමා ස්වර්ණවාහිනීයේ නිර්මාණ අධ්‍යක්ෂක වරයෙකු ලෙසද සේවය කරනා ලදී. තමන්ගේම ආයතනයක් වන ක්‍රියේටිව් හේලංකා ආයතනයේ විධායක අධ්‍යක්ෂවරයෙකු වශයෙන් ද එතුමා සේවය කලේය.

එසේම ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා සම්මානනීය නළුවෙක් ද වෙයි.

§  UNDA සම්මාන උළෙල

§  සුමති සම්මාන උළෙල

§  රයිගම් සම්මාන උළෙල

§  සරසවි සම්මාන උළෙල

§  ජනාධිපති සම්මාන උළෙල

§  සිග්නිස් (SIGNIS) සම්මාන උළෙල

§  OCIC සම්මාන උළෙල

ආදී දේශීය සම්මාන උලෙළවල් හී සම්මානයට පාත්‍ර වූ මෙතුමා,

§  ආසියානු සම්මාන උළෙල

§  FOX INTERNATIONAL සම්මාන උළෙල

වැනි ජාත්‍යන්තර වට්ටමේ සම්මාන උළෙලවල් හී ද සම්මානයට පාත්‍ර වූ ගෞරවණීය චරිතයකි.

 දිනය 2022 ජුලි 2 වන දිනයි. සෝමරත්න දිසානායක මහතා විසින් අධ්‍යක්ෂණය කළ සිංහබාහු චිත්‍රපටයේ රූගත කිරීම්වලට සහභාගි වී ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා ඔහුගේ බාල සොහොයුරා වන සමන් ඇන්තනී සහ මිතුරෙකු සමඟ සිය පෞද්ගලික වාහනයෙන් ආපසු කොළඹ බලා එමින් සිටියේය. නමුත් අවාසනාවකට අනුරාධපුර තලාව ප්‍රදේශයේදී රථය වන අලියෙකුගේ ගැටුනි. තුවාල ලැබූ ජැක්සන් ඇන්තනී මහතා වහාම අනුරාධපුර ශික්ෂණ රෝහලට ඇතුලත් කල අතර ජූලි 3 වැනිදා උදෑසන කොළඹ ජාතික රෝහලේ හදිසි ප්‍රතිකාර අංශයට ඇතුලත් කෙරිණි. දැඩි සත්කාර ඒකකයේ පැය හතක ශල්‍යකර්මයකට භාජනය වූ ඔහු මාස 15ක් පමණ මාරයා සහ සටන් වැදුණි. නමුත් අවසානයේ මාරයා ජයග්‍රහණය කෙරිණි. 2023 ඔක්තෝබර් 9 අලුයම ඔහු මෙලොව හැරදා ගියේ ශ්‍රී ලංකාවට ප්‍රතිභාපූර්ණ රංගධරයෙක්, සාහිත්‍යකරුවෙක්, ගවේශකයෙක් සහ රටට වැඩදායක මිනිසෙකු අහිමි කරමිනි.

 

ලංකාවේ පිටිසර ගමක ඉපිද, විවිධ දුක් කරදර මැද රුපියල් දහයකින් තම වෘත්තිය ආරම්භ කොට ශ්‍රී ලාංකීය සිනමා වංශ කථාවේ නොමැකෙන සළකුණක් තැබූ  කොන්ගනීගේ ජෝෂප් මැල්සි ජැක්සන් ඇන්තනී නොහොත් පනාපුත්‍ර කුහුඹු පැණියාණෙනි ඔබට සුබ රාත්‍රියක්.

 

“HE IS BETTER THAN OTHERS.”

                          -සුරේෂ් බාලාජී (ධර්මයුද්ධය දමිළ චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂකවරයා.)

Leo Kasun Sapumohotti

Zone Director 

Zone B1

Leo District 306 A1

CHE DAY 2023

 

“අද අපි,අපේ මුළු ශක්තිය යොදවා බොලීවියානු අධිරාජ්‍යවාදයට පහර ගැසීමට අධිෂ්ඨාන කරනවා.අධිෂ්ඨානය අපේ ශක්තියයි.”

ඒ ලොව සිටිනා තරුණ පරම්පරාවේ අමරණීය විප්ලවවාදියා,ප්‍රායෝගික විප්ලවයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම සටන්කරුවා ලෙස හැදින්වෙන චේ හෙවත්  අර්නස්ටෝ චේ ගුවේරා ඩි ලා සර්නාගේ දිනපොතේ අවසාන සටහනයි.

අර්නස්ටෝ ගුවේරා ලින්ච් හා සිලියා ඩි ලා සර්නා ලියෝසා ට දාව 1928 ජුනි 14 දා දකුණු ඇමෙරිකාවේ ආර්ජෙන්ටිනාවේ රොසයිනෝ ග්‍රාමයේ ලමුන් පස් දෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලක වැඩිමහල් දරුවා ලෙස උපදින චේ ගුවේරා කුඩා කල සිටම විප්ලවීය රැඩිකල් මත දරන්නෙක් වූවා.

මූලික අධ්‍යාපනය ලැබීමෙන් පසු 1948 දී බුවර්බෝස් අයර්ස් විශ්ව ව්ද්‍යාලයට ඇතුලත්වන ඔහු වෛද්‍ය විද්‍යාව හදාරනු ලබනවා.1952 දී පමණ ඔහු හා ඇල්බෙර්ටෝ ග්‍රැනාඩෝ නම් ඔහුගේ මිතුරා සමඟ කුඩා මෝටර් බයිසිකලයක නැගී ලතින් අමරිකාව පුරා සංචාරයක නිරත වුනා. ඔහු ඒ සංචාරය පිලිබද ලියූ ලිපි පසු කාලීනව The Motorcycle Diaries නමින් කෘතියක් සේම The Motorcycle Diaries නමින් චිත්‍රපටයක් ද නිර්මාණය වුණා.

1953 දී ඔහු වෛද්‍ය උපාධිය සම්පූර්ණ කලත් ඔහු වෛද්‍යවරයෙකු ලෙස කටයුතු කිරීමට කැමැත්තක් දැක්වූයේ නැති නිසා ඔහු ගෝතමාලාවට ගියා.එකල එහි පාලකයා වූයේ ඇමෙරිකානු ගැත්තෙකු වූ ජකොබ් අර්බන්සෙයි.ඔහු දුප්පතුන් තලා පෙලා දමමින් සිය පාලනය ගෙන ගියා.මෙය දුටු චේ අන්වර්ථ නාමයකින් පෙනී සිටිමින් ගෝතමාලා වැසියන්ගේ සාධාරණත්වය උදෙසා සටන් කලා.නමුත් මේ බව දැනගත් ඇමරිකානු මධ්‍යම බුද්ධි සේවය (C.I.A.) ඔහු අල්ලා ගැනීමට මෙහෙයුම් දියත් කලත් ඔහු ගෝතමාලාවෙන් මෙක්සිකෝවට පැමිණි නිසා එම උත්සහයන් ව්‍යර්ථ වෙනවා.

මෙක්සිකෝවේදී තමයි ඔහුගේ ජීවිතය වෙනස් කරන පුද්ගලයින් හමුවෙන්නේ.ඒ කියුබානු ජනතා අරගලයේ නායකයන් දෙපල වන ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝ හා රාවුල් කැස්ත්‍රෝ යි.ඔවුන් හා එක්ව කියුබාවේ ඇමෙරිකානු ගැති පාලකයා වන බැටිස්ටා පලවා හැරීමට ගරිල්ලා කණ්ඩායම් පුහුණු කිරීමට චේ තීරණය කරනවා.

එසේ පුහුණු වූ 81 කින් පමණ යුතු තරුණ ගරිල්ලා කණ්ඩායම “ග්‍රෑන්මා” නම් කුඩා යොට් යාත්‍රාවකින් කියුබාවට ගොඩ බැස්සත් ඒ සැනින්ම වාගේ එල්ල වූ බැටිස්ටා හමුදාවේ ප්‍රහාරයක් හමුවේ ඔවුන් අන්ත පරාජයකට ලක් වුණා.චේ තුවාල ලැබුවා.තුවාල වූ චේ රැගත් පිරිස කියුබාවේ සියෙරා මෙස්ට්‍රා කඳුකරය කරා පසු බැස්සා.

පරාජයෙන් උගත් පාඩම් ඇතිව නැවතත් සංවිධානය වූ චේ හා කැස්ත්‍රෝ සොහොයුරන් බැටිස්ටාගේ රූකඩ රජය පෙරලා දැමීමේ සටන දියත් කලා.1957 ජුලි මස විප්ලවීය හමුදාවේ මේජර් තනතුර දක්වා චේ උසස් කලා.වසර 2ක් වැනි කාලයක් තුලදී බැටිස්ටා රජයට ක්‍රමික පරාජයක් අත්කර දුන් චේ හා කැස්ත්‍රෝ සොහොයුරන් 1959 ජනවාරි 2 දා හවානාවට ඇතුල් වුණා.

චේ යනු සටන්කාමියෙක් සේම බොහෝ ඇසුපිරූ තැන් ඇති අයෙක්.එනිසාම චේ ඇතුලු පිරිසක් නව කියුබානු රජයේ විදේශ සබදතා තරකර ගැනීමේ අරමුණින් සෝවියට් රුසියාව වැනි කොමියුනිස්ට් රාජ්‍යයන් කිහිපයක සංචාරයන්හි නිරත වුනා.ඒවායේදී ඔහු පල කල අදහස් වැඩිකල් නොගොස්ම ලොව පුරා ප්‍රචලිත වුනා.

නැවත පැමිනි චේ ට නව කියුබානු ආණ්ඩුවේ වගකීම් රැසක් පැවරීමට ෆිදෙල් අමතක කලේ නැහැ.

චේ මේ වන විට සිය පලමු බිරිද වන හිල්ඩා ගාවියා දික්කසාද කොට කියුබානු හමුදාවේම සිටි සෙබලියක් වන ඇලෙයිඩා මාච් විවාහ කර ගත්තා.පලමු විවාහයෙන් චේට දියනියක් සිටි අතර දෙවන විවාහයෙන් ඔහුට දරුවන් සිව් දෙනෙක් ලැබුනා.

චේ යනු හොද ලේඛකයෙක්.ඔහු විසින්,

• ·         1961 දී GURERRILA WARFARE ග්‍රන්ථයත්
• ·         1965 දී MAN AND SOCIALSISM IN CUBA ග්‍රන්ථයත්
• ·         1968 දී ඔහුගේ මරණින් පසුව REMINICENCES OF THE CUBAN REVOLUTIONARY ග්‍රන්ථයත් එලි දැක් වුනා.

විප්ලවවාදියෙක් සිටිය යුත්තේ මිනිසුන් අතර විනා කාමරයක් තුල කොටුවී නොවේ.මෙය චේට ද බලපෑවා.එ නිසාම ඔහුගේ අතින් ඔහුගේ භාර දූර කටයුතු මඟ ඇරුනා.එනිසාම ඔහු 1965 අප්‍රේල් මස සියලු වගකීම් වලින් මිදුනා.මේ වන විටත් චේ හා ෆිදෙල් අතර සීතල යුද්ධයක් පැවතුනා.

1965 ඔක්තෝම්බරයේ දී චේ කියුබාවෙ අතුරුදහන් වුනා.ඔහු ඊට හේතු දක්වමින් ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝට මෙසේ ලියා තිබුනා.

“අනෙක් ජාතීන් මාගේ නවතම ව්‍යායාමයන්ට සහයෝගය දීමට බලා සිටියි.මාගේ ඒකායන ප්‍රාර්ථනාව වන්නේ කොයිදෙස ද අධිරාජ්‍යවාදය ඇත්තේ එයට විරුද්ධව නැගී සිටීමයි.ඒ වෙනුවෙන් මාගේ සියලුම දේ පරිත්‍යාග කිරීමට මට හැකි වේවි”

පුරා වසර දෙකක් චේ ආගිය අතක් නොමැති වූවා.1967 අප්‍රේල් මස හවානා හි පැවති TRICONTINETAL SOLIDARITY ORGANIZATION සමුළුවට චේ ලිපියක් මඟින් අමතමින් කියා සිටියේ අධිරාජ්‍යවාදය මුලින් උපුටා දැමීමට සිය මුළු වෙර වීර්යය යොදා සටන් කරන ලෙසයි.

මේ ලිපිය ලියනා කාලය වන විට ඔහු උතුරු වියට්නාමයේ,ලතින් ඇමරිකාවේ හෝ කොගෝවේ රැදී සිටින්නට ඇතැයි සලකනු ලබනවා.ඒ ඔහු කොංගෝවේ නිදහස් ව්‍යාපාරයේ නායකයා වූ ප්‍රැටිස් ලුමුම්බා හමු වූ බවට සාධක ඇති නිසායි.

-------------------------------------------------------------------------------------

1966 නොවැම්බර් මස දිනකදි බොලිවියාවේ ලා පාස් නගරයට අමුත්තෙක් පැමිනියා.ඇඩොල්ෆෝ ගොන්සාලෙස් නමින් හදුන්වා ගත් මේ අමුත්තා එහි හෝටලයක නවාතැන් ගත් අතර හිටි හැටියේම ඔහු අතුරුදහන් වුනා.ඉන් පසුව ඔහු මතු වුනේ බොලිවියාවේ ගරිල්ලා කණ්ඩායමක් තුලින්.ඒ තමයි සමාජවාදී ලෝකයක් උදෙසා නොනිමි අරගලයක නිරත වුනු චේ ගුවේරා.

1967 ඔක්තෝම්බර් මස 08 බොලීවියාවේ සැන්ටා කෲස් නගරයේ සිට කිලෝ මීටර 250ක් පමණ දුරින් පිහිටි ලා හිගුවේරා ගම්මානයට වෙනදා වගේම ඉර පෑයුවත් එහි යම් මලානික බවක් තිබුනා. උදෑසනම ලැබුනා වූ ඔත්තුවකින් කියවුනේ ගරිල්ලා සාමාජිකයින් පිරිසක් ඒ අසල කැලෑවක තිබූ ගල් තලාවක් අසල සිටිනා බවයි.ඒ අනුව ක්‍රියාත්මක වූ ගැරී ප්‍රාඩෝගේ අණ දීම යටතේ වූ රේන්ජර් බලකාය ඒ කැලයට වැදුනේ ඔවුන් අත්තඩංගුවට ගැනීමටයි.නමුත් නොසිතූ ලෙස කඩා වැදුනු හමුදා කණ්ඩය දුටු එම ගරිල්ලා භටයින් නිශ්චිත සැලසුමක් නොමැතිව වෙඩි තබන්නට පටන් ගත් නමුත් ඔවුන් අන්ත පරාජයකට ලක්වුනා.බොහෝ දෙනා මියගොස් තිබූ අතර සමහරෙකු තුවාල ලබා තිබුනා.ඒ තුවාල ලැබූ මුහුන පුරා රැවුල් කෙස් වැවී තිබූ කෙසඟ පුද්ගලයෙකු මෙසේ පැවසූවා.

මම චේ ගුවේරා.ඔබට මාව වටින්නේ පණ පිටින්”

ඔහුගේ පාදයක් තුවාල වී තිබුනා.ඉන් පසු චේ හා ඔහුගේ අනෙක් ගරිල්ලා භටයන් ලා හිගුවේරා හි පිහිටා තිබූ පාසල වෙත ගෙන ගියා.ඉන් පසු තමා චේ අත්තඩංගුවට ගත් බව ගැරී ප්‍රාඩෝ තම ඉහල නිලධාරීන්ට දැන්වූවා.ඉන් පසු ඉහල නිලධාරීන් පැමිණි පසු ගැරී ප්‍රාඩෝ නැවතත් ලා හිගුවේරා හි කැලය තුලට ගියේ ඉතිරි ගරිල්ලා භටයන් සොයා ගැනීමටයි.

නමුත් ගැරී ප්‍රාඩෝ නැවතත් එන විට චේ ගුවේරා නම් ශ්‍රේෂ්ඨ විප්ලවවාදියා පණ පිටින් සිටියේ නැහැ.ඒ ඔහු වෙඩි තබා ඝාතනය කරන්නැයි ලා පාස් හි ඉහල හමුදා නායකත්වයෙන් ලැබී තිබුණු අණයි.එම නියෝගයට අත්සන් කර තිබුනේ එකල බොලිවියාවේ ජනාධිපති රෙනෝ බෙරින්ටෝස් විසින්ය.එම නියෝගය පිටුපස ඇමෙරිකානු C.I.A.ආයතනය ඇති බවට සැක කරන්නේ එදිනම ලා හිගුවේරා ගම්මානයට එන එම සංවිධානයේ නියෝජිත ෆෙඩ්‍රික් රොඩ්රිගෝස් නිසායි.එම අණ එකල වලෙග්‍රන්දා හි හමුදා නායක වූ සන්ටෙනෝ ක්‍රියාවට නැංවූ අතර චේ ගුවේරාට වෙඩි තැබීම සිදු කලේ මාරියෝ ටෙරාන් නම් හමුදා සෙබලායි.

චේ ගුවේරාට වෙඩි තබනා අවස්ථාවේ ඔහු කල අවසන් වදන් පෙල ඔහුගේ නිර්භීතත්වය මනාව කියා පායි.

උඹ මොකටද ආවේ?බය ගුල්ලා,වෙඩි තියපන්.උබ මේ මරන්නේ තවත් එක් මිනිසෙක් පමණයි.”

වෙඩි තැබීමෙන් පසුව චේගේ මල සිරුර මැස්සක ගැටගසා පැමිණි හෙලිකොප්‍ටරයේ යටි පැත්තේ ගැට ගැසූ බොලීවියානු කෲරතර නිලධාරීන් එය බොලිවියාවේ වලෙග්‍රන්දා ගම්මානයට රැගෙන ආවේ 1967 ඔක්තෝම්බර් 09 දිනයි.එහිදි වර්තමාන චේ ගුවේරා අනුස්මරණ ස්ථානය කරා රැගෙන ආ චේ ගුවේරාගේ මෘත දේහය එහි තිබූ සිමෙන්ති බංකුවක් මත තබා එකල වලෙග්‍රන්දා හි රජයේ රෝහලේ හෙදියක් වූ සුසානා ඔසිනාගාට එම දේහය පිරිසිදු කරනා ලෙසට අණ කල අතර ඉන් පසු ඔහුගේ දේහය ඒ අසල වූ මෝචරියට ගෙන ගියේ ඔහුගේ දෙඅත් සිරුරෙන් වෙන් කිරීමටයි.ඒ චේ ගුවේරාගේ ඇගිලි සලකුණු ලබා ගැනීමටයි.

ඉන් පසු 1967 ඔක්තෝම්බර් 10 ඔහුගේ දේහය මහජනයාට හා මාධ්‍යට නැරඹීමට අවසර ලබා දුන්නා.චේ ගුවේරාගේ මුහුණ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට සමානකමක් තිබුනේයැයි සැලකූ වලෙග්‍රන්දා නගර වාසීන් එතැන් සිට චේ ගුවේරා දේවත්වයෙන් සැලකීමට ආරම්භ වූවා.අද පවා චේ ගුවේරාගේ සමාධියට එම නගර වාසීන් සති පතා ගොස් ඉටි පන්දම් දල්වන අයුරු දැකිය හැකියි.

නමුත්1967 ඔක්තෝබර් 11 දින සිට චේ ගුවේරාගේ දේහයට කුමක් වූවාදැයි සොයා ගත නොහැකි වූවා.

“පුද්ගලයින්ව වෙඩි තියලා මරලා දමන්න නීතිමය නියෝග සහ නඩු විභාග අවශ්‍යය නැහැ.ඒ සියල්ලම ධනේශ්වර සමාජයක ලක්ෂණ.”

චේ ගුවේරා (කියුබානු විප්ලවයේදී)

 

මෙසේ කාලය ගෙවී ගියා.ඒ අතර කාලයේදී චේ ගුවේරා මරා දැමු හෙවත් චේ ගුවේරා දඩයම නම් මෙහෙයුමට සම්බන්ධ වූ කිසිවෙකුටවත් නිදහසේ ඉන්නට ඉඩක් ලැබුනේ නැහැ.වචනයෙන් මෙසේයැයි කිව නොහැකි හේතු සමූහයකින් ඔවුන් විවිධ අනතුරු වලට මුහුණ පෑවා.

චේ ගුවේරා අත්තඩංගුවට ගත් රේන්ජර් කණ්ඩායමේ අණ දෙන්නා වූ ගැරී ප්‍රඩෝ තම සෙබලෙකුගේ නොසැලකිල්ලෙන් නිකුත් වූ වෙඩි පහරකට ගොඳුරු වූ අතර ඔහු සඳා කාලයටම ආබාධිත වුනා.

චේ මරා දැමීම සඳහා වූ නියෝගය අත්සන් කල රෙනෝ බෙරීටෝස් 1969 අප්‍රේල් මස 29 දින සිදුවූ මාරක හෙලිකොප්ටර් අනතුරකින් මරණයට පත් වුණා.

බෙරීටෝස් ගේ අණ ක්‍රියාත්මක කොට චේ ගුවේරා මරා දැමු එකල වලෙග්‍රන්දා හි ප්‍රධාන හමුදා නායක සෙන්ටෙනෝ 1976 මැයි මස 11 දින ප්‍රංශයේ දී එල්ල වූ වෙඩි ප්‍රහාරයකට ලක් වීමෙන් මරණයට ලක් වුනා.

චේ ගුවේරාගේ මල සිරුරෙන් දෙඅත් වෙන් කොට ඇඟිලි සළකුණු ගන්නා ලෙස නියෝග කල බෙරින්ටෝස් රජයේ අභ්‍යන්තර ආරක්ෂක ඇමති අන්තෝනියෝ ආර්ගුඩාස් 1990 වසරේදී සිය දෙඅත් මතම අත් බෝම්බයක් පිපිරී මරණයට පත් වුනා.

චේට පහර දී ප්‍රශ්ණ කල හමුදා නිලධාරී ආන්ඩරස් ෆිනිච් පසු කලෙක බොලිවියානු හමුදා නායකයෙකු වූ ජෙනරල් බන්සාට විරුද්ධ වූ නිසා සිරගත කරන ලඳුව එහිදී බොහෝ දුක් විද මරණයට පත් වුණි.

චේ ගුවේරාට වෙඩි තැබූ බවට විශ්වාස කරන මාරියෝ ටෙරාන් 1969 දී සිය දිවි නසා ගැනීමට උත්සහ කල නිසා සන්ටා කෲස් නගරයේ මානසික රෝහලට ඇතුලත් කල අතර දීර්ඝ කාලයක් එහි මානසික රෝගයක් හේතුවෙන් ප්‍රතිකාර ලබා ගනිමින් සිටියි.

මෙම සිද්ධි දාමය හඳුන් වන්නේ “චේ ගුවේරා සාපය” ලෙසයි.

කෙසේ වෙතත් චේ ගුවේරා ගේ ඝාතනයෙන් වසර 30 ක් ගෙවී යන තැන 1997 දී බොලිවියානු විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල්වරයෙකු වන මාරියෝස් වර්ගාස් සලීනාස් ප්‍රකාශ කලේ තමන් 1967 චේ ගුවේරා දඩයම මෙහෙයුම හා සම්බන්ධව කටයුතු කල බවත්,තමන්ට චේ ගේ මලසිරුර වල දැමු ස්ථානය පෙන්විය හැකි බවයි.ඒ අනුව වලෙග්‍රන්දා ගුවන් තොටුපල කෙලවර බුල්ඩෝසරයක් මඟින් සෑරූ සමූහ මිනි වලක චේ ඇතුළු ගරිල්ලා භටයන්ගේ සිරුරු  මිහිදන් කල බව මාරියෝස් වර්ගාස් සලීනාස් ප්‍රකාශ කලා.

ඒ අනුව එහි කැනීම් සිදු කල පුද්ගලයින්ට 1997 ජුනි 28 චේ ඇතුළු ගරිල්ලා භටයන් සත් දෙනෙකුගේ (7) අස්ථි කොටස් හමු වුන අතර 1997 ජූලි 13 බොලිවියානු රජය නිල නිවේදනයක් සිදුකරමින් චේ ගුවේරාගේ අස්ථි කොටස් හමු වූ බව ප්‍රකාශ කලා.1997 විශේෂ ගුවන් යානයක් මඟින් චේ හා අනෙක් ගරිල්ලා භටයන්ගේ සිරුරු වල භෂ්මාවශේෂ රාජ්‍ය ගෞරව සහිතව කියුබාවට ගෙන ආ අතර කියුබාවේ සැන්ටා ක්ලාරා නගරයේ පිහිටුවන ලද විශේෂ සමාධියක ඔවුන් ගේ භෂ්මාවශේෂ තැන්පත් කරනු ලබනවා.

චේ ගුවේරා තම ජීවිත කාලය තුලදී නව ලොවක් උදෙසා තමාට කැප කල හැකි සෑම දේම කැප කර අවසන තම ජිවීතය පවා කප කරා.

වර්තමානයේ චේ සන්නාමයක් බවට පත් වෙලා.තරුණයින් රැස්වී තනාගන්නා සංගමයේ ලාංඡනයක් බවට පත් වෙලා.නමුත් ඔවුන් දන්නේවත් නැහැ චේ කියන්නේ කවුද කියලාවත්.

ඒ පිළිබද කියුබාවේ හවානාහි චේ ගුවේරා අධ්‍යයන කේන්ද්‍රයේ ප්‍රධාන පරිපාලක වන චේ ගේ පුත්‍රයා වන කැමිලෝ ගුවේරා මෙසේ සඳහන් කරන්නේ,

චේ ගුවේරා දර්ශණය හරි හැටි වටහා ගත හැක්කේ නිදහස ස්වාධීනත්වය වෙනුවෙන් සටන් කරන ඒ වාතාවරණය තුල ජීවත් වන සිත් තුල මිස,සුඛෝපභෝගී කාමරවල සිට ජනතාවගේ නිදහස හා ස්වාධිනත්වය වෙනුවෙන් සටන් කරන පුද්ගලයින්ගේ සිත් තුළ නොවේ යනුවෙනි.

එසේම චේ ගුවේරාගේ සිත්තමක් තම කාමරයේ හෝ,තම ශරීරයේ තැනක හෝ,චේ ගුවේරාගේ රුව සහිත ටී-ෂර්ටයක් ඇදගත් පමණින්ම හෝ තම සංවිධානයට CHE යන අකුරු ත්‍රිත්වය එකතු කරගත් පලියට ඔබ සමාජවාදියෙකුවත්,සමාජ අසාධාරණයට සටන් කරන්නෙකුවත් වන්නේ නැත.පළමුව චේ හදාරන්න.ඉන් පසුව ඔබට වැටහේවි  CHE යන අකුරු ත්‍රිත්වය තුල පවතින්නා වූ බලවත් කම.

ලිපියේ අවසානය මෙසේ සිදු කරන්නම්,

දිනක් චේ හට ගුවේරා යන නාමයම සහිත කාන්තාවකගෙන් ලිපියක් ලැබෙනවා. එහි සඳහන් වෙන්නේ,

ඔබත් මමත් අපි දෙදෙනා සමහර විට නෑයන් වෙන්න ඇති.මොකද අපි දෙදෙනාම “ගුවේරලා” නිසා.”

චේ ඇයට මෙසේ පිලිතුරු සපයනවා.

“මිනිසෙකුගේ කරදරයකදී,දුකකදී,ඔබට හඩන්නට පුළුවන්නම් අපි නෑදෑයෝ.එසේ නැත්නම් අපේ නම් සමාන වීමෙන් අපි නෑදෑයෝ වෙන්නේ නැහැ.”

Hasta la victoria siempre!

Until victory, always!

Article by:

Leo Kasun Sapumohotti

Zone Director

Zone B1

Leo District 306 A1